Μείωση εισφορών και εισφοράς αλληλεγγύης φέρνει το 2021

H μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης είναι οι δύο βασικές φοροελαφρύνσεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση για το 2021 και θα οριστικοποιηθούν ανάλογα με τα περιθώρια του προϋπολογισμού. Η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος μπαίνει στο ράφι, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.

Οι σχεδιασμοί αρχίζουν να διαμορφώνονται, ενόψει της κατάθεσης του προσχεδίου προϋπολογισμού, την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, αλλά και του προσχεδίου της ελληνικής πρότασης για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε., στις 15 Οκτωβρίου. Το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, εξάλλου, θα ανακοινώσει νωρίτερα ο πρωθυπουργός, ενόψει του πολιτικοοικονομικού φόρουμ της ΔΕΘ στις 12-13 Σεπτεμβρίου.

Την εικόνα θα συμπληρώσει και η απόφαση της Ε.Ε. για τα δημοσιονομικά περιθώρια του 2020, δηλαδή το κατά πόσον θα εξακολουθήσει να ισχύει η ρήτρα γενικής διαφυγής και η εξαίρεση της Ελλάδας από κάθε δημοσιονομικό περιορισμό ή θα υπάρχουν κάποιοι στόχοι ως προς τα πρωτογενή αποτελέσματα, σίγουρα πιο χαλαροί από αυτούς της μεταμνημονιακής εποπτείας. Για την κατεύθυνση προϊδέασε πάντως ήδη ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις λέγοντας, προ δεκαημέρου, ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες θα ανασταλούν τουλάχιστον έως το 2022. Το θέμα πιθανώς θα συζητηθεί και στο άτυπο Eurogroup της 11ης και 12ης Σεπτεμβρίου στο Βερολίνο.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες από αρμόδιες πηγές, δεν επιθυμεί να «ξεχειλώσει» τον προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου φορτώνοντας βάρη στο δημόσιο χρέος, τα οποία θα πληρώσει ακριβά στο κόστος δανεισμού. Ετσι, θα προχωρήσει σε κάποιες φοροελαφρύνσεις, αλλά στοχευμένες, κυρίως στην τόνωση της ανάπτυξης και στην ελάφρυνση της εργασίας.

Επίσης, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να τηρήσει κατά γράμμα τις προδιαγραφές του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίες δεν προβλέπουν δυνατότητες άμεσης χρηματοδότησης φορολογικών ελαφρύνσεων από τα 32 δισ. ευρώ. Κάτι τέτοιο θα συναντούσε αντιδράσεις εκ μέρους των «φειδωλών» χωρών και η κυβέρνηση δεν θα ήθελε να συμβεί.

Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει, όπως εξηγούν πηγές του οικονομικού επιτελείου, ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα βοηθήσει εμμέσως στη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την εφαρμογή κάποιων ελαφρύνσεων, με την έννοια ότι θα υποκαταστήσουν έως ένα βαθμό δαπάνες από εθνικούς πόρους ή θα δημιουργήσουν πρόσθετα έσοδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι επιλέξιμες και άμεσα φοροελαφρύνσεις εφόσον αυτές αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο μιας μεταρρύθμισης και έχουν προσωρινό χαρακτήρα, υποστηρίζουν οι πηγές. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μεταρρύθμισης που θα μπορούσε να είναι επιλέξιμη, σύμφωνα με τις πηγές του οικονομικού επιτελείου, είναι η ταχύτερη online σύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Τaxisnet. Επίσης, η παροχή κινήτρων σε επιχειρήσεις για κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες. Ακόμη αναφέρονται στην υποχρεωτική καθιέρωση του ηλεκτρονικού τιμολογίου μεταξύ των προμηθευτών και των φορέων του Δημοσίου, που κάνουν αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Οπως εξηγούν, «θέλουμε να φτιάξουμε ένα καλό αναπτυξιακό σχέδιο, που θα κινητοποιήσει ιδιωτικούς πόρους παρέχοντας κίνητρα».

Το πρώτο ορόσημο για τη σύνταξη του σχεδίου αυτού είναι αύριο, όταν θα υποβάλουν τις προτάσεις τους για χρηματοδότηση έργων υποδομών και μεταρρυθμίσεων από το πακέτο των 32 δισ. ευρώ οι 5 ομάδες εργασίας που συστάθηκαν με απόφαση του πρωθυπουργού, στο τέλος Ιουλίου. Πρόκειται βασικά για τις προτάσεις των υπουργείων στα οποία έχουν δοθεί οδηγίες να λάβουν υπ’ όψιν τους και τις προτεραιότητες της έκθεσης Πισσαρίδη. Συγκεκριμένα, οι 5 ομάδες εργασίας είναι: 1. Για την πράσινη ανάπτυξη, υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος. 2. Για την ψηφιακή πολιτική, υπό την εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. 3. Για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή, υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας. 4. Για τις υποδομές, υπό την εποπτεία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. 5. Για τον παραγωγικό μετασχηματισμό και τις ιδιωτικές επενδύσεις υπό την εποπτεία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Οι προτάσεις θα υποβληθούν στην 5μελή εκτελεστική επιτροπή στη Γραμματεία της Κυβέρνησης, την οποία απαρτίζουν ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο υφυπουργός Συντονισμού του Κυβερνητικού Εργου Ακης Σκέρτσος, ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, ο προϊστάμενος του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων Μιχάλης Αργυρού. Το καθένα από τα 5 αυτά στελέχη, εξάλλου, συμμετείχε και σε μία από τις 5 ομάδες εργασίας. Οι πληροφορίες από την εκτελεστική επιτροπή αναφέρουν ότι αναμένονται προτάσεις με πολλαπλάσιο προϋπολογισμό από τα 32 δισ. ευρώ. Το ερώτημα είναι πόσες από αυτές θα είναι ώριμες για άμεση χρηματοδότηση και κατά πόσον θα συνάδουν πράγματι με τις προτεραιότητες της Κομισιόν. Πάντως, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, υπάρχουν πολλές ώριμες προτάσεις, όπως ολόκληρη η Ψηφιακή Βίβλος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Η δυσκολία, υποστηρίζουν, θα είναι στο εξής να επιλεγούν οι κατάλληλες προτάσεις από το πλήθος όσων θα υποβληθούν.

Θα υπάρξουν κι άλλες δυσκολίες, π.χ. στον συντονισμό με τις Βρυξέλλες, οι οποίες δημιουργούν τη δική τους ειδική δομή για το Ταμείο Ανάκαμψης, που δεν είναι ακόμη έτοιμη. Προς το παρόν, η ελληνική πλευρά δεν γνωρίζει τον συνομιλητή της, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Επίσης, ένα ερώτημα είναι πώς θα ενταχθούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης στον προϋπολογισμό του 2021, αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη τι ποσό θα εισπραχθεί.

Το σημαντικότερο, βεβαίως, τώρα είναι να κατατεθεί ένα σχέδιο με προτάσεις που θα απαντούν στο πρόβλημα της χώρας και θα έχουν προοπτικές υλοποίησης. Στις 15 Οκτωβρίου θα υποβληθεί το πρώτο σχέδιο, ενώ η οριστικοποίηση μπορεί να γίνει έως τον Απρίλιο του 2021. Οι πόροι πρέπει να δεσμευθούν έως το 2023 και να απορροφηθούν έως το 2026.