Η μείωση των κόκκινων δανείων δεν αποτελεί μόνο τη μεγαλύτερη πρόκληση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Κυρίως αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την κοινωνία, που υπό το βάρος της κρίσης συσσώρευσε ανεξόφλητες οφειλές στις τράπεζες άνω των 100 δισ. ευρώ.
Η συρρίκνωση σε περίπου 70 δισ. ευρώ του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν στους ισολογισμούς τους οι τράπεζες τα δύο τελευταία χρόνια, μέσα κυρίως από πωλήσεις πακέτων σε ξένα επενδυτικά κεφάλαια, δεν έχει εξανεμίσει το πρόβλημα, καθώς οι οφειλές αυτές εξακολουθούν να βαραίνουν τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Τη διαχείρισή τους έχουν αναλάβει εξειδικευμένες εταιρείες, οι servicers, που αδειοδοτούνται και εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Μέσα σε δύο μόλις χρόνια, περίπου είκοσι εταιρείες διαχείρισης έχουν λάβει άδεια δραστηριότητας στην ελληνική αγορά. Ορισμένες εξ αυτών είναι θυγατρικές μεγάλων τραπεζών, αλλά πλέον μετασχηματίζονται και αυτονομούνται μέσα από την πώλησή τους σε funds. Η αγορά των servicers διαχειρίζεται σήμερα περί τα 30 δισ. ευρώ, αλλά μετά και τις συναλλαγές που έχουν προγραμματιστεί για τους επόμενους μήνες, τα συνολικά δάνεια που θα έχουν υπό διαχείριση θα ξεπεράσουν τα 60 δισ. ευρώ. Η «Κ» σταχυολογεί τις απόψεις των εκπροσώπων της αγοράς σε κρίσιμα ερωτήματα, όπως τι περιθώρια διαγραφών και ρυθμίσεων έχουν, σε τι διαφέρουν από τις εισπρακτικές εταιρείες, τι χρονικό ορίζοντα έχουν και ποια είναι η προσέγγισή τους στο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους.
Θεόδωρος Καλαντώνης*: Δυνατότητα γενναίων ρυθμίσεων
Ο κ. Θ. Καλαντώνης.
Οι servicers θα ακολουθήσουν πιο ευέλικτη πολιτική με πιο γενναίες ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των διαγραφών, καθώς είναι προφανές ότι η χαμηλή τιμή πώλησης των χαρτοφυλακίων δανείων παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία κινήσεων στους αγοραστές. Στα πλεονεκτήματα των διαχειριστών είναι το ότι δεν αντιμετωπίζουν τον λεγόμενο ηθικό κίνδυνο, κάτι που δικαίως φοβούνται οι τράπεζες, διότι μπορεί να μολύνει και τα ενήμερα χαρτοφυλάκια. Ομως, παρά τις συστηματικές προσπάθειες να εντοπιστούν και να περιοριστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ακόμη και σήμερα υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που αποφεύγει να πληρώσει τις οφειλές του. Δεν μιλώ για τους αδύναμους. Αυτοί δεν μπορούν και αυτό δεν κρύβεται. Μιλώ για εκείνους που μπορούν (απόδειξη πως όταν αποκαλύπτονται πληρώνουν) αλλά δεν πληρώνουν. Η επισήμανση αυτή πρέπει να γίνει κατανοητή ειδικά τώρα με το σχέδιο «Ηρακλής», όπου αν δεν επιτευχθούν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα από τις ανακτήσεις, θα ενεργοποιηθούν οι κρατικές εγγυήσεις και ελλοχεύει ο κίνδυνος ο φορολογούμενος να κληθεί να πληρώσει έως και 8 δισ. ευρώ που είναι το εκτιμώμενο ύψος των εγγυήσεων. Δυστυχώς, είναι πολλοί ακόμα που θεωρούν ότι στο τέλος της ημέρας θα καταφέρουν να «γλιτώσουν». Ενδεικτικό είναι το ελάχιστο ενδιαφέρον που έχουν επιδείξει για την ένταξη στον νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας ή να θυμίσω ότι στην πρόσκλησή μας ως τράπεζα «ελάτε να εξοφλήσετε το καταναλωτικό με “κούρεμα” έως και 90%» ανταποκρίθηκε μόλις το 2% των δανειοληπτών. Να μην έχουμε αυταπάτες ότι θα ασκηθούν όλα τα νομικά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Ας καταλάβουμε κάποτε ότι δεν πρόκειται για τιμωρία. Τράπεζες και servicers υποχρεούνται να αναγκάσουν όσους μπορούν να πληρώνουν.
* Ο κ. Θεόδωρος Καλαντώνης είναι εκτελεστικός πρόεδρος της FPS.
Γιώργος Γεωργακόπουλος*: Καλύτερες υπηρεσίες προς όλους
Ο κ. Κ. Γεωργακόπουλος.
