«Χειρόφρενο» φαίνεται πως «σήκωσε» η αγορά κατοικίας κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου του έτους, καθώς ανακόπηκε πλήρως η ανοδική πορεία των τιμών, με αποτέλεσμα οι ζητούμενες τιμές πώλησης να παρουσιάζονται σχεδόν αμετάβλητες σε σχέση με τους πρώτους τρεις μήνες του χρόνου. Ετσι, επιβεβαιώνονται οι φορείς της αγοράς ακινήτων, οι οποίοι έκαναν λόγο για στάση αναμονής από την πλευρά των πωλητών, αλλά και των αγοραστών, έως ότου γίνουν πιο ξεκάθαρες οι συνέπειες από την ύφεση λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index (SPI), που παρακολουθεί την πορεία των ζητούμενων τιμών με βάση τις δημοσιευμένες ηλεκτρονικές αγγελίες, η μέση τιμή πώλησης κατά το δεύτερο τρίμηνο παρέμεινε αμετάβλητη σε 1.544 ευρώ/τ.μ. πανελλαδικά, συγκριτικά με το πρώτο τρίμηνο του έτους, όταν το αντίστοιχο μέγεθος είχε διαμορφωθεί σε 1.545 ευρώ/τ.μ.
Επιβράδυνση
Ωστόσο, σε ετήσια βάση, οι αλλαγές είναι περισσότερο εμφανείς και ίσως ενδεικτικές της πορείας που θα ακολουθήσει η αγορά τους επόμενους μήνες. Ειδικότερα, το φετινό δεύτερο τρίμηνο οι τιμές ενισχύθηκαν κατά 4,8% σε ετήσια βάση, δηλαδή συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, ενώ η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο είχε διαμορφωθεί σε 6%. Καταγράφεται επομένως επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών, τάση που αναμένεται να ενταθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2020. Κατά το φετινό δεύτερο τρίμηνο, η αύξηση των τιμών στο κέντρο της Αθήνας δεν ξεπέρασε το 3,3% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης της τάξεως του 4,8% το πρώτο τρίμηνο. Αντίστοιχα, στα νότια προάστια, οι τιμές πώλησης ενισχύθηκαν κατά 2,7% σε 2.600 ευρώ/τ.μ., παραμένοντας οι ακριβότερες σε όλο το λεκανοπέδιο. Ωστόσο, και στην περίπτωση αυτή, καταγράφεται επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των τιμών, καθώς η αντίστοιχη άνοδος του πρώτου τριμήνου είχε διαμορφωθεί σε 3,7%.
Αβεβαιότητα
Στην πρόσφατη ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) είχε επισημάνει ότι περιοχές όπου η ζήτηση κατοικιών είχε τροφοδοτηθεί κυρίως από ξένους επενδυτές, αναμένεται να πληγούν περισσότερο στην παρούσα συγκυρία. Σύμφωνα με την ΤτΕ, βραχυπρόθεσμα εκτιμάται ότι πιέσεις θα δεχθεί η αγορά των διαμερισμάτων, ειδικά των αστικών κέντρων, κυρίως εξαιτίας της μείωσης του αγοραστικού ενδιαφέροντος για βραχυχρόνια μίσθωση με τουριστικό χαρακτήρα. Οπως σημείωσαν οι αναλυτές, έως και τον Φεβρουάριο του 2020 οι ανοδικές τάσεις στις τιμές συνεχίστηκαν, παρά το γεγονός ότι οι πρώτες αρνητικές ενδείξεις είχαν αρχίσει ήδη να φαίνονται στους ρυθμούς μεταβολής των επενδύσεων σε ακίνητα από το εξωτερικό. Ωστόσο, «η παρούσα υγειονομική κρίση δημιουργεί αβεβαιότητα στην αγορά κατοικιών, καθώς το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό έχει τουλάχιστον προσωρινά ανακοπεί, ενώ η αναστολή λειτουργίας των υποθηκοφυλακείων της χώρας για το διάστημα από τα μέσα Μαρτίου έως και το τέλος Απριλίου 2020 συνέβαλε στην περαιτέρω αποδυνάμωση της αγοράς».
