Πάνω από 1 δισ. ευρώ επενδύθηκε στην ελληνική αγορά ακινήτων κατά τη διάρκεια του 2019, καθώς ξένα επενδυτικά funds και εγχώριες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ) επιχείρησαν να επωφεληθούν της βελτίωσης του οικονομικού κλίματος και των ευκαιριών που εντοπίζονται σε διάφορες κατηγορίες ακινήτων. Με τον τρόπο αυτό, επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις στελεχών του κλάδου μεσούσης της χρονιάς, που έκαναν λόγο για επιτάχυνση του όγκου και της αξίας των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων, λόγω της αύξησης της προσφοράς από τις τράπεζες και τα funds που είχαν αγοράσει πακέτα κόκκινων δανείων με εξασφαλίσεις σε ακίνητα.
Σύμφωνα με την κ. Νίκη Σύμπουρα, επικεφαλής της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων Proprius, η οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα τον διεθνή όμιλο Cushman & Wakefield, «υπολογίζουμε ότι από το 1 δισ. ευρώ των επενδύσεων που έγιναν το 2019, περίπου το 55% αφορούν σε κτίρια γραφείων, το 25% σε ξενοδοχεία, το 10% σε βιομηχανικά ακίνητα και το 5% σε καταστήματα. Το υπόλοιπο 5% των κεφαλαίων δαπανήθηκε για την απόκτηση οικοπέδων για την ανάπτυξη επαγγελματικών χώρων». Οπως λέει η κ. Σύμπουρα, οι εγχώριες ΑΕΕΑΠ επένδυσαν περίπου το 20% του παραπάνω ποσού, ήτοι σχεδόν 200 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ εισέρρευσαν στην ελληνική αγορά ακινήτων από ξένα επενδυτικά funds ιδιωτικής τοποθέτησης (private equity funds), εταιρείες που αγόρασαν κτίρια για ίδια χρήση, ιδιώτες επενδυτές, αλλά και family offices, δηλαδή επενδυτικοί όμιλοι διαχείρισης κεφαλαίων ιδιωτών/οικογενειών.
Η Dromeus Capital των κ. Αχ. Ρισβά και Στ. Αδαμόπουλου πραγματοποίησε ένα επενδυτικό «ντεμαράζ» κατά τις τελευταίες εβδομάδες του 2019, κατορθώνοντας να βρεθεί στην κορυφή. Μέσω διαφόρων επενδυτικών «οχημάτων», η Dromeus Capital, η οποία έχει συγκεντρώσει σημαντική ρευστότητα και συνεργάζεται με «κολοσσούς» του κλάδου, όπως ο αμερικανικός επενδυτικός όμιλος Blackstone, τοποθέτησε στην εγχώρια αγορά ακινήτων συνολικά κεφάλαια άνω των 160 εκατ. ευρώ. Η μεγαλύτερη σε αξία συναλλαγή ολοκληρώθηκε λίγο πριν εκπνεύσει το 2019, με τον επενδυτικό όμιλο να δαπανά 93 εκατ. ευρώ για την απόκτηση τεσσάρων κτιρίων γραφείων της Prodea Investments, όλα μισθωμένα στον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας. Τα κτίρια είναι συνολικής επιφάνειας 37.000 τ.μ. με το πιο χαρακτηριστικό εξ αυτών να είναι ο «πράσινος» πύργος στη λ. Κηφισίας 178, στο ύψος της Αγ. Βαρβάρας Ψυχικού, ένα κτίριο επιφανείας 10.300 τ.μ. Μάλιστα, στη συγκεκριμένη συναλλαγή συμμετείχε επενδυτικά (μέσω της Dromeus) και ο όμιλος Blackstone, δείγμα του ενδιαφέροντος ακόμα και διεθνών επενδυτικών κολοσσών για την ελληνική αγορά γραφείων.
