Εμπλοκή στο μεγαλύτερο έργο διαχείρισης αποβλήτων

Μία ιστορία, τρεις αφηγήσεις: της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ελληνικού Δημοσίου και του ιδιώτη. Οι εξελίξεις γύρω από τη σύμπραξη Δημοσίου και ιδιώτη (ΣΔΙΤ) στην Πελοπόννησο για το έργο διαχείρισης των αποβλήτων σε πέντε νομούς είναι τους τελευταίους μήνες καταιγιστικές, δημιουργώντας αμφιβολίες ακόμα και για την υλοποίηση του έργου ή τον τρόπο της.

Κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η σχέση των στόχων του με το κόστος των μονάδων δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Κατά το Δημόσιο, οι αντιρρήσεις αυτές θα ξεπεραστούν έστω και όχι στο σύνολό τους, και το έργο θα γίνει, έστω και όχι στο σύνολό του.

Κατά τον ιδιώτη, την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, το έργο νοείται μόνο ενιαίο και το πρόβλημα έγκειται αποκλειστικά στην κακή ποιότητα του φακέλου που υποβλήθηκε στην Ε.Ε., και θα διορθωθεί, με την έναρξη της σύμβασης να τοποθετείται στα τέλη Οκτωβρίου.

Η επιστολή της Ε.Ε.

Τον Ιούνιο, η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής (DG Regio) απέστειλε επιστολή στις ελληνικές αρχές με την οποία ζητούσε από την ελληνική πλευρά διευκρινίσεις ή αναθεωρήσεις σε βασικά σημεία του φακέλου (μεγάλου έργου) που είχε κατατεθεί για τη χρηματοδότηση του ΣΔΙΤ Πελοποννήσου. Ακολούθησε πανικός στις ελληνικές αρχές, καθώς το έργο (το μεγαλύτερο δρομολογημένο σήμερα στον τομέα του στη χώρα μας, για το οποίο έχει ήδη υπογραφεί σύμβαση) είναι το μοναδικό που έχει σχεδιαστεί και δρομολογηθεί για τους πέντε νομούς της περιφέρειας (Κορινθία, Αρκαδία, Αργολίδα, Μεσσηνία και Λακωνία), οι οποίοι εν πολλοίς εξακολουθούν να στέλνουν τα απορρίμματα σε χωματερές.

Οι «αναγνώσεις» στην τοποθέτηση της Επιτροπής είναι πολλές και με αξιοσημείωτες διαφορές. Σύμφωνα με υψηλόβαθμο στέλεχος της Επιτροπής που μίλησε στην «Κ» (υπό τον όρο της ανωνυμίας), το έργο αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να χρηματοδοτηθεί ως έχει. «Το έργο αυτό είναι πάρα πολύ ακριβό σε σχέση με τα αντίστοιχα έργα στην Ε.Ε. και προσφέρει πολύ χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης. Επιπλέον, δεν είναι ευθυγραμμισμένο με τους νέους στόχους της Ε.Ε. για την ανακύκλωση», παρατηρεί.

Διχασμένο το υπουργείο

Στο υπουργείο Οικονομικών οι απόψεις διίστανται. Υπάρχει μια πλευρά που αποδίδει την ευθύνη σε κακούς χειρισμούς ή σε απειρία των υπηρεσιών που ήταν υπεύθυνες για τη σύνταξη του φακέλου. Υπάρχει όμως μια άλλη πλευρά που υποστηρίζει ότι η Επιτροπή έχει μέρος της ευθύνης, καθώς άσκησε μεγάλη πίεση μέσω των θεσμών και της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς όμως τα βασικά χαρακτηριστικά του έργου να συζητηθούν με τις Γενικές Διευθύνσεις Περιφερειακής Πολιτικής και Περιβάλλοντος, που είδαν πρόσφατα για πρώτη φορά το έργο.

Μετά την επιστολή, ακολούθησαν τηλεδιασκέψεις, με το υπουργείο Περιβάλλοντος να αναλαμβάνει να ξεμπλέξει το κουβάρι. Τελικώς, πριν από ένα δεκαήμερο αποφασίστηκε ο φάκελος μεγάλου έργου να αποσυρθεί (η Επιτροπή ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να τον δεχθεί με απλές διορθώσεις) και να επαναϋποβληθεί με τη βοήθεια των Jaspers. «Ηταν ένας κακός φάκελος, που αδικεί το έργο», λέει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος. «Επειτα από μερικές διασκέψεις αποφασίστηκε η απόσυρση του φακέλου και επανυποβολή του. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η υπόθεση θα έχει αίσιο τέλος για το σύνολο του έργου ή το μεγαλύτερο μέρος αυτού – αν προκύψει ανάγκη για κάποιες διαφοροποιήσεις, αυτό θα φανεί. Ωστόσο το έργο θα προχωρήσει, δεν χρειάζεται να περιμένει αυτή τη διαδικασία. Το ρίσκο να καλυφθεί ένα μέρος του από τον κρατικό προϋπολογισμό είναι κατά τη γνώμη μου εξαιρετικά μικρό».

Τι λέει η εταιρεία

Για την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η συζήτηση αυτή δεν υφίσταται. Πηγές της εταιρείας ανέφεραν ότι το πρόβλημα οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κακή ποιότητα του φακέλου που κατέθεσαν οι ελληνικές αρχές και ο οποίος διαστρεβλώνει βασικά στοιχεία του έργου. «Είναι λογικά τα ερωτήματα που έθεσε η Επιτροπή, καθώς είναι σαφές ότι δεν είχαν σωστή πληροφόρηση για το έργο», αναφέρει στέλεχος της εταιρείας. Για την ΤΕΡΝΑ, μετά την έκδοση της (πολυαναμενόμενης) απόφασης του Εφετείου για τις απαλλοτριώσεις, ανοίγει πλέον ο δρόμος ώστε να οριστεί η ημερομηνία έναρξης παραχώρησης και να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες, κάτι που τοποθετείται χρονικά στα τέλη Οκτωβρίου. «Το έργο είναι ένα και ενιαίο. Δεν νοείται με άλλο τρόπο. Εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε τις ελληνικές αρχές στην επανυποβολή του φακέλου. Το Δημόσιο έχει “στον αέρα” 17 διαγωνισμούς χρηματοδοτούμενους από το ΕΣΠΑ με το ίδιο κόστος και χαμηλότερα ποσοστά αποτελεσμάτων στην ανακύκλωση. Αν ευσταθούσε ο ισχυρισμός της Επιτροπής ότι το έργο δεν είναι σύγχρονο και συμφέρον, τότε θα έπρεπε να ακυρωθούν και όλα τα υπόλοιπα».

Πώς όμως θα γίνουν αλλαγές σε μια σύμβαση που έχει ήδη υπογραφεί; Το μόνο δεδομένο θα είναι ότι θα γεννήσουν… τσουνάμι οικονομικών διεκδικήσεων από την πλευρά του αναδόχου. «Είμαι σίγουρος ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα», καταλήγει ο κ. Γραφάκος.