Οι αισιόδοξοι
Πάντως, υπάρχουν και αντίθετες φωνές, που υποστηρίζουν ότι η τωρινή κάμψη της ζήτησης θα είναι παροδική, καθώς οι τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν την κρίση ρευστότητας και κόκκινων δανείων των αρχών της προηγούμενης δεκαετίας, με αποτέλεσμα να είναι ευκολότερο να χρηματοδοτήσουν νέες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων. Παράλληλα, αρκετά νοικοκυριά που δεν κατόρθωσαν να αποκτήσουν ακίνητο, καθ’ όλη τη διάρκεια των προηγούμενων ετών, αναμένεται να το επιδιώξουν τώρα, ή έστω από το 2021 και μετά, συμβάλλοντας στην εκ νέου ανοδική πορεία των τιμών.
Σε ρυθμούς προ κορωνοϊού τα ενοίκια
Στην αγορά ενοικίων η εικόνα εξακολουθεί να κινείται σε ρυθμούς προ πανδημίας, καθώς, όπως φαίνεται μέχρι τώρα, οι ιδιοκτήτες δεν είναι διατεθειμένοι να προβούν σε ιδιαίτερες μειώσεις, παρά το γεγονός ότι η προσφορά σε αρκετά σημεία της Αττικής έχει αρχίσει να αυξάνεται, ως αποτέλεσμα της επιστροφής αρκετών ακινήτων που μέχρι πρότινος προσφέρονταν αποκλειστικά μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ο λόγος είναι ότι τα περισσότερα από τα συγκεκριμένα ακίνητα προσφέρονται ως πλήρως επιπλωμένα και ανακαινισμένα.
Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία του SPI, στο σύνολο της χώρας, οι τιμές ενοικίασης αυξήθηκαν κατά 9% σε ετήσια βάση κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Η αντίστοιχη ετήσια άνοδος των ενοικίων κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020 είχε διαμορφωθεί σε 9,5%. Η μέση τιμή ενοικίασης ανέρχεται σήμερα σε 7,5 ευρώ/τ.μ., από 7,37 ευρώ/τ.μ. πριν από τρεις μήνες και 6,88 ευρώ/τ.μ. κατά το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Παράλληλα, διατηρείται και κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 η πορεία διόρθωσης των ενοικίων τόσο στο κέντρο της Αθήνας όσο και στα νότια προάστια.
Συγκεκριμένα, στο κέντρο της Αθήνας σημειώθηκε υποχώρηση των ενοικίων της τάξεως του 1,3% ετησίως σε 9,38 ευρώ/τ.μ. (από 9,5 ευρώ/τ.μ. την ίδια περυσινή περίοδο). Αντίστοιχα, στα νότια προάστια, όπου πάντως τα ενοίκια παραμένουν τα ακριβότερα της χώρας, η μέση τιμή διαμορφώθηκε σε 10,37 ευρώ/τ.μ., σημειώνοντας ελαφρά μείωση κατά 1,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Στον αντίποδα, μεγάλες αυξήσεις εξακολουθούν να καταγράφονται τόσο στα δυτικά προάστια όσο και στο υπόλοιπο του νομού Θεσσαλονίκης. Στα δυτικά προάστια, τα ενοίκια κινούνται με ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξεως του 10,9% σε 6,4 ευρώ/τ.μ., από 5,77 ευρώ/τ.μ. πέρυσι. Αντίστοιχα, στο υπόλοιπο Θεσσαλονίκης, όπου ασφαλώς οι τιμές είναι ιδιαιτέρως χαμηλές, σημειώθηκε αύξηση κατά 16,9% σε 3,6 ευρώ/τ.μ., από 3,08 ευρώ/τ.μ. κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2019.
