Η δυναστεία που πλουτίζει κατά… 100 εκατομμύρια τη μέρα

Τόσο γρήγορα αυξάνεται πλέον η περιουσία των Γουόλτον, της οικογένειας πίσω από τα Walmart, η οποία έχει θρονιαστεί εδώ και καιρό στην πρώτη θέση της ετήσιας λίστας του Bloomberg με τις πλουσιότερες φαμίλιες του πλανήτη.

Με τον ρυθμό που αυξάνεται το χρήμα τους, έβγαλαν ήδη άλλες 23.000 δολάρια μέχρι να διαβάσετε αυτές τις γραμμές! Στον ίδιο χρόνο βέβαια, ένας υπάλληλος που ξεκινά την καριέρα του στη μεγαλύτερη αλυσίδα λιανεμπορίου του κόσμου θα έχει βγάλει… 6 σεντς, καθώς δεν αμείβεται παρά με 11 δολάρια την ώρα.

Πράγματι, ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα της ακραίας συγκέντρωσης πλούτου και των εξαιρετικών εισοδηματικών ανισοτήτων, οι αριθμοί που αφορούν στους Γουόλτον είναι τρομακτικοί.

Οι κληρονόμοι του Σαμ Γουόλτον, του οραματιστή, καινοτόμου και αδυσώπητα σπαγγοραμένου «πατριάρχη», καθαρίζουν σήμερα περισσότερα από ποτέ. Περισσότερα κι απ’ όσα θα μπορούσε να φανταστεί ο μπαμπάς τους, πρώτο όνομα στα χρόνια του στους πλουσιότερους κροίσους της υφηλίου.

Το Bloomberg εκτίμησε πρόσφατα (Αύγουστος του 2019) τη συνολική τους περιουσία στα 191 δισ. δολάρια, 39 δισεκατομμύρια περισσότερα από πέρσι δηλαδή (Ιούνιος 2018), όταν σκαρφάλωσαν ξανά στη βασιλική θέση.

Το Forbes, από την άλλη, μας λέει πως ο μικρότερος από τα τρία παιδιά του Σαμ, ο Τζιμ Γουόλτον, είναι ο 16ος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με προσωπική περιουσία 44,6 δισ. δολαρίων.

Στις επόμενες δύο θέσεις της περίφημης λίστας του περιοδικού με τους πλουσιότερους μεγιστάνες του πλανήτη φιγουράρουν τα άλλα δύο αδέλφια του: στη 17η θέση η Άλις Γουόλτον, με περιουσία 44,4 δισ. δολαρίων, και στη 18η ο Ρομπ Γουόλτον με τα 44,3 δισ. του.

Σε αντίστοιχες θέσεις έπαιζαν άλλοτε και οι δύο άλλοι κληρονόμοι του Σαμ ως τον θάνατό τους, ο αδικοχαμένος γιος Τζον (πέθανε το 2005) και η σύζυγος Έλεν (2007). Η χήρα του Τζον, Κρίστι Γουόλτον, και ο γιος τους Λούκας, πήραν τη θέση του σε τέτοιες λίστες, αρκετά επίπεδα παρακάτω βέβαια: ο Λούκας είναι σήμερα, κατά το Forbes, 75ος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με περιουσία 15,2 δισ. δολαρίων, και η μαμά του, Κρίστι, φιγουράρει στη θέση 203 με 7,2 δισ.

Στην τρίτη της γενιά σήμερα, με τα εγγόνια του γερο-Σαμ να αποκτούν θέσεις ευθύνης στην αυτοκρατορία των σουπερμάρκετ, η δυναστεία των Γουόλτον από το Αρκάνσας καλά κρατεί, συνεχίζοντας να κατέχει συνολικά τις μισές μετοχές του κολοσσού. Τα Walmart παραμένουν η μεγαλύτερη εταιρία λιανεμπορίου του κόσμου σε επίπεδο τζίρου, με ετήσιες πωλήσεις της τάξης των 514 δισ. δολαρίων από τα σχεδόν 12.000 καταστήματά της παγκοσμίως.