Παράλληλα, η Dromeus Capital ολοκλήρωσε και την εξαγορά πέντε ακινήτων της Bain Capital αντί ποσού 25 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται κτίριο γραφείων στην πλ. Συντάγματος, επί της οδού Οθωνος 6, στο οποίο στεγάζονται διεθνούς φήμης εταιρείες, όπως η McKinsey, η EBRD και το πρακτορείο Blooberg. Τα εν λόγω ακίνητα ανακτήθηκαν από την Bain, στο πλαίσιο του πακέτου κόκκινων δανείων που απέκτησε το 2018 από την Τράπεζα Πειραιώς (Project Amoeba). Σημαντική κρίνεται και η αγορά του κτιρίου γραφείων Maroussi Plaza στην οδό Φραγκοκλησιάς, αντί ποσού που προσέγγισε τα 40 εκατ. ευρώ. Στο συγκεκριμένο ακίνητο των 10.000 τ.μ. ανωδομής στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία του ομίλου Deloitte, που θα παραμείνει ως μισθωτής για τα επόμενα χρόνια.
Αντίστοιχα, το διεθνές επενδυτικό fund Brooklane Capital αγόρασε πέρυσι πακέτο κτιρίων γραφείων της Alpha Bank, αντί ποσού 95 εκατ. ευρώ. Το σημαντικότερο εξ αυτών αφορούσε τα κεντρικά γραφεία της Vodafone. Επίσης, δαπάνησε πάνω από 12 εκατ. ευρώ για την αγορά και του κτιρίου γραφείων που στεγάζει τη Microsoft στα Ανάβρυτα Αμαρουσίου. Πωλητής ήταν η Piraeus Real Estate.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η κίνηση της αμερικανικής εταιρείας ακινήτων Hines να αγοράσει (στο πλαίσιο διαγωνισμού της Εθνικής Leasing) το κτίριο του πρώην Odeon Starcity στη Λ. Συγγρού 111 (πλησίον του κτιρίου της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση). Το ακίνητο των 8.000 τ.μ. (πλέον 12.800 τ.μ. υπογείων) πωλήθηκε αντί ποσού 20,05 εκατ. ευρώ και είναι πολύ πιθανό να αλλάξει χρήση και να μετατραπεί σε ξενοδοχείο, από ψυχαγωγικό κέντρο με επίκεντρο τους πολυκινηματογράφους που ήταν μέχρι πρότινος.
Σημαντικές κινήσεις πραγματοποίησε κατά το 2019 και η Orilina Properties ΑΕΕΑΠ, η πρώτη εταιρεία του κλάδου με μετόχους από το εξωτερικό (Brevan Howard). Η εταιρεία έχει ξεκινήσει να «χτίζει» ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων, υλοποιώντας επενδυτικό πρόγραμμα της τάξεως των 160 εκατ. ευρώ. Ηδη, διαθέτει ακίνητα αξίας άνω των 53 εκατ. ευρώ, συνολικής επιφάνειας 57.522 τ.μ. Το σημαντικότερο ακίνητο που αποκτήθηκε πέρυσι από την Orilina και το οποίο αποτελεί περίπου το 50% της αξίας του χαρτοφυλακίου της σήμερα, είναι το κτίριο γραφείων του ομίλου Ελλάκτωρ στη Νέα Κηφισιά. Για το εν λόγω ακίνητο καταβλήθηκε τον Φεβρουάριο, ποσό 25,5 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα υπεγράφη και συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών για τη μίσθωση των χώρων από τον κατασκευαστικό όμιλο (ή για την πληρωμή συγκεκριμένου ποσού στην Orilina) για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών (με δικαίωμα για επιπλέον πέντε χρόνια). Υπενθυμίζεται ότι στο ακίνητο των 30.000 τ.μ. μισθώνει γραφεία και ο όμιλος επιχειρήσεων του κ. Πάνου Γερμανού (Olympia Group).
