Το να προσπαθήσεις να καταγράψεις την ιστορία της Α’ Εθνικής, όπως τη μάθαμε, είναι πολύ δύσκολο αφού υπάρχουν πολλές ομάδες, ιστορίες, πρόσωπα.
Είναι όμως μια προσπάθεια που αξίζει τον κόπο, αφού είναι πάντα ωραίο να ρίχνεις μια ματιά στο παρελθόν και να θυμάσαι ότι κάποτε το ελληνικό ποδόσφαιρο ήταν διαφορετικό.
Πιο ρομαντικό, πιο αυθεντικό, πιο όμορφο, πιο γεμάτο, αφού μπορούσες να δεις μια επαρχιακή ομάδα να κατακτάει το κύπελλο με θρίαμβο στον τελικό, ή μπορούσες να δεις μια ομάδα από μια γειτονιά του Πειραιά να καθιερώνεται τόσο ώστε να βγει και στην Ευρώπη.
Ήταν χρόνια στα οποία μπορούσες να δεις πειραϊκό ντέρμπι και να είναι όντως τέτοιο και όχι μόνο στο όνομα, όπως μπορούσες να δεις και μια ομάδα που ανέβηκε γρήγορα στη μεγάλη κατηγορία και παρέμεινε εκεί για χρόνια, αφήνοντας κι αυτή αναμνήσεις.
Πανσερραϊκός: Ομάδα που ιδρύθηκε πριν μισό αιώνα και κάτι χρόνια, αλλά έχει 24 συμμετοχές στην Α’ Εθνική. Ο Πανσερραϊκός, ο οποίος προέκυψε από τη συγχώνευση του Απόλλωνα Σερρών με τον Ηρακλή Σερρών, δεν έχει κάποιον τίτλο να επιδείξει αλλά μπορεί να καμαρώνει για τη διάρκεια του, η οποία, στο κάτω-κάτω, είναι και πιο σημαντική.
Ανέβηκε για πρώτη φορά στη μεγάλη κατηγορία το 1965 και παρέμεινε για έξι χρόνια, δείχνοντας αμέσως… αγάπη για την Α’ Εθνική. Γι’ αυτό και δεν μπορούσε μακριά της. Από το 1972 ως το 1984 οι Σερραίοι απουσίασαν μόνο για μία χρονιά, για να υποβιβαστεί τότε και να επιστρέψει το 1990.
Τότε δεν το ήξεραν στις Σέρρες βέβαια, αλλά τα καλά χρόνια είχαν περάσει για την ομάδα τους, υπό την έννοια πως δεν αργούσε η μέρα που τα σοβαρά προβλήματα θα άρχιζαν. Ο Πανσερραϊκός στα μέσα της δεκαετίας του ’90 βρέθηκε στη Γ’ Εθνική και τελικά για να τον ξαναδούμε στην Α’, ή μάλλον στη Super League πια, έπρεπε να έρθει το 2008.
Ανέβηκε, υποβιβάστηκε, ξανανέβηκε, υποβιβάστηκε πάλι και από τότε είναι μεταξύ Β’ και Γ’ Εθνικής, αφήνοντας τους παλαιότερους να λένε ιστορίες για τον Παναγιώτη Κελεσίδη ή τον Μάκη Κατσαβάκη.
Ιωνικός: Συστήθηκε στους φιλάθλους ως μέλος του πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής το 1989-90, όταν έγινε και η διοικητική αλλαγή. Ο Δημήτρης Μελισσανίδης, ο οποίος είχε ασχοληθεί επί χρόνια και οδήγησε την ομάδα της γειτονιάς του στην άνοδο στη μεγάλη κατηγορία, είχε αποφασίσει να αποχωρήσει και αυτός που εμφανίστηκε και ανέλαβε ήταν ο Νίκος Κανελλάκης.
Μέσα στην πάροδο των χρόνων, αφού ο Ιωνικός κατάφερε να καθιερωθεί ως σταθερή παρουσία, θα μείνει στην ιστορία η φράση για τις «καραβιές ξένων του Κανελλάκη», αφού στην ομάδα της Νίκαιας εμφανίζονταν συνεχώς ποδοσφαιριστές άγνωστοι, οι οποίοι όμως έπιαναν.