Οι Γουόλτον έχουν στα χέρια τους τη μεγαλύτερη περιουσία του κόσμου, κάτι που διασφάλισε ο μπαρμπα-Σαμ χωρίζοντας τα μερίδιά τους και το ιδιοκτησιακό καθεστώς πριν τον θάνατό του το 1992. Άλλοι δουλεύουν στην οικογενειακή αυτοκρατορία, είτε ως μέλη στο διοικητικό συμβούλιο είτε ως εκτελεστικοί διευθυντές, και άλλοι αναζήτησαν τα όνειρά τους εκτός Walmart.

Ο Σαμ Γουόλτον δεν ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε την πολυτέλεια και τις σπατάλες. Τα παιδιά του είχαν όμως άλλη γνώμη…

Γνωρίστε τους Γουόλτον

Εφτά κληρονόμους άφησαν πίσω τους ο Σαμ Γουόλτον (πέθανε το 1992) και ο παραγνωρισμένος αδερφός του Τζέιμς (πέθανε το 1995), που όλοι φώναζαν Μπαντ. Τέσσερα παιδιά και μια χήρα ο Σαμ, δύο παιδιά ο Μπαντ. Και δεν ήταν ακριβώς αμελητέο ποσό αυτός ο Μπαντ, καθώς οι δύο κόρες του είναι κι αυτές δισεκατομμυριούχες.

Στο Νο 244 των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου του Forbes η Αν Γουόλτον-Κρένκε με τα 6,5 δισ. δολάριά της και στο Νο 303 η Νάνσι Γουόλτον-Λόρι με τα δικά της 5,7 δισ.

Οι Σαμ και Μπαντ ίδρυσαν το πρώτο Walmart στο Αρκάνσας το 1962, κατέβασαν την εταιρία τους στο χρηματιστήριο το 1970 και σήμερα είναι μια από τις μεγαλύτερες αμερικανικές επιχειρήσεις όλων των κλάδων. Ο Σαμ παντρεύτηκε την Έλεν Ρόμπσον, γόνο οικογένειας τραπεζιτών, τον Άγιο Βαλεντίνο του 1943 και απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Ρομπ, τον Τζον, τον Τζιμ και την Άλις.

Μέχρι να φύγει από τον κόσμο το 1992, ο Σαμ είχε κάνει την κίνηση-ματ, όπως του αναγνωρίζουν όλοι: είχε φτιάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της διαχειρίστριας εταιρίας των Walmart, της Walton Enterprises (που συνεχίζει να κατέχει το 50% των Walmart), με τέτοιο τρόπο που ελαχιστοποιούσε τους φόρους που θα έπρεπε να πληρώσουν οι κληρονόμοι του.

Κάθε παιδί του είχε το 20% της Walton Enterprises, αφήνοντας σε εκείνον ένα 10% και άλλο ένα 10% στη σύζυγό του. Όταν πέθανε, η Έλεν κληρονόμησε το δικό του 10% χωρίς να πληρώσει μία στο κράτος! Ήταν ένα ιδιόμορφο κράμα οικογενειακής ιδιοκτησίας.

Ο Σάμιουελ Ρόμπσον (Ρομπ), ως ο μεγαλύτερος γιος, κράτησε τη θέση του προέδρου των Walmart από τη στιγμή που πέθανε ο πατέρας του ως και το 2015. Απέκτησε τρία παιδιά (με την πρώτη του γυναίκα), έκανε τρεις γάμους και όταν παραιτήθηκε από πρόεδρος έβαλε στη θέση του τον γαμπρό του. Παραμένει ακόμα στο διοικητικό συμβούλιο, ως ο μόνος από τα παιδιά του Σαμ που ασχολούνται σήμερα με τα σουπερμάρκετ.

Ζει σε ένα σπίτι στην Αριζόνα, έξω από το οποίο μαζεύονταν κάποτε οι απεργοί διαδηλώνοντας για καλύτερα μεροκάματα. Εκείνος τους έβλεπε μέσα από τις τζαμαρίες του τεραστίων διαστάσεων γκαράζ του με τις αντίκες των εκατομμυρίων. Το 2013 τράκαρε το Shelby Daytona Coupe του και το κατέστρεψε ολοσχερώς, ένα αμάξι 15 εκατ. δολαρίων, ένα από τα μόλις πέντε που έφτιαξε ποτέ ο Κάρολ Σέλμπι.

