Monopoly ονομάζεται το επιτραπέζιο παιχνίδι αγοραπωλησίας ιδιοκτησιών που εκδίδεται από την εταιρεία Parker σε συνεργασία με την Hasbro. Οι παίκτες συμμετέχουν σε έναν κόσμο οικονομικής δολοπλοκίας και απεμπόλησης με σκοπό να αποκτήσουν πλούτο μέσω οικονομικών δραστηριοτήτων. Το παιχνίδι περιλαμβάνει αγορά και ενοικίαση ιδιοκτησιών με χρήματα του παιχνιδιού, καθώς οι παίκτες περιφέρονται διαδοχικά στο ταμπλό, σύμφωνα με την κάθε ζαριά. Το παιχνίδι παίρνει την ονομασία του από τον όρο “μονοπώλιο”, την κυριαρχία στην αγορά μιας μόνο επιχείρησης.
Σύμφωνα με την εταιρεία που εκδίδει το παιχνίδι, από τότε που ο Τσαρλς Ντάροου το πατένταρε το 1935, το έχουν παίξει περίπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι, καθιστώντας το έτσι “το μεγαλύτερο σε αριθμό παικτών (εμπορικό) επιτραπέζιο στον κόσμο.” Στο Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες, όμως, είχε καταγραφεί πιο νωρίς, το 1999, όπου οι στατιστικές της εταιρείας ανέφεραν ότι ο αριθμός παικτών άγγιξε τα 500 εκατομμύρια.
Η ιστορία της
Το 1904, η Κουάκερη Ελίζαμπεθ (Λίζι) Μάτζι Φίλιπς δημιούργησε ένα παιχνίδι, μέσω του οποίου ήλπιζε να μπορέσει να εξηγήσει την απλή θεωρία των φόρων του Χένρι Τζωρτζ. Σύμφωνα με αυτή, αν οι άνθρωποι έχουν κέρδη από την περιουσία τους, άσχετα με το μέγεθός της, τελικά όλη η περιουσία θα καταλήξει νομοτελειακά στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου. Το παιχνίδι της, “Το Παιχνίδι του Νοικοκύρη”, εκδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα. Κάποιοι άλλοι ενδιαφερόμενοι για επιτραπέζια ανακατασκεύασαν το παιχνίδι και μερικοί έφτιαξαν δικές τους σειρές. Η Λίζι από μόνη της πατένταρε μια αναθεωρημένη εκδοχή του παιχνιδιού το 1924, και τότε ήταν που βγήκαν στην αγορά και άλλα παρόμοια επιτραπέζια. Στις αρχές της δεκαετίας του 30 δημιουργήθηκε ένα επιτραπέζιο με το όνομα Monopoly, παρόμοιο με τη σημερινή Monopoly, και πωλούνταν από τους Αδελφούς Πάρκερ και τις μητρικές τους για το υπόλοιπο του 20ου αιώνα ως και τις αρχές του επομένου. Την έκδοση των Αδελφών Πάρκερ τη δημιούργησε ο Τσαρλς Ντάροου. Αρκετοί άνθρωποι έχουν συνεισφέρει στον σχεδιασμό και στην εξέλιξη του παιχνιδιού έως σήμερα, κυρίως από τις μεσοδυτικές Η.Π.Α. και κοντά στην ανατολική ακτή.
Το 1941, η Βρετανική Μυστική Υπηρεσία έβαλε τον Τζον Ουάντιγκτον, τον κατοχυρωμένο κατασκευαστή του παιχνιδιού εκτός Η.Π.Α., να δημιουργήσει μια ειδική έκδοση για τους κρατούμενους από τους Ναζί του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα στα παιχνίδια υπήρχαν κρυμμένοι χάρτες, πυξίδες, αληθινά χρήματα και άλλα χρήσιμα αντικείμενα για απόδραση. Μοιράστηκαν στους κρατούμενους από τον Εθνικό Ερυθρό Σταυρό.
Εξαιτίας των μακροχρόνιων δικαστικών διαδικασιών, το νόμιμο κύρος των σημάτων κατατεθέντων των αδελφών Parker στο παιχνίδι δεν είχε αποκατασταθεί μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Η ονομασία του παιχνιδιού παραμένει κατοχυρωμένο σήμα κατατεθέν των αδελφών Parker, όπως και τα συγκεκριμένα σχεδιαστικά στοιχεία. Η τρέχουσα μητρική εταιρεία των Parker, Hasbro, αναγνωρίζει μόνο τον ρόλο του Ντάροου στη δημιουργία του παιχνιδιού. Ο καθηγητής Άνσπακ εξέδωσε ένα βιβλίο σχετικά με τις έρευνές του, με τον τίτλο “Monopoly: η Απάτη των Δισεκατομμυρίων” (The Billion Dollar Monopoly Swindle) που επανεκδόθηκε ως “το σκάνδαλο της Monopoly” (Monopolygate), στο οποίο αναλύει τη γνώμη του πάνω στην σκόπιμη αποσιώπηση της πρώιμης ιστορίας της Monopoly.