Μεγαλύτερη στιγμή στην ιστορία της ομάδας, φυσικά, η έξοδος στην Ευρώπη τη σεζόν 1998-99, με τον Σέρχιο Μαρκαριάν στον πάγκο και με το ευρωπαϊκό εισιτήριο να σφραγίζεται με τον καλύτερο τρόπο για τους οπαδούς: Με νίκη επί της Προοδευτικής στο ντέρμπι. Έτσι, ο Ιωνικός… έβγαλε διαβατήριο για να αγωνιστεί στο κύπελλο UEFA τη σεζόν 1999-2000, στο τέλος της οποίας ήταν και φιναλίστ του κυπέλλου Ελλάδας.
Τα προβλήματα και τα δύσκολα χρόνια άρχισαν με τον θάνατο του Νίκου Κανελλάκη το 2004, για να ακολουθήσουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, τα οποία έφεραν τους Νικαιώτες σε ερασιτεχνική κατηγορία και στο χείλος της καταστροφής.
Καστοριά: Ιδρύθηκε το 1963, ανέβηκε για πρώτη φορά στην Α’ Εθνική το 1974 και παρέμεινε ως το 1983. Κάπου εκεί τα ίχνη των Γουναράδων χάθηκαν και ξαναβρέθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν και επέστρεψαν στη μεγάλη κατηγορία. Δεν ήταν για πολύ, αλλά δε χρειαζόταν κιόλας για να αφήσει το αποτύπωμα της στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου η Καστοριά.
Αυτό το είχε πετύχει από το 1980, όταν έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που κατέκτησε τίτλο και συγκεκριμένα το κύπελλο Ελλάδας, διαλύοντας με 5-2 τον Ηρακλή στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ένας θρίαμβος απέναντι στην ομάδα του Βασίλη Χατζηπαναγή, ο οποίος όμως επισκιάστηκε εκείνη την ημέρα από το χατ-τρικ του Τάκη Τσιρώνη.
Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να αφήσει για πάντα χαραγμένο το όνομα του στην Καστοριά, όπως έκαναν και οι Νίκος Σαργκάνης και Γιώργος Παράσχος, οι οποίοι είναι τα ονόματα που ξεχωρίζουν από όσους πέρασαν από την ομάδα.
Αυτή την ομάδα που έφτασε πριν λίγα χρόνια να παίζει στο τοπικό πρωτάθλημα, συνέπεια των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων και τα οποία τελικά οδήγησαν στην ίδρυση νέου συλλόγου, ως συνέχεια του παλιού ουσιαστικά ασχέτως τι ισχύει για οικονομικούς λόγους, το 2019.
Εθνικός: Με όνομα βαρύ σαν ιστορία, αλλά το πρόβλημα είναι ότι κινδυνεύει να χαθεί στα βάθη της ιστορίας πλέον… Ο Εθνικός ιδρύθηκε το 1923 και οι παλαιότεροι έχουν να λένε για τα χρόνια τα οποία το ντέρμπι με τον συμπολίτη Ολυμπιακό ήταν όντως ντέρμπι, έστω με φαβορί και συνήθως τον ίδιο νικητή.
Το κύπελλο του 1933 είναι ο μοναδικός τίτλος μιας ομάδας που συμμετείχε σε όλα τα πρωταθλήματα από το 1960, όταν και καθιερώθηκε η Α’ Εθνική, μέχρι και το 1990. Κάπου εκεί, τελικά, άρχισε και η αντίστροφη μέτρηση, αφού η δυναμική του Εθνικού μειωνόταν συνεχώς.
Έτσι, κατέληξε με τη είσοδο του 21ου αιώνα να αλλάζει μια σειρά από γήπεδα αναζητώντας έδρα μετά την κατασκευή του νέου Καραϊσκάκη, ενώ η ομάδα δεν κατάφερε ποτέ -αν και υπήρξαν κάποιες ενθουσιώσεις προσπάθειες, όπως αυτή με την απόκτηση του Ζιοβάνι- να επανέλθει στη μεγάλη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου,
Προς απογοήτευση και του πιο γνωστού οπαδού του, του θρυλικού «Εθνικάρα», κατά κόσμον Γιάννη Μαντζουράνη…