Τα αγόρια δεν κλαίνε. Μη στενοχωριέσαι. Εχει και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Η ζωή συνεχίζεται. Το µοναστήρι να είναι καλά κι από καλογέρους… Νέοι είστε, έχετε όλη τη ζωή µπροστά σας. Ξεπέρασέ το. Μην πενθείς άλλο. Μη φοβάσαι. Ξέχασέ το. Κάνε υποµονή. Μη λες τίποτα. Σφίξε τα δόντια. Δείξε κατανόηση. Ετσι ήθελε ο Θεός… Ολες οι παραπάνω φράσεις – παραινέσεις – συµβουλές περιγράφουν τον τρόπο που συστήνουµε στους γύρω µας αλλά και στον εαυτό µας να αντιδράσουν – αντιδράσουµε και να συµπεριφερθούν – συµπερφερθούµε όταν συµβαίνει κάτι κακό, τροµακτικό, δυσάρεστο, κάτι που µας πληγώνει ή µας φοβίζει. Το αποτέλεσµα; Να µην αντιµετωπίζουµε τα τραυµατικά συναισθήµατα που µας προκαλούνται, να τα θάβουµε, να µην τα λύνουµε και να µην τα ξεπερνάµε τελικά και αυτά να γιγαντώνονται και να µας πνίγουν, οδηγώντας µας σε συµπεριφορές – όπως είναι, για παράδειγµα, η υπερκατανάλωση ποτού, φαγητού κ.ά. – που παροδικά καταλαγιάζουν τον πόνο µας, τον θυµό µας, τη λύπη µας… Σε άλλες περιπτώσεις; Ξεσπάσµατα ξαφνικά και φαινοµενικά αναίτια από ανθρώπους που ποτέ δεν θύµωναν, δεν στενοχωριούνταν, δεν είχαν εκρήξεις… Κρίσεις πανικού, φοβίες, γενικευµένο άγχος… Ολα τα παραπάνω αποτελούν µια διέξοδο για όσα δεν τολµούµε να πούµε, να εκφράσουµε, να δείξουµε ότι µας ενοχλούν. Γιατί όλα τα τραύµατα, οι απώλειες και τα συναισθήµατα που δεν ονοµάζουµε και κατ’ επέκταση δεν διαπραγµατευόµαστε και δεν ξεπερνάµε στοιχειώνουν την ηρεµία µας και µας καταδιώκουν. Τι µπορούµε να κάνουµε;
Ονομάζουμε το συναίσθημα
Οταν κάτι είναι τόσο βαρύ και δύσκολο, ώστε να φτάνει να μας «στοιχειώνει», είναι πολύ πιθανό να μην μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε ούτε μόνοι μας, ούτε εύκολα. Η βοήθεια των φίλων και των συγγενών και γενικά των ανθρώπων που μας αγαπάνε είναι σημαντική, αλλά ίσως δεν φτάνει. Πιθανώς χρειαζόμαστε τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας ώστε να μπορέσουμε να διερευνήσουμε, να αναγνωρίσουμε, να εκφράσουμε και να περιγράψουμε με λόγια αυτό που μας απασχολεί.
Το αφήνουμε πίσω μας
Η συγχώρηση είναι μέρος τόσο του να αναγνωρίζουμε το θαμμένο συναίσθημα, όσο και του να το αφήνουμε να φύγει ώστε να μην μας απασχολεί πια. Το να κουβαλάμε μαζί μας πικρία και στενοχώρια μας κάνει μεγαλύτερο κακό από το ίδιο το περιστατικό ή τον άνθρωπο που μας πλήγωσε. Αν μπορέσουμε να διώξουμε από πάνω μας αυτό το βάρος, είναι σαν να συνεχίζουμε τη ζωή μας ελαφρύτεροι… Η συγχώρηση είναι όμως ένα συναίσθημα που λειτουργεί από δύο πλευρές. Νιώθουμε καλύτερα όταν καταφέρνουμε να συγχωρήσουμε και να απαλλαγούμε από τον θυμό και την πικρία γι’ αυτόν που μας πείραξε, αλλά και όταν ζητούμε τη συγχώρηση εκείνου στο οποίον πιθανώς εμείς κάναμε κακό, φταίξαμε, δεν ήμασταν εντάξει κ.λπ. Στην περίπτωση που αυτός τον οποίο αδικήσαμε ή πειράξαμε μας συγχωρήσει, θα νιώσουμε καλύτερα και πιο ξαλαφρωμένοι, τόσο εκείνος όσο και εμείς, οπότε θα υπάρχει διπλό κέρδος. Γενικά το να λέμε την αλήθεια και να είμαστε ειλικρινείς τόσο με τα όσα έχουμε ή δεν έχουμε κάνει, με τα όσα έχουμε ή δεν έχουμε νιώσει, αλλά και με τους άλλους γύρω μας, θα μας φέρει μόνο προσωπική ηρεμία και γαλήνη.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη δρα Ναταλία Κουτρούλη, MSc, ψυχολόγο υγείας, με εκπαίδευση στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία και στη συμβουλευτική, διευθύντρια στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής.
