Η προσπάθεια καπήλευσης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από τους Αλβανούς εθνικιστές

Η αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας βασίζεται πολλές φορές σε υποκειμενικά κριτήρια, βάσει του πώς θέλει να την βλέπει και να την αντιλαμβάνεται ο καθένας, ανάλογα με τον τρόπο που τον εξυπηρετεί σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Κάθε μικρή χρονική περίοδος μπορεί να δέχεται πολλές ερμηνείες και ο εκάστοτε μελετητής να αναδεικνύει πτυχές που εκείνος αντιλαμβάνεται ως σημαντικές. Δεν είναι… μαθηματικά ή φυσική, που δεδομένα κάποιοι νόμοι δεν καταρρίπτονται, δεν τίθενται σε αμφισβήτηση και ελάχιστες φορές δέχονται-παίρνουν αναθεώρηση. Ο συγκεκριμένος τομέας όχι μόνο έχει πολλά παρακλάδια που μπορεί να παρουσιάζουν το «αντικειμενικό» με μια καθαρά υποκειμενική σκοπιά, αλλά δεν θα σταματήσει να αποτελεί ένα διαρκές πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ όσων κάνουν εκβάθυνση σε αυτόν.

Η ιστορία της ανθρωπότητας έχει γραφτεί από πολλούς πολέμους, εξεγέρσεις και επαναστάσεις, οι οποίες όλες έχουν στο επίκεντρο το συμφέρον της μιας πλευράς κόντρα στο συμφέρον που έχει η άλλη, είτε αυτό είναι οικονομικό, είτε εδαφικό, είτε η κατοχή της εξουσίας. Αυτό είναι το μόνο αντικειμενικό συμπέρασμα, το οποίο δύσκολα αμφισβητείται, μια βάση. Ωστόσο, τα… τριγύρω μελετώνται, ερμηνεύονται και παρουσιάζονται κατά το δοκούν. Στο ευρύτερο αυτό πλαίσιο εντάσσεται και η Επανάσταση του 1821. Από διαφορετική σκοπιά παρουσιάζεται από/στους τους Έλληνες, από διαφορετική σκοπιά από/τους Τούρκους, από διαφορετική σκοπιά από/στους Αλβανούς, που είναι και το αντικείμενο ενασχόλησης αυτού του άρθρου.

Ο αλβανικός σωβινισμός που θέλει τους πάντες… Αλβανούς

Πριν αρχίσει η αναφορά σε συγκεκριμένες πτυχές όσον αφορά την περίοδο της Επανάστασης του 1821, σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια, ιδίως επί ηγεσίας του Έντι Ράμα στην Αλβανία, έχει σχεδιαστεί και δρομολογηθεί ένας αλυτρωτισμός, που σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς (και μη) οφείλεται στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού της αλβανικής χώρας από τα μεγάλα καθημερινά του προβλήματα. Το επίπεδο ζωής, που προσπαθεί να ανέβει, αλλά δεν είναι και το πλέον εύκολο για μια μικρή οικονομικά και πληθυσμιακά χώρα, η οποία μαστίζεται και από αρκετά σκάνδαλα, γίνεται προσπάθεια να κρυφτεί πίσω από μεγαλοϊδεατισμούς, με τον βασικότερο όλων τη λεγόμενη «Μεγάλη Αλβανία».

Στις συγκεκριμένες δύο λέξεις συμπυκνώνονται περιοχές που θεωρούνται από τους Αλβανούς εθνικιστές ως ιστορικές περιοχές της χώρας τους. Στις διεκδικήσεις περιλαμβάνονται εδάφη που περιήλθαν στην Ελλάδα και στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Αυτή η ιδέα έχει ως βάση το αλβανικό κράτος-δορυφόρος της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν σε αυτό το διάστημα δόθηκαν στη γειτονική χώρα ορισμένες περιοχές που οι εθνικιστές της διεκδικούν.

Στο πλαίσιο αυτό, έχουν περιληφθεί και πολλές αναφορές διαφόρων ιστορικών στην Αλβανία, που όχι μόνο «πατούν» σε αυτήν τη βάση για να αποδείξουν στους συμπατριώτες τους του… λόγου το αληθές, αλλά πηγαίνουν και πολύ πίσω, ακόμη και αρκετά χρόνια προ Χριστού, φέρνοντας στο προσκήνιο στοιχεία που «αποδεικνύουν» ότι όλες (ή σχεδόν όλες) οι μεγάλες προσωπικότητες της αρχαιότητας ήταν Ιλλύριοι ή Πελασγοί, δηλαδή… Αλβανοί. Από τον Όμηρο και τον Σωκράτη, από τον Αχιλλέα μέχρι τον Μέγα Αλέξανδρο, μέχρι και… τον Κρόνο, τη Γαία και τον Δία. Μάλιστα, κατά τους ίδιους, η αλβανική γλώσσα θεωρείται η «μητέρα» όλων των υπολοίπων.

