Ο θάνατος του Γιασέρ Αμπού Σαμπάμπ, που σκοτώθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Ράφα, δεν στέρησε μόνο από τις Λαϊκές Δυνάμεις τον αρχηγό τους, αλλά ανέδειξε και ένα δεύτερο, λιγότερο ορατό μέτωπο: αυτό των παλαιστινιακών ομάδων που αντιτίθενται στη Χαμάς και επιχειρούν να εδραιωθούν στις ζώνες που ελέγχονται πλέον από το Ισραήλ, διεκδικώντας ρόλο στη «μετα-Γάζα» εποχή.
Σύμφωνα με περιφερειακές πηγές ασφαλείας, οι οργανώσεις αυτές —περιθωριακές πριν από τον πόλεμο— αξιοποίησαν την εκεχειρία του Οκτωβρίου για να στρατολογήσουν νέα μέλη, να οργανωθούν και να εμφανιστούν δημόσια στη Γάζα. Ο δηλωμένος στόχος τους είναι να αποτελέσουν εναλλακτική λύση απέναντι σε μια αποδυναμωμένη Χαμάς. Ο πραγματικός όμως στόχος αφορά την αξιοποίηση του κενού εξουσίας που ούτε το Ισραήλ ούτε η Χαμάς φαίνεται να μπορούν να καλύψουν.
Ανοχή και κάποιες φορές ενθάρρυνση από το Ισραήλ
Οι περιοχές όπου δρουν οι ομάδες αυτές δεν είναι τυχαίες: πρόκειται για σχεδόν το μισό της Λωρίδας της Γάζας, ζώνες που σήμερα ελέγχονται από τον ισραηλινό στρατό και στις οποίες η Χαμάς έχει χάσει την επιχειρησιακή της παρουσία.
Τον Ιούνιο, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε αφήσει να εννοηθεί ότι το Ισραήλ υποστηρίζει ορισμένες από αυτές τις ομάδες, μιλώντας για φατρίες που «ενεργοποιήθηκαν» στη Γάζα. Έκτοτε, αιγυπτιακές πηγές υπολογίζουν ότι οι οργανώσεις αυτές αριθμούν περίπου 1.000 ένοπλους, εκ των οποίων οι 400 στρατολογήθηκαν μετά την εκεχειρία.
Έδαφος πρόσφορο για εκδικητικές συγκρούσεις
Μετά τη δολοφονία του Αμπού Σαμπάμπ, οι Λαϊκές Δυνάμεις ανάρτησαν σειρά βίντεο με μαχητές που τον αποκαλούν «μάρτυρα» και ορκίζονται να συνεχίσουν το έργο του.
Ο νέος επικεφαλής, Γκασάν Ντουχίν, έχει ήδη ανακοινώσει την εκτέλεση δύο ανδρών που —όπως ισχυρίζεται— ήταν μέλη της Χαμάς και ευθύνονταν για τον θάνατο ενός ομοϊδεάτη τους.
Τέτοιες κινήσεις τροφοδοτούν τον φόβο μιας ενδοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, που θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη πιο αποσταθεροποιητική από την κεντρική σύγκρουση.
Χαμάς: αποδυναμωμένη, αλλά ακόμη κυρίαρχη
Παρά τις βαριές απώλειες και την ισραηλινή πίεση, η Χαμάς εξακολουθεί —σύμφωνα με πολλές πηγές— να διαθέτει χιλιάδες μαχητές και να ελέγχει τις κατοικημένες περιοχές της Λωρίδας.
Απορρίπτει τις αντίπαλες ομάδες ως συνεργάτες του Ισραήλ, μια κατηγορία που συμμερίζεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Μετά την εκεχειρία, η οργάνωση εξαπέλυσε κύμα συλλήψεων και εκτελέσεων κατά Παλαιστινίων που θεωρήθηκαν απειλή για την εξουσία της.
Κενό εξουσίας και «σχέδιο Τραμπ» σε τέλμα
Το λεγόμενο «σχέδιο Τραμπ» για το μέλλον της Γάζας —αφοπλισμός της Χαμάς, μεταβατική διοίκηση, διεθνής δύναμη, ανοικοδόμηση— έχει παγώσει. Η Λωρίδα κινδυνεύει να οδηγηθεί σε de facto διχοτόμηση: μια παράκτια ζώνη πυκνοκατοικημένη και κατεστραμμένη, όπου η Χαμάς εξακολουθεί να έχει παρουσία, και μια ενδοχώρα σχεδόν άδεια από κατοίκους και υπό πλήρη ισραηλινό έλεγχο, όπου δραστηριοποιούνται οι αντίπαλες οργανώσεις.
Το Ισραήλ μιλά πλέον για μια «κίτρινη γραμμή», μια νέα εσωτερική στρατιωτική οριοθέτηση που προορίζεται να παραμείνει μέχρις ότου υπάρξει πολιτική λύση.
Πραγματική εναλλακτική ή απλό εργαλείο;
Παρότι ορισμένοι Παλαιστίνιοι, εξοργισμένοι από τον πόλεμο, υποδέχθηκαν τον θάνατο του Αμπού Σαμπάμπ με πανηγυρισμούς, οι περισσότεροι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι αυτές οι οργανώσεις δεν διαθέτουν κοινωνική βάση και δεν αποτελούν ρεαλιστική πολιτική προοπτική.
«Το Ισραήλ τις χρησιμοποιεί τακτικά, όχι επειδή πιστεύει σε αυτές», λέει χαρακτηριστικά ένας Παλαιστίνιος ειδικός στο Reuters.
Από την πλευρά της Παλαιστινιακής Αρχής, το μήνυμα είναι εξίσου σαφές: οι οργανώσεις αυτές «δεν έχουν καμία σχέση με τον λαό ούτε με την παλαιστινιακή υπόθεση».
Οι εξελίξεις αυτές προσθέτουν ένα επιπλέον επίπεδο αστάθειας σε έναν ήδη χαοτικό χάρτη. Χωρίς πολιτικό σχέδιο, χωρίς αποδεκτή ηγεσία και χωρίς προοπτική επανένωσης, η Γάζα βυθίζεται σε ένα περιβάλλον όπου συνυπάρχουν κατοχικές δυνάμεις, ένοπλες φατρίες, διεθνείς παίκτες και ένας πληθυσμός εξαντλημένος, δίχως ορατό μέλλον.
Πηγή
