Το ηλεκτρονικό εμπόριο, τα αντισηπτικά και το μαγείρεμα στο σπίτι ήρθαν για να μείνουν. Από την άλλη συνήθειες της προ κορωνοϊού εποχής, όπως η επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ για να περάσει κάποιος την ώρα του, καθώς και η παραγγελία φαγητού απέξω ή η κατανάλωσή του εκτός σπιτιού, φαίνεται δύσκολο να επανέλθουν, τουλάχιστον σύντομα για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Κάθε άλλο παρά συγκυριακό μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι τα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ εξακολουθούν να παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ακόμη και μετά την άρση των περισσότερων περιοριστικών μέτρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε χθες ο κ. Παναγιώτης Γκεζερλής, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της Convert Group, στο πλαίσιο της διαδικτυακής συζήτησης με θέμα «Ακολουθώντας τον καταναλωτή στη νέα πραγματικότητα», το διάστημα από την 1η έως τις 24 Μαΐου οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ καταγράφουν αύξηση 180% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Μπορεί, δηλαδή, να μην καταγράφονται ρυθμοί αύξησης σαν αυτούς του Μαρτίου (307%), όμως οι επιδόσεις παραμένουν εξαιρετικά υψηλές. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι προ της εμφάνισης του κορωνοϊού στην Ελλάδα οι ρυθμοί ανάπτυξης των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ στη χώρα ήταν πολύ χαμηλότεροι: 35% τον Δεκέμβριο του 2019, 29% τον Ιανουάριο του 2020, ενώ τον Φεβρουάριο ανέβηκε στο 62%, λόγω της αύξησης που καταγράφηκε στις πωλήσεις την τελευταία εβδομάδα του μήνα αυτού. Υψηλή, εξάλλου, παραμένει η αξία του ηλεκτρονικού μέσου «καλαθιού» αγορών, στα 96 ευρώ έναντι 86 ευρώ στην προ COVID-19 εποχή, ενώ έφτασε κάποια στιγμή και στα 123 ευρώ, καθώς και η επισκεψιμότητα των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ. Τον Μάιο υπολογίζεται ότι οι ημερήσιες επισκέψεις στα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ είναι 136.000, έναντι 71.000 προ κορωνοϊού.
Η συζήτηση διοργανώθηκε από το ECR Hellas (τον σύνδεσμο προμηθευτών και λιανεμπόρων) και το Eltrun, το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Αλέξανδρος Φλώρος, στέλεχος της εταιρείας ερευνών Nielsen, το 22% των Ελλήνων αγοραστών από ηλεκτρονικά καταστήματα είναι εντελώς νέοι πελάτες, απέκτησαν δηλαδή αυτή τη συνήθεια στις μέρες της «καραντίνας». Εχει δε εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι συνεχίζουν να αγοράζουν βασικά προϊόντα από ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ και μετά την άρση των μέτρων: το 42% αγοράζει προϊόντα ατομικής φροντίδας, το 28% είδη νοικοκυριού, το 24% συσκευασμένα τρόφιμα, το 19% ποτά.
Για να αντιληφθεί κάποιος το πόσο άλλαξε η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων τους τελευταίους τρεις μήνες αρκεί να πούμε το εξής: αν και τα σούπερ μάρκετ έκαναν μέσα σε 11 εβδομάδες πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο τζίρο, υψηλότερο κατά 400 εκατ. ευρώ περίπου σε σχέση με πέρυσι (σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI Hellas), το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) υπολογίζει, όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής του δρ Λευτέρης Κιοσές, ότι το τελευταίο τρίμηνο πραγματοποιήθηκαν στα φυσικά καταστήματα των αλυσίδων 82,4 εκατ. λιγότερες επισκέψεις.
Οι λόγοι, βεβαίως, είναι ο φόβος του συγχρωτισμού με άλλα άτομα και η αποφυγή της αναμονής στις ουρές. Σύμφωνα με έρευνα της BESPOT (νεοφυής επιχείρηση που δίνει στοιχεία και για τις ουρές αναμονής) το 19% των καταναλωτών άλλαξε σούπερ μάρκετ κατά την περίοδο έξαρσης της COVID-19, κυρίως λόγω του συνωστισμού.
Νέες υποδομές για παραλαβή προϊόντων
Περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές που θα υποστηρίζουν την υπηρεσία click & collect (παραγγελία ηλεκτρονικά και παραλαβή από το κατάστημα) αναμένεται να προκαλέσουν οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες τις οποίες εισήγαγε η πρόσφατη υγειονομική κρίση, αλλαγές που φαίνεται να παγιώνονται και να μην έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα.
Pick up points
«Οι λιανέμποροι θα ανακατανείμουν χώρο και πόρους για να εδραιώσουν τις υποδομές που απαιτούνται για την υπηρεσία click & collect», υποστήριξε χθες, κατά τη διάρκεια συζήτησης, η διευθύντρια πωλήσεων της IRI Hellas Δήμητρα Κατσίπη, με τον κ. Π. Γκεζερλή να εκτιμά ότι ακριβώς η ανάγκη δημιουργίας pick up points, και μάλιστα σε εξωτερικούς, χωρίς συνωστισμό χώρους, θα επηρεάσει τις επενδύσεις σε φυσικά καταστήματα. Οπως σημείωσε η κυρία Κατσίπη, στη Γαλλία, αν και οι καταναλωτές εμφανίζονται διατεθειμένοι να πληρώσουν για την παραλαβή μιας μεγάλης παραγγελίας στην κατοικία τους 7,8 ευρώ ως μεταφορικά, εκτιμάται πως αυτή η «προθυμία» δεν θα είναι τόσο έντονη με την επικείμενη επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η πιο οικονομική λύση θεωρείται η μέθοδος click & collect, και ήδη οι Γάλλοι λιανέμποροι πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις σε αυτόν ακριβώς τον τομέα.
Υπενθυμίζεται ότι η υπηρεσία click & collect προϋπήρχε της εμφάνισης της COVID-19 και εφαρμοζόταν από καταστήματα με μεγαλύτερη παράδοση στο ηλεκτρονικό εμπόριο, όπως οι αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών. Βεβαίως, τότε ο καταναλωτής έμπαινε στο φυσικό κατάστημα για να παραλάβει τα προϊόντα που είχε παραγγείλει ηλεκτρονικά. Η διαφορά είναι ότι τώρα η παραλαβή της παραγγελίας γίνεται σε εξωτερικό χώρο –και για αυτό πρέπει να υπάρχουν κάποιες υποδομές– προκειμένου ο καταναλωτής να αποφύγει να εισέλθει στον κλειστό χώρο του καταστήματος. Ηδη την πρακτική αυτή εφαρμόζουν αλυσίδες σούπερ μάρκετ (My Market, ΑΒ Βασιλόπουλος), ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε ανάλογες επενδύσεις και η εταιρεία «Ι. Κλουκίνας – Ι. Λάππας» που στην Ελλάδα αναπτύσσει τα γνωστά καταστήματα βρεφικών ειδών Mothercare και παιχνιδιών Early Learning Center.
