Κορωνοϊός: Πόσο επικίνδυνες είναι οι μεταλλάξεις του – Τι σημαίνουν για τα εμβόλια

Ο κορονοϊός Covid-19 έχει υποστεί μία σειρά από μεταλλάξεις, καθώς εξελίσσεται και προσαρμόζεται στους ξενιστές (φορείς) του. Αυτό έδειξε τις τελευταίες ημέρες μία σειρά από μελέτες σε δείγματα που προήλθαν από χιλιάδες ασθενείς.

Τί σημαίνουν όμως αυτές οι μεταλλάξεις για εμάς; Και πόσο επηρεάζουν τις προσπάθειες ανάπτυξης εμβολίων και θεραπειών;

Τι έδειξαν οι μελέτες

Οι μελέτες που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες ημέρες είναι τρεις.

• Στην πρώτη χρησιμοποιήθηκε μία βάση δεδομένων που λέγεται Global Initiative on Sharing All Influenza Data (GISAID). Επιστήμονες από το Los Alamos National Laboratory στις ΗΠΑ εξέτασαν τις μεταλλάξεις στις «αιχμές» του κορωνοϊού που του προσδίδουν το χαρακτηριστικό σχήμα του. Οι ερευνητές εντόπισαν 14 μεταλλάξεις. Η μία από αυτές, που ονομάζεται D614G, έχει «ύψιστη σημασία» διότι φαίνεται να κυριαρχεί. Μπορεί επίσης εξαιτίας της ο κορωνοϊός Covid-19 να είναι πλέον πιο μεταδοτικός.
• Στη δεύτερη έρευνα χρησιμοποιήθηκε η ίδια βάση δεδομένων. Επιστήμονες από το University College του Λονδίνου (UCL) εξέτασαν το γονιδίωμα περισσότερων από 7.500 ιών από ισάριθμους ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Εντόπισαν συνολικά 198 μεταλλάξεις. Ωστόσο είπαν ότι καμία δεν είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική.
• Στην τρίτη μελέτη, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, ανέλυσαν το γονιδίωμα σε δείγματα από ασθενείς. Το συμπέρασμά τους ήταν πως οι μεταλλάξεις που εντόπισαν  δεν είναι αρκετές ώστε να λεχθεί πως κυκλοφορούν διαφορετικά στελέχη του κορωνοϊού.

Το τελευταίο εύρημα αντικρούει αντίστοιχο στην Κίνα, που δημοσιεύτηκε πριν από περίπου δύο μήνες και υποδήλωνε ότι κυκλοφορούν δύο στελέχη του ιού, το ένα εκ των οποίων ήταν πιο «επιθετικό».

Η σημασία των ευρημάτων

Τα νέα ευρήματα καταρρίπτουν κατ’ αρχάς την θεωρία ότι κυκλοφορούν περισσότεροι του ενός νέοι κορωνοϊοί, λένε οι ειδικοί. «Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μόνο ένας νέος κορωνοϊός», δήλωσε κατηγορηματικά στο Reuters ο καρδιολόγος και γενετιστής Dr Eric Topol, ιδρυτής του φημισμένου ερευνητικού ινστιτούτου Scripps στην Καλιφόρνια.

Από την πλευρά του, ο Dr Jonathan Stoye, επικεφαλής του Τομέα Ιολογίας στο βρετανικό Ινστιτούτο Francis Crick, χαρακτήρισε «συναρπαστικά» τα νέα ευρήματα. Όπως εξήγησε, αποδεικνύουν πως «ο κορωνοϊός είναι ένας εξελισσόμενος στόχος». Ωστόσο οι συνέπειες που μπορεί να έχουν οι μεταλλάξεις του, δεν μπορούν ακόμα να αποκρυπτογραφηθούν.

«Ο κορωνοϊός μεταλλάσσεται όπως κάθε καλός ιός RNA θα έκανε», συνηγόρησε ο Dr Mark Schleiss, μοριακός γενετιστής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα.

Είναι πιο επικίνδυνος;

Οι ειδικοί συμφωνούν πως είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουν εάν κάποια από τις προαναφερθείσες μεταλλάξεις έχει πρακτική αξία. Ο Dr Lawrence Young, καθηγητής Μοριακής Ογκολογίας στο Πανεπιστήμιο του Warwick, δήλωσε πως υπάρχουν πολλές εικασίες αλλά καμία βεβαιότητα.

«Συνολικά ο κορωνοϊός δεν φαίνεται να μεταλλάσσεται με ταχύ ρυθμό», εξήγησε. «Ούτε υπάρχουν προς το παρόν πειστικά ευρήματα ότι οι μεταλλάξεις του ασκούν σημαντική επίδραση στη βιολογική συμπεριφορά του».

Ο Dr Topol πρόσθεσε πως περισσότερα θα γνωρίζουν οι επιστήμονες όταν διεξαχθούν μελέτες για την Λειτουργική Γονιδιωματική του ιού. Με άλλα λόγια, όταν θα εξεταστεί πως ακριβώς επηρεάζει κάθε γενετική μετάλλαξη του βιολογική συμπεριφορά του.

Οι πιθανές συνέπειες σε εμβόλια, θεραπείες

Οι μεταλλάξεις που αποκάλυψε η έρευνα του UCL δεν ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένες στο γονιδίωμα του κορωνοϊού. Σε μερικές περιοχές του υπήρχαν λιγότερες και σε άλλες περισσότερες.

Το εύρημα αυτό πιθανώς υποδηλώνει ότι η έρευνα για εμβόλια και θεραπείες πρέπει να επικεντρωθεί στις πιο σταθερές περιοχές του, δήλωσε η ερευνήτρια Dr Lucy van Dorp.

«Ο κορωνοϊός ίσως θα είναι πιο ευάλωτος αν στοχεύσουμε στα τμήματά του που παραμένουν αναλλοίωτα», είπε. «Επιπλέον, εφ’ όσον δεν μεταλλάχθηκαν πολύ κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, ίσως μείνουν τα ίδια και στην πορεία της».