Για μια αγορά αναπτυσσόμενη, όπως η ελληνική, η παρουσία ενός ανεξάρτητου, μεγάλου σε μέγεθος διαχειριστή απαιτήσεων, όπως η Intrum Hellas – αλλάζει τα δεδομένα προς το καλύτερο. Κατ’ αρχάς, οι τιτλοποιήσεις και οι πωλήσεις των 35 δισ. ευρώ, που έχουν δρομολογήσει όλες οι τράπεζες, χρειάζονται μια υποδομή κατάλληλη να στηρίξει με αξιοπιστία τις εκδόσεις αυτές. Το σχέδιο «Ηρακλής» επιταχύνει τον σχεδιασμό και είναι προφανές ότι ένας ανεξάρτητος mega servicer αποτελεί για μια έκδοση ένα πρόσθετο πλεονέκτημα όσον αφορά το rating. Η δημιουργία διαχειριστών που θα έχουν την τεχνογνωσία για όλες τις κατηγορίες –επιχειρηματικά, ναυτιλιακά δάνεια και ανακτήσεις ακινήτων– θα είναι μια αξιόπιστη επιλογή και για τους επενδυτές. Η ύπαρξη mega servicers εκτιμώ ότι θα συμβάλει περαιτέρω στην κινητικότητα των συναλλαγών, στην αύξηση των πωλήσεων και στην ενίσχυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό για αγορές μη εξυπηρετούμενων δανείων και ακινήτων (REO). Ενας mega servicer έχει τη δυνατότητα για οικονομίες κλίμακος που του επιτρέπουν να προσφέρει καλύτερη τιμολόγηση, αλλά και καλύτερες υπηρεσίες προς τους πελάτες του, τις τράπεζες δηλαδή και τα funds. Αυτό που προσφέρουμε στους πελάτες μας είναι τεχνογνωσία και ανταγωνιστικό κόστος, και παράλληλα την αξιοπιστία ενός μεγάλου διεθνούς ομίλου. Οι οικονομίες κλίμακος και ο μεγάλος όγκος εργασιών έχει επιχειρηματικά νόημα και για τον ίδιο τον servicer σε μια αγορά, όπως η ελληνική, όπου ήδη υπάρχει σημαντικός αριθμός εταιρειών διαχείρισης και ο ανταγωνισμός θα ενταθεί. Εκτιμώ ότι όσο θα ωριμάζει η αγορά, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα θα αναδεικνύονται περισσότερο και καθώς θα αναπτύσσεται η δυναμική της αγοράς απαιτήσεων, σύντομα θα ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι και θα αναδειχθούν οι δυνατότητες κάθε servicer.
* Ο κ. Γιώργος Γεωργακόπουλος είναι διευθύνων σύμβουλος της Intrum Hellas.
Στάθης Ανδριανάκης*: Λύση βάσει δυνατοτήτων της κάθε επιχείρησης
O κ. Στάθης Ανδριανάκης.
Η doValue είναι η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στην Ιταλία. Στην Ελλάδα προς το παρόν επικεντρώνεται στον τομέα της διαχείρισης απαιτήσεων από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εστιάζοντας στην πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής των δανείων για κάθε επιχείρηση ξεχωριστά λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά της μεγέθη αλλά και τη διάθεση συνεργασίας του εκάστοτε δανειολήπτη. Σχεδόν κάθε επιχείρηση χρήζει διαφορετικής και προσεκτικής αντιμετώπισης με απώτερο στόχο τη βιωσιμότητά της και την ανάκτηση των δανείων σε μέγιστο βαθμό αλλά και ταυτόχρονα χωρίς αυτό να θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία της. Γι’ αυτό η doValue συνεργάζεται με ένα μεγάλο αριθμό ελεγκτικών και συμβουλευτικών εταιρειών, δικηγορικών γραφείων, εκτιμητών ακινήτων, κ.λπ. προκειμένου να διασφαλίζει την αντικειμενική αξιολόγηση της εκάστοτε επιχείρησης αλλά και την επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης μιας συμφωνίας αναδιάρθρωσης. Για επιχειρήσεις με θετικό EBITDA, οι όποιες προσπάθειες αναδιάρθρωσης των δανείων τους θα πρέπει να εξαντλούνται στον μέγιστο βαθμό. Είναι λοιπόν στη διακριτική ευχέρεια των διοικήσεων και των μετόχων των εταιρειών αυτών αν θα τελεσφορήσει ή όχι μια αναδιάρθρωση των δανείων τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι μέτοχοι τέτοιων εταιρειών είναι οικογένειες με μακρά ιστορία στον χώρο τους και με ιδιαίτερη γνώση του αντικειμένου, που ωστόσο δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μια δυσχερή οικονομικά κατάσταση στην πραγματική της διάσταση. Ο ρόλος της doValue είναι, μεταξύ άλλων, να αναδείξει ότι είναι προς όφελός τους μια συναινετική αναδιάρθρωση ακόμα και αν αυτό προϋποθέτει τη συμμετοχή ενός επενδυτή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας.