Εκτός από το κτίριο γραφείων, όπου στεγάζεται ο όμιλος Ελλάκτωρ, στο χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνονται επίσης ένα εμπορικό και ψυχαγωγικό συγκρότημα στην περιοχή της Νέας Κηφισιάς (Αμαλιάδος 4), επιφάνειας 22.723 τ.μ. Το κτίριο αποκτήθηκε επίσης τον περασμένο Φεβρουάριο, με την εκτιμώμενη αξία του σήμερα να διαμορφώνεται σε 12,7 εκατ. ευρώ. Στο ακίνητο στεγάζονται, μεταξύ άλλων, πολυκατάστημα της αλυσίδας Jumbo, όπως επίσης και το Playmobil Fun Park.
Ρευστότητα μέσω αυξήσεων κεφαλαίου
Ιδιαίτερα κινητικές αποδείχθηκαν και οι εισηγμένες ΑΕΕΑΠ, με κύριο εκφραστή της τάσης αυτής την Trastor ΑΕΕΑΠ, η οποία σχεδόν τριπλασίασε το επενδυτικό της πρόγραμμα, προχωρώντας σε αγορές ακινήτων αξίας 105 εκατ. ευρώ, από 34 εκατ. ευρώ το 2018. Αλλωστε, η διοίκηση της εταιρείας χρειάστηκε να προχωρήσει σε δύο διαδοχικές αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου, συνολικού ύψους της τάξεως των 94 εκατ. ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις κινήσεις αυτές. Σήμερα, η αξία του χαρτοφυλακίου της εταιρείας διαμορφώνεται πλησίον των 200 εκατ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι το μέγεθος αυτό να αυξηθεί ακόμα περισσότερο το 2020, ξεπερνώντας τα 300 εκατ. ευρώ.
Η Prodea Investments, η μεγαλύτερη ΑΕΕΑΠ του κλάδου στην Ελλάδα, με χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας 2,2 δισ. ευρώ, επικεντρώθηκε πέρυσι περισσότερο στην Κύπρο, όπου δαπάνησε κεφάλαια 244 εκατ. ευρώ, κυρίως στον τομέα της φιλοξενίας, αποκτώντας το Hilton της Κύπρου και δύο τουριστικά θέρετρα, με σημαντικές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης και μελλοντική εκτιμώμενη αξία της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ. Στον αντίποδα, στην Ελλάδα επένδυσε περί τα 16 εκατ. ευρώ, κυρίως για την απόκτηση ακινήτων με σοβαρές προοπτικές μελλοντικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν δρομολογηθεί πρόσθετες επενδύσεις 55 εκατ. ευρώ για την κατασκευή νέων κτιρίων (π.χ. γραφεία και αποθήκες), χωρίς να υπολογίζεται η αξιοποίηση του Πύργου του Πειραιά, όπου η εταιρεία έχει επικρατήσει στον σχετικό διαγωνισμό του Δήμου Πειραιά, σε κοινό σχήμα με την Dimand Real Estate και την EBRD. Το επενδυτικό πλάνο για την ανακατασκευή του εν λόγω κτιρίου προβλέπει επιπλέον 40 εκατ. ευρώ για τον μετασχηματισμό του σε έναν σύγχρονο πόλο γραφείων. Η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης διάρκειας 99 ετών αναμένεται τις προσεχείς εβδομάδες.
Σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα «τρέχει» και η Briq Properties του κ. Θ. Φέσσα, η οποία ενίσχυσε το χαρτοφυλάκιό της με νέα ακίνητα αξίας 17 εκατ. ευρώ και μετά την πρόσφατη επιτυχημένη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά το ποσό των 50 εκατ. ευρώ, εισέρχεται στο 2020 με πρόθεση για πρόσθετες επενδύσεις. Απώτερος στόχος της διοίκησης της εισηγμένης είναι να αναπτύξει ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας άνω των 110 εκατ. ευρώ, έναντι περίπου 48-50 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα.
