Αν έχανες τη δουλειά σου θα προτιμούσες να αντικατασταθείς από ένα ρομπότ ή από έναν άλλον άνθρωπο; Αν, βλέποντας αυτή την ερώτηση, απάντησες ρομπότ τότε ανήκεις στην πλειοψηφία.
Πράγματι, η πλειοψηφία τον ανθρώπων δηλώνει ότι προτιμά να αντικατασταθεί από ένα ρομπότ παρά από κάποιον άνθρωπο, όταν όμως πρόκειται για την αντικατάσταση ενός συναδέλφου η προτίμηση αυτή αντιστρέφεται.
«Η αντικατάσταση από τη σύγχρονη τεχνολογία σε αντιδιαστολή με την αντικατάσταση από ανθρώπους έχει διαφορετικές ψυχολογικές συνέπειες» δηλώνει ο Αρμιν Γκρανούλο στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, στη Γερμανία.
Ο Γκρανούλο και συνεργάτες του ρώτησαν 300 άτομα αν προτιμούσαν να αντικατασταθούν αυτοί ή ένας συνεργάτης από ένα ρομπότ ή από έναν άλλον άνθρωπο. Διαπιστώθηκε ότι για τον συνεργάτη το 62% δήλωνε προτίμηση για άλλον άνθρωπο ενώ όταν η ερώτηση αφορούσε τους ίδιους μόνο το 37% ήθελε να αντικατασταθεί από άλλον άνθρωπο και όχι από ρομπότ.
Αρνητικά συναισθήματα εάν συνεργάτης αντικατασταθεί από ρομπότ
Στη συνέχεια η ερευνητική ομάδα ασχολήθηκε με τη μέτρηση της έντασης των αρνητικών συναισθημάτων (λύπη, θυμός, απογοήτευση) σε 251 άτομα. Βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες είχαν πιο αρνητικά συναισθήματα όταν επρόκειτο να αντικατασταθεί κάποιος συνεργάτης από ένα ρομπότ παρά όταν επρόκειτο να αντικατασταθούν οι ίδιοι από αυτό.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, η προσωπική τους ταυτότητα κλονίζεται λιγότερο όταν αντικαθίστανται από ρομπότ, σε σύγκριση με όταν αντικαθίστανται από ανθρώπους. Ο Γκρανούλο εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει διότι οι άνθρωποι δεν νιώθουν ότι μπορούν ή ότι πρέπει να ανταγωνιστούν ένα ρομπότ ή ένα λογισμικό με τον ίδιο τρόπο που ανταγωνίζονται με έναν άνθρωπο.
Το ερώτημα αυτό πάντως έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα δεδομένου ότι οι ερευνητές συμφωνούν στο ότι πολλές δουλειές θα αυτοματοποιηθούν στο κοντινό μέλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η τεχνολογία… τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς το ρομπότ-μπάρμαν που χρησιμοποιεί ένα ξενοδοχείο στην Ιταλία. Η ερευνητική ομάδα του Γκρανούλο ρώτησε 296 εργάτες από τη μεταποιητική βιομηχανία, από τους οποίους το ένα τρίτο δήλωσαν ότι η τωρινή τους εργασία θα μπορούσε να γίνει από μια μηχανή.
Τα ρομπότ θα χρησιμοποιούνται τουλάχιστον στις μισές δουλειές
Στο ίδιο αποτέλεσμα κατέληξαν το 2013 ο Καρλ Φρέι και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στη Βρετανία, οι οποίοι κατηγοριοποιώντας τις δουλειές βάσει του πόσο εύκολα μπορούν να γίνουν από μηχανές, διαπίστωσαν ότι περίπου οι μισές δουλειές στις ΗΠΑ θα γίνονται από ρομπότ μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
Ο Φρέι τονίζει ότι οι εργάτες παρόλα αυτά προτιμούν τα αυτοματοποιημένα εργοστάσια γιατί δεν χρειάζεται να κουβαλούν τόσο μεγάλα βάρη. Αυτό όμως που φάνηκε να τους ανησυχεί είναι ότι αυτές οι μετατροπές οδηγούν σε μείωση των υποχρεώσεών τους και ως εκ τούτου φοβούνται ότι μπορεί να χάσουν τη δουλειά τους.
«Ορισμένες δουλειές δεν εξαφανίζονται, αλλά αντίθετα αλλάζουν για να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις» δήλωσε ο Φρέι. Ο ίδιος μάλιστα υπογραμμίζει ότι ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τις δουλειές χαμηλού εισοδήματος και αυτές που δεν απαιτούν ιδιαίτερες δεξιότητες.
«Μπορεί να μην υπάρχουν στους δρόμους αυτόματα οχήματα, μπορεί να μην υπάρχουν σε όλες τις χώρες καταστήματα χωρίς υπαλλήλους, όπως το Amazon Go, αλλά σύντομα θα υπάρξουν», καταλήγει ο Φρέι.