Το βίντεο με τα όσα υποστηρίζει ο κατά δήλωσή του πολυπράγμων ιστορικός, Φρέντι Μπάλαϊ (Fredi Balaj), είναι χαρακτηριστικό. Πάντως, κάποια πράγματα γίνονται αντιληπτά και χωρίς βαθιές γνώσεις της γλώσσας των γειτόνων.

«Όλοι οι ήρωες του 1821 ήταν… Αλβανοί»

Όσον αφορά το 1821 και την τότε Επανάσταση, η οποία ακολούθησε αυτήν πριν από 32 χρόνια στη Γαλλία, ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά γεγονότα των τελευταίων αιώνων, σύμφωνα με κάποιους -και όχι όλους- Αλβανούς ιστορικούς, ήταν αποτέλεσμα των «αλβανικής καταγωγής οπλαρχηγών». Δεν είναι μόνο ο Μπάλαϊ που κατά καιρούς υποστηρίζει όλα αυτά. Ένα από τα πρόσωπα που έχει απασχολήσει πολλές φορές την Ελλάδα με τις αναφορές του, είναι και η Έλενα Κοτσάκι. Η συγκεκριμένη κυρία έχει γίνει γνωστή για τις προκλητικές δηλώσεις της, πως «το ελληνικό έθνος είναι αλβανικό έθνος» και ότι «η Ελλάδα προέρχεται από την Αλβανία».

Στο μήκος κύματος του συνάδελφού της, με τον οποίον (διόλου δεν προξενεί εντύπωση) διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις, ισχυρίστηκε ότι στην ελληνική επικράτεια ζουν μόνο οι Αλβανοί και οι πρόγονοι τους από τα χρόνια του Τρωικού πολέμου. «Το ελληνικό μόρφωμα είναι εντελώς τεχνητό. Δεν έχει σχέση με την ιστορία. Η Ελλάδα είναι ένα κατασκεύασμα εδαφικό, δημιουργία της Ευρώπης. Η Ελλάδα δημιουργήθηκε με αυτήν τη φιλοσοφία με την απόσπαση αλβανικών εδαφών», είχε υποστηρίξει Κοτσάκι, η οποία τόνισε μάλιστα ότι οι Έλληνες «ντρέπονται να αποκαλύψουν την αλβανική τους καταγωγή», φέροντας ως παράδειγμα τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έχει καταγωγή από την Άρτα.

Το ιδιαίτερο, έως και σουρεάλ με την περίπτωση της εν λόγω ιστορικού, είναι πως η δική της καταγωγή είναι από… την Άρτα (ή Νάρτα) στην περιοχή της Αυλώνας, στην οποία οι κάτοικοι μιλούν ελληνικά και όχι αλβανικά! Η συγκεκριμένη περιοχή, μάλιστα, δεν είναι καν ανάμεσα στην Αυλώνα και τους Αγίους Σαράντα, στη Χειμάρα δηλαδή, όπου ούτως ή άλλως ζει μεγάλο κομμάτι της ελληνικής ομογένειας στην Αλβανία.

Η Κοτσάκι, όμως, δεν είναι η μόνη που υποστηρίζει όλα αυτά και πολλά άλλα μαζί. Χαρακτηριστικό είναι το ντοκιμαντέρ που είχαν δημιουργήσει οι γείτονες πριν περίπου έναν χρόνο και το οποίο ανέφερε ότι οι ήρωες του 1821 ήταν Αλβανοί. «Οι 90 από τους 100 «Έλληνες» ήρωες ήταν Αλβανοί. Αλβανοί μετανάστες… Ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Κίτσος Τζαβέλας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ο Γιώργος Καραϊσκάκης, ο Ανδρέας Μιαούλης ήταν μόνο κάποιοι από τους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης. Αλβανοί που είχαν μεταβεί στην Ελλάδα πριν από αιώνες…».

«Πρωτοπαλίκαρο» ο σκληροπυρηνικός Αρμπέν Λάλα

Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτήν την… ιστορία με την ιστορία έχει ο γνωστός σκληροπυρηνικός Αλβανός εθνικιστής, Αρμπέν Λάλα (Arben Lalla). Ο συγκεκριμένος άνθρωπος όχι μόνο παίζει τον ρόλο των Μπάλαϊ και Κοτσάκι (που ακόμη και για τους συμπατριώτες τους δεν θεωρούνται οι πλέον σοβαρές φωνές) και της επίσης ιστορικού -με πολλά παρόμοια κείμενα- Άλμα Χαρούνι (Alba Haruni), αλλά πρωταγωνιστεί και σε διάφορα περιστατικά που στρέφονται εναντίον της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Χαρακτηριστικές ήταν οι… φωτιές που φρόντισε να βάλει το διάστημα που στη γειτονική χώρα εκτυλισσόταν το σκηνικό με τη δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα.