* Ο κ. Στ. Ανδριανάκης είναι διευθύνων σύμβουλος της doValue.
Νίκος Βαρδαραμάτος*: Η αποτελεσματικότητα είναι το κλειδί της επιτυχίας
Ο κ. Νίκος Βαρδαραμάτος.
Η QQuant Master Servicer είναι ο Servicer του ομίλου Qualco και σήμερα διαχειρίζεται 10 δισ. ευρώ από χαρτοφυλάκια NPEs ιδιοκτησίας ξένων επενδυτών, όπως Pimco, Carval, Intrum, Davidson Kempner, Bain, HIG. Η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των servicers βασίζεται σε τρεις τομείς. To ανθρώπινο δυναμικό, τις διαδικασίες διαχείρισης και τα τεχνολογικά συστήματα. Οι διαδικασίες υποστηρίζουν τη γρήγορη και εύρυθμη εκτέλεση της στρατηγικής ανάκτησης των χαρτοφυλακίων και δίνουν τη δυνατότητα παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών που καλύπτουν όλο το φάσμα εργασιών διαχείρισης χαρτοφυλακίων απαιτήσεων. Οσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, ο servicer πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία νέων δυναμικών ομάδων, τα μέλη των οποίων δεν έχουν αναμειχθεί στις χορηγήσεις των δανείων που έχουν γίνει κόκκινα, καθώς και στην εξειδίκευση των ομάδων διαχείρισης ανάλογα με την κατηγορία δανείων, τα μέλη των οποίων πρέπει να συνδυάζουν εμπειρία σε διαφορετικούς τομείς όπως είναι η τραπεζική, η διαχείριση κεφαλαίων και η επιχειρηματική χρηματοοικονομική. Τέλος, απαιτούνται η χρήση και η εφαρμογή τεχνολογίας αιχμής που βοηθά στην ταχύτητα και στην ακρίβεια των δεδομένων ανά πάσα στιγμή και παρέχει ένα πλούσιο εύρος αυτοματισμών που υποστηρίζουν τις διαδικασίες σχετικά με την είσπραξη, ρύθμιση αλλά και την ένδικη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως για παράδειγμα η QQuant χρησιμοποιεί την τεχνολογική πλατφόρμα Qualco, που έχει αναπτυχθεί από την ομώνυμη εταιρία του ομίλου.
* Ο κ. Νίκος Βαρδαραμάτος είναι διευθύνων σύμβουλος της QQuant Master Servicer.
Λεβόν Καζαριάν*: Εχουμε δοκιμαστεί σε ώριμες αγορές χρέους
Ο κ. Λ. Καζαριάν.
Στην Ελλάδα ανακυκλώνεται μια λαθεμένη αντίληψη ότι η διάρκεια λειτουργίας της αγοράς κόκκινων δανείων είναι πεπερασμένη. Αυτό δεν ισχύει, καθώς στην Ευρώπη οι νομοθέτες επεξεργάζονται πανευρωπαϊκή οδηγία που θα στοχεύσει στην εποπτεία επενδυτών και διαχειριστών, προκειμένου η αγορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων να εξελιχθεί περαιτέρω και να αποτελεί σταθερό πυλώνα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο εξωτερικό το μέλημα των νομοθετών είναι η ενδυνάμωση της αγοράς αυτής, προκειμένου, ως συγκοινωνούν δοχείο με τις τράπεζες, να μπορεί να απορροφά με σταθερό ρυθμό τα όποια τοξικά περιουσιακά στοιχεία γεννιούνται στις τράπεζες. Αξιοσημείωτα παραδείγματα εύρυθμης λειτουργίας τέτοιων αγορών είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σκανδιναβικές χώρες, από όπου προέρχεται ο όμιλος Β2Holding, και στις οποίες οι εταιρείες διαχείρισης λειτουργούν αποτελεσματικά εδώ και τριάντα χρόνια. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι δείκτες NPEs σε αυτές τις χώρες ήταν πολύ μικρότεροι από τους τωρινούς ελληνικούς. Μία από τις επερχόμενες προκλήσεις είναι η αναμενόμενη αύξηση της ροής των πωλήσεων, καθώς οι νέοι κανόνες της ΕΒΑ ταξινομούν ως Unlikely-to-Pay (UTP) περίπου άλλα τόσα δάνεια από αυτά που είναι ήδη προβληματικά. Πρόκειται για δάνεια τα οποία σήμερα μπορεί να εμφανίζονται ως υγιή αλλά έχουν συμπεριφορικά χαρακτηριστικά που οδηγούν σε αυξημένη πιθανότητα αθέτησης και έτσι θα είναι ασύμφορο για τις τράπεζες να τα κρατούν στον ισολογισμό τους. Ετσι οι συζητήσεις περί βραχύβιας λειτουργίας της αγοράς κόκκινων δανείων στερούνται μακρόπνοης κατανόησης της δυναμικής αυτής της αγοράς που μόλις πρόσφατα άρχισε να αναπτύσσεται.