Το 2001 σόκαρε μάλιστα τον κόσμο όταν εκθρόνισε τον Μπιλ Γκέιτς από τη λίστα των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Δεν τον είδαν ποτέ σε κοσμικά γκαλά και λαμπερές πρεμιέρες, φροντίζοντας να περνά πάντα απαρατήρητος. Και να κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να εξαφανίζονται από τα πρακτορεία οι φωτογραφίες του, αλίμονο.

Ο Τζον ήταν το δεύτερο παιδί του Σαμ και της Έλεν, ο οποίος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα το 2005. Ήταν παντρεμένος με την Κρίστι και είχε ένα παιδί, τον Λούκας. Ο Τζον άφησε το 17% του μεριδίου του στη χήρα του και το υπόλοιπο 3% πήγε στον γιο του και σε αγαθοεργίες.

Λοκατζής στον Πόλεμο του Βιετνάμ, επιστρέφοντας στις ΗΠΑ ασχολήθηκε με πολλά και διάφορα, μεταξύ των οποίων και εταιρικός πιλότος των Walmart! Και πιλότος ψεκαστικών αεροπλάνων κατόπιν. Αφού έφτιαξε και μερικές δικές του εταιρίες με γιοτ, μπήκε τελικά στο διοικητικό συμβούλιο του οικογενειακού κολοσσού. Περιπετειώδης και βαθιά φιλάνθρωπος, σκοτώθηκε με το πειραματικό ιδιωτικό του αεροσκάφος.

Ο Τζέιμς «Τζιμ» Γουόλτον είναι ο μικρότερος γιος του Σαμ και παραμένει πρόεδρος της οικογενειακής επενδυτικής τράπεζας Arvest Bank, που διαχειρίζεται κεφάλαια 18 δισ. δολαρίων. Ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου των Walmart για περισσότερο από μια δεκαετία, πριν παραιτηθεί το 2016 κάνοντας τόπο για να τον διαδεχτεί ο γιος του Στιούαρτ. Το πρώτο εγγόνι του μπαρμπα-Σαμ που μπήκε στην εταιρία.

Έχει τέσσερα παιδιά και συνεχίζει να επιβλέπει ένα καλό κομμάτι της αυτοκρατορίας από τα ίδια ταπεινά γραφεία του Αρκάνσας. Όπως και τα υπόλοιπα αδέρφια, πήρε πτυχίο οικονομικών από δημόσιο πανεπιστήμιο.

Η νεότερη από τα τέσσερα αδέλφια, η Άλις Γουόλτον, έχει δύο διαζύγια και κανένα παιδί. Ως μαύρο πρόβατο, δεν θέλησε ποτέ να αποκτήσει ενεργό ρόλο στην πατρική επιχείρηση. Αντιθέτως, έγινε μαικήνας της τέχνης και διαθέτει σήμερα μια τεράστια ιδιωτική συλλογή έργων τέχνης που θα ζήλευαν μουσεία και μουσεία.

Το 2011 άνοιξε μάλιστα μια γκαλερί στη μέση του πουθενά για να στεγάσει και να θαυμάσει ο κόσμος τους πίνακές της, συνολικής αξίας 500 εκατ. δολαρίων. Το μουσείο της είναι τόσο όμορφο και ιδιαίτερο που όλοι θέλουν να παντρευτούν εκεί. Και μπορούν, με το αζημίωτο πάντα.

Η δεύτερη πλουσιότερη γυναίκα του κόσμου ασχολείται επίσης με τα άλογα, παραμένοντας ένας από τους γνωστότερους εκτροφείς της Αμερικής. Μέχρι να τα πουλήσει όλα το 2017 τουλάχιστον, και τα χιλιάδες στρέμματα και τις φοβερές εγκαταστάσεις, έναντι ποσού που δεν ανακοινώθηκε ποτέ.

