Ένα στα τρία άτομα στην Ελλάδα είναι υπέρβαρα, 1 στους 10 παχύσαρκους, περισσότεροι από 1 στους 20 διαβητικούς, αλλά πάνω από το 66% των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 είναι επίσης υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Και αν και λίγα κιλά επιπλέον δεν είναι πρόβλημα, η παχυσαρκία από την άλλη πλευρά είναι μια πραγματική ασθένεια που πρέπει να αντιμετωπιστεί από νεαρή ηλικία για να αποφευχθεί η εμφάνιση άλλων πιο σοβαρών ασθενειών.
Γιατί δεν χάνετε κιλά ενώ κάνετε δίαιτα
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, η παχυσαρκία έχει τριπλασιαστεί από το 1975. Κάθε χρόνο, αυτή η ασθένεια προκαλεί το 13% των θανάτων, ενώ το υπερβολικό βάρος είναι υπεύθυνο για την απώλεια 12 εκατομμυρίων ανθρώπων με αναπηρίες (Dalys). Στην πραγματικότητα, οι υπέρβαρη ενήλικες φθάνουν το 39% του παγκόσμιου πληθυσμού και οι παχύσαρκοι το 13%.
Τα αίτια εμφάνισης παχυσαρκίας διακρίνονται σε ενδογενή και εξωγενή. Τα μεν ενδογενή σε γενετικούς παράγοντες, σε υποθαλαμικά αίτια και σε ενδοκρινικά αίτια. Τα δε εξωγενή σε διαιτητικά αίτια, στη σωματική δραστηριότητα και σε φαρμακευτικά αίτια. Επιπλέον υπάρχουν και άλλα αίτια όπως η διακοπή του καπνίσματος και η ηλικία.
Γενετικοί παράγοντες
Η παχυσαρκία τείνει να είναι κληρονομική. Ο βαθμός κληρονομικότητας της ποσότητας του λιπώδους ιστού κυμαίνεται από 25-40%, ενώ του κοιλιακού λίπους στο 50%. Ωστόσο, μια οικογένεια υιοθετεί κοινές διατροφικές συνήθειες και κοινό τρόπο ζωής που μπορεί να συμβάλλουν στη παχυσαρκία.
Υποθαλαμικά αίτια
Η όρεξη ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο μέσω πολύπλοκων μηχανισμών στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Ο υποθάλαμος λαμβάνει νευρικά και ορμονικά σήματα από την περιφέρεια, που σχετίζονται με το ισοζύγιο ενέργειας και την πείνα.
Ενδοκρινικά αίτια
Το σύνδρομο Cushing είναι μια μορφή ενδοκρινοπάθειας που οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή γλυκοκορτικοειδών από το φλοιό των επινεφριδίων ή στη μακροχρόνια χορήγηση σκευασμάτων. Η παχυσαρκία είναι το πρωιμότερο και κυριότερο σημείο της νόσου.
Διαιτητικά αίτια
Η συσσώρευση περιττού λίπους στο σώμα οφείλεται είτε στην υπέρμετρη κατανάλωση τροφής που συνήθως οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια, είτε σε ορμονικά προβλήματα και διαταραχές του μεταβολισμού.
Σωματική δραστηριότητα
Η απουσία σωματικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την υπερκατανάλωση τροφής αποτελούν συνήθειες που χαρακτηρίζουν κύρια τους πληθυσμούς των σύγχρονων καταναλωτικών κοινωνιών. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα παχύσαρκα άτομα έχουν μικρότερη φυσική δραστηριότητα στη καθημερινή τους ζωή, περπατάνε λιγότερο και δαπανούν περισσότερο χρόνο αναπαυόμενοι σε σύγκριση με άτομα φυσιολογικού βάρους.
Φαρμακευτικά αίτια
Οι χρόνιες θεραπείες με ορισμένα φάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση παχυσαρκίας.
Το υπερβολικό βάρος στα παιδιά
Η παχυσαρκία δεν αφορά μόνο τους ενήλικες. Η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς αυξάνεται συνεχώς η διάγνωση νόσων που σχετίζονται με την παχυσαρκία στον παιδικό πληθυσμό. Περισσότερα από τέσσερα στα δέκα παιδιά πίνουν καθημερινά ροφήματα με ζάχαρη και ένα στα τρία δεν τρώει ούτε ένα φρούτο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Διατροφής. Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν «άθλιο» το επίπεδο της διατροφής παγκοσμίως και επισημαίνουν ότι προβλήματα που εμφανίζονται στα παιδιά, όπως η παχυσαρκία, η αναιμία ή η ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών δεν αντιμετωπίζονται.
