Αποτελεί σημείο αναφοράς τελευταία η χιουμοριστική ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα που απευθύνει την ερώτηση στους επικεφαλής επιχειρήσεων για το ποιος ηγήθηκε του ψηφιακού μετασχηματισμού στον οργανισμό τους: α) CEO, β) CTO, γ) COVID-19, αναδεικνύοντας τον COVID-19 ως το εφαλτήριο.
Την τελευταία δεκαετία έχει εδραιωθεί η άποψη πως λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως κλάδου, πρέπει να μετασχηματιστούν ψηφιακά για να παραμείνουν βιώσιμες, καθώς η τεχνολογία αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς τις απαιτήσεις και τις καταναλωτικές συνήθειες της κοινωνίας. Αναλόγως του κλάδου, οι οργανισμοί αντέδρασαν διαφορετικά στην ανάγκη για ψηφιακό μετασχηματισμό, με αρκετούς να είναι διστακτικοί να προχωρήσουν στη συγκεκριμένη επένδυση.
Το τελευταίο διάστημα οι επιχειρήσεις κλήθηκαν να προσαρμοστούν αστραπιαία στη «νέα καθημερινότητα», επενδύοντας στην επιτάχυνση του ψηφιακού τους μετασχηματισμού ώστε να διασφαλίσουν τη συνέχεια της επιχειρησιακής και εμπορικής δραστηριότητας και τη βιωσιμότητά τους.
Η επιτάχυνση αυτή επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών για απομακρυσμένη εργασία (remote working) από το σπίτι και στην ψηφιοποίηση των καναλιών επικοινωνίας και συναλλαγών (front office), απαραίτητων για τη συνέχιση της εμπορικής δραστηριότητας. Οι τράπεζες ψηφιοποιούν συναλλαγές όπως το άνοιγμα λογαριασμών, πληρωμές, έκδοση καρτών κ.λπ., επιχειρήσεις στον χώρο της Υγείας προχωρούν σε λύσεις τηλεσυμβουλευτικής και τηλεϊατρικής, ασφαλιστικές εταιρείες στη δημιουργία self-service λύσεων για τις διαδικασίες αποζημίωσης και εμπορικές επιχειρήσεις σε διαδικτυακές συναλλαγές για την παραγγελία και παράδοση προϊόντων.
Σημαντικό πλεονέκτημα για την υλοποίηση δράσεων ψηφιοποίησης επέδειξαν οι επιχειρήσεις που είχαν ήδη επενδύσει σε τεχνολογίες υπολογιστικού νέφους (cloud computing) ως βασικό πυλώνα της υλοποίησης του ψηφιακού τους μετασχηματισμού. Ετσι, μπόρεσαν να ανταποκριθούν με μεγαλύτερη ευελιξία και αμεσότητα στις ανάγκες της περιόδου, λόγω μιας σειράς παραμέτρων που συνδέονται με τη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Η σύμπτυξη μεγάλου μέρους της διαδικασίας προμηθειών για την εγκατάσταση νέων συστημάτων και υπηρεσιών οδήγησε στη δραστική μείωση του χρόνου υλοποίησης των επιχειρηματικών ιδεών (π.χ. νέες ψηφιακές υπηρεσίες).
Επιπλέον, επετράπη η ευελιξία στη χρήση πληροφοριακών πόρων και η προσαρμογή τους σε πραγματικό χρόνο, αναλόγως της χρήσης των υπηρεσιών από τον οργανισμό και τους πελάτες του. Για παράδειγμα, οι πληροφοριακοί πόροι αναπροσαρμόστηκαν για να στηρίξουν την απομακρυσμένη εργασία και την υλοποίηση νέων ψηφιακών υπηρεσιών. Αντίστοιχα, πλεονάζοντες πόροι ανατέθηκαν εύκολα σε νέες υπηρεσίες ή διακόπηκαν, βελτιστοποιώντας ή μειώνοντας τα λειτουργικά κόστη.
Επιπροσθέτως, απέκτησαν ελευθερία κινητικότητας δίνοντας τη δυνατότητα στους εργαζομένους να διαχειριστούν από την ασφάλεια του σπιτιού τους την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και τεχνολογιών.
Στην καρδιά του μετασχηματισμού ωστόσο, βρίσκονται και η ασφάλεια και η ιδιωτικότητα των δεδομένων. Η ταχεία υλοποίηση των δράσεων μετασχηματισμού επέφερε μια σειρά αλλαγών στο πληροφοριακό περιβάλλον των επιχειρήσεων, καθώς αναπτύχθηκαν νέες υπηρεσίες και παραμετροποιήθηκαν οι προσβάσεις των χρηστών. Οι αλλαγές αυτές εγείρουν δύο κινδύνους:
Παράκαμψη εγκεκριμένων διαδικασιών αλλαγών πληροφορικής και διασφάλισης κινδύνου, λόγω της έκτακτης ανάγκης που απαιτεί ταχεία υλοποίηση.
Αύξηση της επιφάνειας επίθεσης για τους κακόβουλους χρήστες, λόγω της μεγαλύτερης περιμέτρου πληροφοριακών υποδομών που ήταν επιβεβλημένη για την επίτευξη απομακρυσμένης εργασίας.
Η Ιστορία έχει δείξει ότι κάθε κρίση δημιουργεί και ευκαιρίες. Ο Abhijit Naskar είχε πει: «Μια κρίση προκαλεί οπισθοδρόμηση ή πρόοδο, ανάλογα με τη βούληση των ανθρώπων». Είναι οξύμωρο, αλλά απόλυτα αληθές, ότι στη συγκεκριμένη κρίση η ευκαιρία των επιχειρήσεων είναι να έρθουν πιο κοντά στους πελάτες τους μέσω ενός ολοκληρωμένου, ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος, το οποίο παράγει αξία. Οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες θα παραμείνουν και μετά το πέρας της κρίσης, προσδίδοντας σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους οργανισμούς που επέδειξαν βούληση για ψηφιακό μετασχηματισμό.
* Ο κ. Γιώργος Κολλιδάς είναι Director στο Technology Consulting της PwC Ελλάδας.
