Αλάτι: χωρίς αυτό, κάθε φαγητό είναι άνοστο. Είναι ο λόγος που το θαλασσινό νερό καίει τα μάτια και το δέρμα μας. Μερικοί άνθρωποι απολαμβάνουν τα λουτρά με θαλασσινό νερό. Είναι καλό για εμάς; Δεν είναι; Αλήθεια, ξέρουμε;
Στη σύγχρονη ιατρική, τείνουμε να έχουμε μια γενικά αρνητική αίσθηση για το νάτριο, το βασικό στοιχείο που βρίσκεται στο αλάτι.
Η υπερβολική πρόσληψη νατρίου συνδέεται με την κατακράτηση νερού και αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση). Τόσο η υπερβολική πρόσληψη νατρίου όσο και η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας και για την πρόκληση επιπλοκών σε άτομα με υπάρχουσα καρδιακή ανεπάρκεια.
Πράγματι, οι γιατροί συμβουλεύουν τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια να περιορίζουν την ποσότητα αλατιού που καταναλώνουν την ημέρα. Ειδικά το φαγητό απ’ έξω μπορεί να έχει έως και 7.000 mg νατρίου σε ένα μόνο γεύμα. Οι ασθενείς που νοσηλεύονται για καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει να ακολουθούν ήπια δίαιτα “με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, υγιεινή για την καρδιά” μέχρι να πάρουν εξιτήριο.
Αλλά σε τι βασίζουμε τη σύσταση για χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι; Είναι απλώς ανέκδοτο αυτό; Ή έχουμε στοιχεία που καθοδηγούν τις συστάσεις μας; Ας δούμε και τις δύο όψεις του νομίσματος…
“Η μέτρια πρόσληψη νατρίου ΕΙΝΑΙ επιβλαβής για άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια”
Η πρόσληψη νατρίου σχετίζεται με την κατακράτηση υγρών, εξ ου και το πρήξιμο και το φούσκωμα που μπορεί να ακολουθήσει ένα πολύ αλμυρό γεύμα. Και η υπερβολική πρόσληψη νατρίου μπορεί να επιδεινώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση. Αυτή είναι που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας και μπορεί να επιδεινώσει την υπάρχουσα καρδιακή ανεπάρκεια. Η υπέρταση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άλλους τύπους καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου ή νεφρικής ανεπάρκειας. Μια διατροφή χαμηλή σε νάτριο μπορεί να βοηθήσει στην μείωση ή στην πρόληψη της υψηλής αρτηριακής πίεσης και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο τέτοιων ασθενειών.
Οι διατροφές υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι είναι επίσης συνήθως υψηλές σε ολικό λίπος και θερμίδες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και σε πολλές συναφείς επιπλοκές υγείας. Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν επίσης ότι μπορεί να υπάρχει σχέση μεταξύ της πρόσληψης νατρίου και της οστεοπόρωσης και του καρκίνου του στομάχου. Επιπλέον, η κατανάλωση αλμυρών τροφών για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να συνηθίσει τους γευστικούς κάλυκες σας στην έξτρα γεύση και αυτό με την σειρά του να σας κάνει πιο πιθανό να αναζητήσετε πιο αλμυρά τρόφιμα.
“Η μέτρια πρόσληψη νατρίου ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ επιβλαβής για άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια”
Οι καρδιολόγοι τείνουν να ασκούν ιατρική βασισμένη σε στοιχεία, ωστόσο πολλές από τις συστάσεις τους σχετικά με την πρόσληψη νατρίου για άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια βασίζονται σε υποθέσεις. Παραδόξως, είναι δύσκολο να πούμε ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να δηλώνουν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια θα πρέπει να περιορίζονται στα 2.000 mg αλατιού την ημέρα που συνιστούν οι περισσότεροι γιατροί. Και ρεαλιστικά μιλώντας, πόσοι ασθενείς τηρούν αυτόν τον περιορισμό παραμένει ασαφές, επειδή το αλάτι υπάρχει σχεδόν σε όλα όσα καταναλώνουμε.
Σε μια συστηματική ανασκόπηση εννέα μελετών που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο JAMA Internal Medicine, βρέθηκαν μόνο περιορισμένα και ασυνεπή στοιχεία που υποστηρίζουν οποιοδήποτε όφελος από τις δίαιτες με περιορισμό αλατιού για μη νοσηλευόμενα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια. Τα στοιχεία για τον περιορισμό του αλατιού ήταν ασαφή σε ασθενείς που εισήχθησαν στο νοσοκομείο για καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτή ήταν μια καλά εκπονημένη μελέτη. Μόνο εννέα από τις 2.655 μελέτες που αξιολογήθηκαν ήταν αρκετά αυστηρές ώστε να συμπεριληφθούν στην ανασκόπηση. Επομένως, ίσως το πιο σημαντικό, είναι πως αυτή η ανασκόπηση δείχνει ότι ανεξάρτητα από το τελικό συμπέρασμα, δεν υπάρχουν διαθέσιμα αυστηρά, τεκμηριωμένα δεδομένα σχετικά με τον περιορισμό του νατρίου στην καρδιακή ανεπάρκεια.
Οι ζωές των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια είναι αρκετά περίπλοκες. Είναι επιτακτική ανάγκη ό,τι προτείνουν οι γιατροί στους ασθενείς να μην επιδεινώσει περαιτέρω την ποιότητα της ήδη δύσκολης ζωής τους. Δεδομένου ότι οι ασθενείς συχνά πασχίζουν να τηρήσουν κατά γράμμα τις οδηγίες θεραπείας στην καρδιακή ανεπάρκεια, η εστίαση θα πρέπει να είναι στο να δίνονται οδηγίες που βασίζονται σε στοιχεία. Αυτό περιλαμβάνει την συμμόρφωση με τις κατευθυντήριες οδηγίες ιατρικής θεραπείας και τις ευνοϊκές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, όπως περισσότερη άσκηση, και προσοχή σε άλλες σχετικές ιατρικές καταστάσεις, όπως ο διαβήτης.
Συμπέρασμα: Μέχρι να έχουμε περισσότερα στοιχεία, έχουμε… ισοπαλία
Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να κερδίσει καμία πλευρά της μεγάλης συζήτησης για το αλάτι. Και η συζήτησή μας δεν πρέπει να οδηγεί τους ασθενείς στην υπερβολική κατανάλωση αλατιού μέχρι να μάθουμε στα σίγουρα τι ισχύει. Πράγματι, ελλείψει καλών κλινικών δεδομένων, πρέπει κανείς να αποδεχτεί την ανάγκη για καλή κλινική κρίση: η αποφυγή υπερβολικών ποσοτήτων νατρίου είναι μια υγιής κίνηση για όλους μας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με καρδιακή ανεπάρκεια.
Είναι επίσης πολύ πιθανό ορισμένοι ασθενείς να είναι πιο ευαίσθητοι στο αλάτι από άλλους. Έτσι, ο περιορισμός του αλατιού στους πιο ευάλωτους μπορεί να είναι καλύτερος από μια προσέγγιση που επιχειρεί να ταιριάξει σε όλους. Οι επιπλέον έρευνες σε αυτόν τον τομέα είναι απαραίτητες.
φωτό: iStock