Την προηγούμενη χρονιά, έδωσε 3,7 εκατομμύρια μετοχές της των Walmart, αξίας 225 εκατ. δολαρίων, στο οικογενειακό φιλανθρωπικό σωματείο Walton Family Foundation. Το ίδρυμα είχε ιδρύσει ο Σαμ και η Έλεν για να διδάξουν στα παιδιά τους την αξία της προσφοράς.

Στο ίδρυμα καταθέτουν όλα τα αδέρφια τον οβολό τους και ο καθένας χειρίζεται υποχρεωτικά και από έναν τομέα δράσης, από εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες μέχρι και περιβαλλοντικές δραστηριότητες. Ώστε «να μάθουν να δίνουν πίσω και να συνεργάζονται», όπως το έλεγε ο μπαμπάς τους.

Όσο για τα πρώτα ξαδέλφια τους, τις κόρες του Μπαντ, δεν τα έχουν πάει άσχημα και του λόγου τους. Η Αν Γουόλτον κληρονόμησε το μερίδιο του πατέρα της, πλάι στην αδερφή της Νάνσι, δεν ασχολήθηκε όμως ποτέ με τα Walmart.

Αντιθέτως, παντρεύτηκε τον επίσης κροίσο Σταν Κρένκε, τον ιδιοκτήτη της Άρσεναλ, αν και στις ΗΠΑ είναι το μεγάλο αφεντικό του κόσμου των σπορ, έχοντας ομάδες στο ΝΒΑ (Ντένβερ Νάγκετς), το αμερικανικό ποδόσφαιρο, το μπέιζμπολ, το χόκεϊ, το λακρός κ.ά. Στα 8,5 δισ. δολάρια εκτιμά το Forbes την περιουσία του.

Το ζευγάρι έχει δύο παιδιά, δυο χρυσούς κληρονόμους που θα βάλουν κάποια στιγμή στο χέρι κομμάτι και από τις δύο αυτοκρατορίες.

Όσο για τη Νάνσι, τη μικρότερη κόρη του Μπαντ, αυτή διακρίθηκε και στον επιχειρηματικό στίβο και τη φιλανθρωπία. Ζει με τον σύζυγο και την κόρη της στο Λας Βέγκας και ασχολείται με πολλά και διάφορα, μεταξύ των οποίων και εκτροφή αλόγων για ιπποδρομίες.

Μπαμπάς και μαμά

Εξαιρετικά δυσπρόσιτοι από τον Τύπο και τις κάμερες, οι Γουόλτον πραγματοποιούν εμφανίσεις μόνο όταν πρόκειται για εκδηλώσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα, ενώ δημοσίως τουλάχιστον φαίνεται να ζουν απλές ζωές, χωρίς υπερβολές.

Κληρονομιά πιθανότατα κι αυτή του «πατριάρχη» Σαμ, ο οποίος απέφευγε τη δημοσιότητα σαν να ήταν χολέρα. Μια πιθανή εξήγηση γι’ αυτό μας έδωσε στην αυτοβιογραφία του, λέγοντας πόσο δύσκολη του είχε κάνει τη ζωή ο τίτλος του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο. Γιατί στα χρόνια του ήταν φυσικά ο πλουσιότερος, ο καλύτερος επιχειρηματίας όλων των εποχών, όπως τον προλόγιζε ο οικονομικός Τύπος του καιρού του.

«Τα μέσα με παρουσίαζαν σαν έναν εκκεντρικό ερημίτη, έναν αγροίκο που κοιμόταν με τα σκυλιά του, παρ’ όλο που είχε καταχωνιασμένα δισεκατομμύρια δολάρια». Ο Σαμ απεχθανόταν την αχρείαστη έκθεση στις εφημερίδες, ακόμα και την προσωπική προβολή του.

Όσο για την Έλεν, κράτησε τα ηνία της οικογένειας μετά τον θάνατό του ως η πλουσιότερη Αμερικανή και 11η πλουσιότερη γυναίκα του κόσμου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Μαζί άνοιξαν εξάλλου το πρώτο μαγαζάκι τους το 1945 στο Αρκάνσας, ένα φτηνο-εστιατόριο, πριν μετακομίσουν σε άλλη πόλη και ιδρύσουν το 1962 τη Walmart.