* Ο κ. Λεβόν Καζαριάν είναι αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Β2 Kapital.
Ρίτσαρντ Λάνγκσταφ*: Υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιο 13 δισ.
Η Cepal Hellas είναι η πρώτη εταιρεία που αδειοδοτήθηκε από την ΤτΕ, και από το 2017 και σήμερα, έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη και ταχέως αναπτυσσόμενη επιχείρηση, την ηγετική εταιρεία διαχείρισης για επενδυτές στην Ελλάδα. Εχουμε περισσότερους από 300 εργαζομένους και υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιο της τάξεως των 13 δισ. ευρώ – από όλες τις κατηγορίες δανείων– το οποίο διαχειριζόμαστε για λογαριασμό επενδυτών και τραπεζών. Οι αρχικοί δισταγμοί των δανειοληπτών απέναντι στους ξένους επενδυτές και στις εταιρείες διαχείρισης έχουν ξεπεραστεί και πλέον είναι πρόθυμοι να συζητήσουν και να ακούσουν τις εναλλακτικές λύσεις που τους προσφέρουμε με σκοπό να πετύχουμε αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Οι άνθρωποί μας δουλεύουν μέσω προσωπικής επαφής με τον πελάτη και έχουν εκπαιδευθεί ώστε, με επαγγελματισμό, κατανόηση και χρήση προηγμένων τεχνολογικά εργαλείων να προτείνουν τη βέλτιστη λύση. Οι εταιρείες διαχείρισης είναι εδώ για να προτείνουν αποτελεσματικές και ρεαλιστικές λύσεις διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους και αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία που έχουν θεσμοθετηθεί (πλατφόρμα πρώτης κατοικίας, εξωδικαστικό μηχανισμό κ.λπ.), αλλά και εξατομικευμένες λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες των οφειλετών/πελατών μας. Υπάρχει δίκαιη διαχείριση με αξιοκρατικά κριτήρια που οδηγεί τόσο σε ειδικό χειρισμό για τις ευάλωτες ομάδες όσο και αυστηρή αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών. Η ελληνική αγορά διαχείρισης είναι σε μια φάση συγκέντρωσης και είμαστε ικανοποιημένοι με τη συναλλαγή Galaxy της Alpha Bank, βάσει της οποίας η Cepal γίνεται η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης στην Ελλάδα και θα συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των μεγαλύτερων εταιρειών διαχείρισης στην Ευρώπη.
* Ο κ. Ρίτσαρντ Λάνγκσταφ είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Cepal Hellas.
Ειρήνη Μαραγκουδάκη*: Νέο ξεκίνημα για τους οφειλέτες
Η κ. Ειρ. Μαραγκουδάκη.
Η «Θεά Αρτεμις» έχει ουσιαστικό ρόλο στο σχέδιο εξυγίανσης του ισολογισμού της Attica Bank. Ιδρύθηκε το 2017 αναλαμβάνοντας τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των τιτλοποιημένων δανείων ύψους 1,3 δισ. ευρώ της τράπεζας, που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των επισφαλών δανείων της, επιτρέποντας στην Attica Bank να εξυγιάνει τον ισολογισμό της και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα ίδια κεφάλαιά της. Ηδη, κατά το διάστημα που λειτουργεί η εταιρεία μας, έχουν εισπραχθεί πάνω από 60 εκατ. ευρώ από τα συνολικά επενδεδυμένα κεφάλαια των 70 εκατ. ευρώ. Η εισπραξιμότητα είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι επετεύχθη σε συνεργασία με τους ίδιους τους δανειολήπτες. Οι οφειλέτες είναι σε μεγάλο ποσοστό συνεργάσιμοι και ανοιχτοί σε βιώσιμες λύσεις, καθώς οι ίδιοι οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται ότι η ομαλή διευθέτηση των οφειλών τους είναι ένα ουσιαστικό βήμα στο να ορθοποδήσουν οι επιχειρήσεις τους, στην ανάκτηση της φερεγγυότητάς τους στην αγορά, στην προσέλκυση νέων κεφαλαίων και τελικά στη λειτουργία τους στο εξής ως υγιείς επιχειρήσεις.
* Η κ. Ειρήνη Μαραγκουδάκη είναι διευθύνουσα σύμβουλος της «Θεά Αρτεμις».
