Kίνητρα για συγχωνεύσεις εταιρειών με κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία θα εντάσσονται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης, θα προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο πτωχευτικό πλαίσιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, με στόχο την ψήφισή του ώς το τέλος Απριλίου, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της μεταμνημονιακής ενισχυμένης εποπτείας της χώρας. Το νέο πτωχευτικό δίκαιο κυριαρχεί με διαφορά στα ενδιαφέροντα των θεσμών αυτή την περίοδο, κάτι που διεμήνυσαν με κάθε τρόπο την περασμένη εβδομάδα κατά τις επισκέψεις τους στην Αθήνα ο επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Λουίς ντε Γκίντος. Μάλιστα, έγινε σαφές ότι ο δρόμος για την ευνοϊκή εξέταση των αιτημάτων της Αθήνας για επιπλέον δημοσιονομικό χώρο, με όποιον τρόπο κι αν εξασφαλιστεί αυτός, θα περάσει μέσα από την ψήφιση ενός ικανοποιητικού νέου πτωχευτικού και την πλήρη κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Πρωτογενές πλεόνασμα, χρήση των SMPs και ANFAs για επενδύσεις και μεταφορά των υπερπλεονασμάτων από έτος σε έτος (smoothing mechanism) δεν θα μπουν καν στο τραπέζι, αν δεν προηγηθεί το πτωχευτικό. Η κυβέρνηση μπορεί, αν θέλει, να δημιουργήσει ένα δίχτυ ασφαλείας για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι θεσμοί έχουν ξεκαθαρίσει: «Μην κάνετε κοινωνική πολιτική μέσω τραπεζών».
Ετσι, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να κάνει ένα από τα πιο δύσκολα βήματα στην πολιτική της διαδρομή ώς τώρα και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη έχει προχωρήσει αρκετά στην επεξεργασία του νέου πτωχευτικού. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται, κατά τις πληροφορίες, και η διάταξη για την παροχή κινήτρων συγχωνεύσεων, σε μια προσπάθεια να λειτουργήσει εξυγιαντικά για τις επιχειρήσεις ο νέος νόμος. Κοιτάζοντας τις θετικές πλευρές του νέου πλαισίου, εξάλλου, στην κυβέρνηση επισημαίνουν επίσης την αναμενόμενη αύξηση της αξίας των ενεχύρων, καθώς αυτά θα μπορούν να εκπλειστηριασθούν.
Παράλληλα με το πτωχευτικό, θα χρειαστεί να προωθηθούν και άλλες μεταρρυθμίσεις για να εξασφαλιστεί θετική έκθεση των θεσμών αρχικά για την 5η αξιολόγηση (αναμένεται στις 26 Φεβρουαρίου) και στη συνέχεια για την 6η (τον Μάιο). Eξόφληση καταπτώσεων εγγυήσεων του Δημοσίου σε δάνεια, εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, ιδιωτικοποιήσεις και Κτηματολόγιο είναι από τις πιο σημαντικές. Επίσης, η κυβέρνηση πρέπει να καταθέσει τον Μάιο το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2021-2024, το οποίο πιθανότατα θα έχει δύο σενάρια, αφού δεν προβλέπεται να έχει ξεκαθαρίσει ώς τότε το τοπίο για το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Αργεί η απόφαση για τα πλεονάσματα
Αποφάσεις για τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, που διεκδικεί, σε δύο στάδια περιμένει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, ενώ φαίνεται πως ποντάρει πλέον γι’ αυτόν όλο και περισσότερο στην αξιοποίηση των επιστροφών των κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs) για επενδύσεις, καθώς η ενδεχόμενη απόφαση για μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι σαφώς πιο δύσκολη και πιο μακρινή.
Η απόφαση για τα SMPs και ΑΝFAs, όπως είπε άλλωστε και ο επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, τοποθετείται τον Ιούνιο. Πρόκειται για ποσό 1,2 δισ. ευρώ ετησίως, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί –σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης– για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις και για συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το μεγάλο ερώτημα εδώ είναι αν θα μετρούν οι εισπράξεις ως έσοδα του Δημοσίου, οπότε απελευθερώνεται αντίστοιχος δημοσιονομικός χώρος ή θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερη η παρέμβαση. Αν αποφασισθεί να μετρούν ως έσοδα, τότε εμμέσως μπορεί να θεωρηθεί ότι προσφέρεται χώρος 0,6% του ΑΕΠ, καλύπτοντας εμμέσως έως ένα βαθμό το αίτημα για μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Σε δεύτερο στάδιο, τον Οκτώβριο, αναμένονται, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, οι αποφάσεις για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και τη μεταφορά των υπερπλεονασμάτων από έτος σε έτος (smoothing mechanism). H τελευταία μπορεί να εξασφαλίσει, σύμφωνα με τα δεδομένα του 2019, έναν επιπλέον χώρο 0,2%-0,3% του ΑΕΠ για το 2020 και αντίστοιχα για την επόμενη χρονιά. Αθροιστικά, επομένως, αναφέρει η πηγή, το smoothing mechanism και τα SMPs και ANFAs μπορούν να προσφέρουν χώρο 0,9% του ΑΕΠ, σχεδόν όσο αναμένεται να εξασφαλίσουμε με τη μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση, κατά τις πληροφορίες, θα υποστηρίξει ότι η μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων θα της επιτρέψει να επιταχύνει τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας των κερδών των επιχειρήσεων, επομένως έχει και αυτή αναπτυξιακό πρόσημο, όπως οι επενδύσεις από τα SMPs και ANFAs.
Οπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές, «αυτό που λέμε στους θεσμούς είναι ότι δεν θέλουμε τον πρόσθετο χώρο για να τον σπαταλήσουμε, αλλά για να χρηματοδοτήσουμε συγκεκριμένα μέτρα τόνωσης της ανάπτυξης».