Ο Σαμ της απέδιδε πολλά και διάφορα στην καινοτόμα λειτουργία της αλυσίδας του, θεωρώντας τη την ήρεμη δύναμη πίσω από το επιχειρηματικό του δαιμόνιο. Η Έλεν σκέφτηκε, ας πούμε, τη Νο 1 κίνηση που έκανε τα σουπερμάρκετ του υπερεπιτυχημένα: στις πρώτες μέρες των Walmart βλέπετε κάθε διευθυντής καταστήματος έπαιρνε ποσοστό από τα κέρδη. Το ποσοστό έγινε αργότερα μπόνους παραγωγικότητας.

Εκείνη αποσύρθηκε κάποια στιγμή από τον κολοσσό και λειτουργούσε ως πρόεδρος του οικογενειακού ιδρύματος, προστατεύοντας τέχνες, γράμματα και ανθρώπους. Όταν έφυγε από τον κόσμο το 2007 είχε τρία παιδιά, 8 εγγόνια και 4 δισέγγονα.

Τίποτα από αυτά δεν θα ήταν βέβαια δυνατά χωρίς τον άνθρωπο που πήρε ένα χρεοκοπημένο franchise το 1945, το έσωσε από τα χειρότερα και 17 χρόνια αργότερα εγκαινίασε μια αλυσίδα που ερχόταν για να μείνει ως ο μεγαλύτερος ιδιώτης εργοδότης του πλανήτη.

Μέχρι να φύγει από τον κόσμο το 1992, το επιχειρηματικό του μοντέλο διδασκόταν σε σχολές οικονομικών και όλοι μιλούσαν για τη μεγαλύτερη εμπορική διάνοια του σύγχρονου κόσμου.

«Κάνε πάντα τους πελάτες σου χαρούμενους και πιο χαρούμενους με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σου», συνήθιζε να λέει εκείνος. Κι όχι μόνο να λέει, αλλά να κάνει και πράξη. Για 45 ολόκληρα χρόνια, ο Σαμ σκεφτόταν και καθιέρωνε κάθε βδομάδα ένα πρόγραμμα, ένα πλάνο, μια πρωτοβουλία με μικρότερες ή μεγαλύτερες βελτιώσεις που εφαρμοζόταν την αμέσως επομένη.

Κάθε Σάββατο συγκεκριμένα συναντούσε τους διευθυντές των καταστημάτων του και οι βελτιώσεις εφαρμόζονταν την ερχόμενη Δευτέρα. Κάθε Δευτέρα. Για μισό σχεδόν αιώνα. Έστω κι αν ήταν οι μηχανές του καφέ στα κυλικεία του.

Ο Γουόλτον αντέγραφε τον ανταγωνισμό, άκουγε τους υπαλλήλους του, συμβουλευόταν τους συγγενείς του, καλωσόριζε παρατηρήσεις απ’ όπου κι αν προέρχονταν. Παραμένοντας αληθινά ανοιχτός στην κριτική.

Παρά το γεγονός ότι έχει περάσει στην επιχειρηματική ιστορία ως παροιμιωδώς τσιγκούνης, ο Σαμ δεν έφτιαξε την αυτοκρατορία του επειδή δεν ήθελε να ξοδεύει από την τσέπη του. Αλλά επειδή είχε την τάση να πειραματίζεται διαρκώς με νέες ιδέες και να αποδέχεται το λάθος και τη χασούρα ως μέρος της δουλειάς.

Και ήταν ένας από τους πρώτους που αγκάλιασαν ολόθερμα τη σύγχρονη τεχνολογία, πληρώνοντας συχνά πολλά σπασμένα εκεί στις πρώτες μέρες της υιοθέτησης των αυτοματισμών.

Οι Γουόλτον ζουν ακόμα από την κληρονομιά του. Μια κληρονομιά που όταν διανύει καλά τρίμηνα, οι απόγονοι γίνονται κατά εκατοντάδες εκατομμύρια πλουσιότεροι…