Σύμφωνα με την παράδοση, την περιοχή που είναι κτισμένο το μοναστήρι επέλεξε ο Άγιος Γεράσιμος για να δώσει οριστικό τέλος στις μακροχρόνιες περιπλανήσεις του. Μια περιοχή που είναι προφυλαγμένη από τα γύρω βουνά, στην καρδιά της ενδοχώρας της Κεφαλονιάς, όπου ευδοκιμούν τα αμπέλια της φημισμένης ρομπόλα.
Η Μονή βρίσκεται στο οροπέδιο των Ομαλών και αποτελεί το σπουδαιότερο θρησκευτικό μνημείο της Κεφαλονιάς. Ιδρύθηκε το 1560 από τον ίδιο τον Άγιο Γεράσιμο, τον πολιούχο του νησιού. Γιορτάζει με μεγάλο πανηγύρι δύο φορές το χρόνο, στις 20 Οκτωβρίου, αλλά και στις 16 Αυγούστου. Για τους Κεφαλονίτες, ο Άγιος Γεράσιμος είναι ο «Άγιος» απλά, ενώ δεν θα συναντήσετε συνηθέστερο όνομα στην Κεφαλονιά από το «Γεράσιμος» και το «Γερασιμούλα».
Το σκήνωμα του Αγίου φυλάσσεται στη Μονή και είναι ενδεδυμένο με τα άμφια της ταφής, τοποθετημένο μέσα σε ασημένια λάρνακα, πάνω από τον τάφο του. Μπορείτε ακόμη να επισκεφθείτε το ασκητήριο του Αγίου, καθώς η είσοδός του βρίσκεται μέσα στο ναό: πρόκειται για ένα πολύ στενό πέρασμα που οδηγεί μέσω μιας σχεδόν κάθετης σιδερένιας σκάλας μήκους τριών μέτρων σε έναν υπόγειο χώρο ο οποίος χωρίζεται από μία στενή οπή σε «δύο δωμάτια». Στους χώρους της Μονής σώζονται ακόμη, τα τρία μεγάλα πλατάνια που φύτεψε ο ίδιος ο Άγιος, όπως και τα τρία πηγάδια που άνοιξε με τα χέρια του, σύμφωνα με την παράδοση.
Σύμφωνα με την παράδοση, την περιοχή που είναι κτισμένο το μοναστήρι επέλεξε ο Άγιος Γεράσιμος για να δώσει οριστικό τέλος στις μακροχρόνιες περιπλανήσεις του. Μια περιοχή που είναι προφυλαγμένη από τα γύρω βουνά, στην καρδιά της ενδοχώρας της Κεφαλονιάς, όπου ευδοκιμούν τα αμπέλια της φημισμένης ρομπόλα. Στα χρόνια του Μεσαίωνα το μικρό μοναστήρι ήταν ακατοίκητο και σχεδόν ερειπωμένο. Δικαιούχος του, λόγω κληρονομικού δικαιώματος ή εξαιτίας κάποιας απόφασης της κοινότητας, ήταν ένας ντόπιος ιερέας, όταν έφτασε το 1560 ο Άγιος Γεράσιμος.
Με παραχωρητήριο έγγραφο του Σεπτεμβρίου του 1561, ο πατήρ Γεώργιος Βαλσάμος παρέδωσε στον ιερομόναχο Γεράσιμο Νοταρά «το μοναστήριον και παντοία αυτού πράγματα κινητά και ακίνητα… να ποιήση ως αυτός θέλει, εις ανακαινισμόν και δόξαν Θεού».
Ήταν τότε που συγκροτήθηκε ο αρχικός πυρήνας της γυναικείας μοναστικής αδελφότητας που συνεχίζει αδιάλειπτα ως τις μέρες μας, να διοικεί τον ναό και τον τάφο του Αγίου.