Όπως αναφέρει σε διάφορα κείμενά του ο Λάλα, «ο αλβανικός πληθυσμός στην Ελλάδα εκτείνεται από την περιοχή της Ηπείρου μέχρι τη Θράκη, τα νησιά της Κέρκυρας, των Σπετσών, της Ύδρας, των Ψαρών, της Άνδρου, αλλά και στην Πελοπόννησο». Μάλιστα, θέτει το ερώτημα «σε ποιον ανήκει αυτή η χώρα;», θέλοντας να καταδείξει ότι αυτά τα εδάφη είναι αλβανικά.

Μάλιστα, και ο Λάλα γράφει ότι υπάρχουν ντοκουμέντα, τραγούδια και ονόματα, ακόμη και αυτά των Ολύμπιων Θεών, που εξηγούνται μόνο ως αλβανικά ή αρβανίτικα. Ο ίδιος -και όχι μόνο- υποστηρίζει ότι ο όρος «Αρβανίτες» προέρχεται από τη λέξη «arbana», που σημαίνει «αυτός που δουλεύει τη γη». Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, το όνομα αυτό είναι αρχαιότερο και από την εποχή των Ιλλυριών, προερχόμενο κατευθείαν από τους Πελασγούς. «Οι Αρβανίτες είναι αυτόχθονες στην Ελλάδα και αρκετά προγενέστεροι των Ελλήνων».

Το ηρωικό παρελθόν των Αρβανιτών κατέχει κάποιες από τις πιο λαμπρές ιστορίες στα βιβλία της ιστορίας, με την Επανάσταση του 1821 που έγινε σε συνεργασία με τους Έλληνες εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Λάλα επισημαίνει ότι οι Έλληνες προσπάθησαν να αμαυρώσουν και να ρίξουν λάσπη στους Αρβανίτες, αλλά «η ιστορία δεν μπορεί να κρυφτεί» και πως «90 από τους 100 ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης ήταν Αλβανοί». Αυτομάτως, λοιπόν, γίνεται και η σύνδεση του ντοκιμαντέρ με το συγκεκριμένο πρόσωπο…

Ο ρόλος των Αρβανιτών στην Επανάσταση και η «διεκδίκησή» της καταγωγής τους

Οι Αρβανίτες πράγματι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Πιθανόν όχι στο ποσοστό που αναφέρουν οι προαναφερθέντες ιστορικοί της γειτονικής χώρας, αλλά δεδομένα ήταν στην πρώτη γραμμή. Το πόσοι από τους κατεταναίους και τα πρωτοπαλίκαρα τους ήταν αρβανίτικης καταγωγής ακόμη αποτελεί αντικείμενο αναζήτησης. Επίσης, από πού κρατούσε η σκούφια τους επίσης. Σύμφωνα με διάφορους ιστορικούς (και εδώ ερχόμαστε στην αντίπερα όχθη) είναι Έλληνες που μιλούν και την αρβανίτικη γλώσσα -όχι την αλβανική- και καμιά σχέση έχουν με τους σύγχρονους Αλβανούς.

Ο ομογενής Έλληνας της Αλβανίας, ιστορικός Παναγιώτης Μπάρκας, που κατάγεται από τους Βουλιαράτες, είχε αναφέρει στην ίδια επίμαχη εκπομπή που είχε εμφανιστεί και η Κοτσάκι, πως «η κάθοδος των Αρβανιτών στην Ελλάδα ήταν ειρηνική και ολοκληρώθηκε την περίοδο των Σταυροφοριών. Ο όρος «Σκιπετάρ» είναι νεόκοπος, του 18ου-19ου αιώνα» και -μεταξύ άλλων- ότι «οι Αλβανοί και όχι οι Αρβανίτες, εμφανίστηκαν στην Ήπειρο τον 14ο αιώνα».

Όπως και να έχει, αυτό που φαίνεται να μην ευνοεί διαχρονικά τους λαούς είναι οι συνεχείς διενέξεις, που έχουν ως αποτέλεσμα το μίσος και τον αλληλοσπαραγμό. Άλλωστε, ευκαιρίες για να σηκώσει κάποιος τους τόνους πάντα υπάρχουν και μπορούν να βρεθούν αρκετές…