«Η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα επιχειρηματικού δυναμισμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κάτι που παραπέμπει σε δυσκολίες στην ίδρυση επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη και έχει επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και στην ανταγωνιστικότητα». Στην παρατήρηση αυτή προβαίνει η Κομισιόν στην τέταρτη αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας, κάνοντας αναφορά στις χαμηλές επιδόσεις της χώρας μας ως προς το επιχειρείν, όπως αυτές αποτυπώνονται στις σχετικές εκθέσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ κ.ο.κ. Σε άλλο σημείο, πάντως, η Κομισιόν επισημαίνει ότι «η θετική συγκυρία στους οικονομικούς δείκτες παρέχει μια ευκαιρία στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση των εναπομεινασών διαρθρωτικών αδυναμιών».
Σύμφωνα με την έκθεση, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους αναμένεται η κυβέρνηση να έχει καταρτίσει νέο νομοσχέδιο με αντικείμενο τη συγκέντρωση όλων των δράσεων και των πολιτικών που αποσκοπούν στην προώθηση των εξαγωγών και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην αρμοδιότητα του υπουργείου Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη ο οργανισμός Enterprise Greece εποπτεύεται πλέον από το υπουργείο Εξωτερικών αντί από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Κριτική ασκεί η Κομισιόν στο αναθεωρημένο σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, υποστηρίζοντας ότι αυτό «βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες και πάσχει από έλλειψη απτών εργαλείων πολιτικής για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας που δεν βασίζεται στην τιμή, της καινοτομίας και της έξυπνης εξειδίκευσης σε υποσχόμενους εξαγωγικούς τομείς, όπως ο αγροδιατροφικός, ο τουριστικός, της υψηλής τεχνολογίας και οι τομείς των μεταφορών και των logistics. Επιπλέον, το σχέδιο δράσης δεν εγκαθιστά τους απαιτούμενους συνδέσμους με τη διευκόλυνση του εμπορίου και της στρατηγικής προώθησης των επενδύσεων».
Φοβούνται να ανοίξουν επιχείρηση
Ασθενές φαίνεται ότι είναι το επιχειρηματικό πνεύμα στην Ελλάδα, επηρεασμένο αρνητικά από την ανεπαρκή χρηματοδότηση των νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων, τον ισχυρό φόβο της αποτυχίας, αλλά και την απουσία μαθημάτων στην εκπαίδευση σχετικά με την επιχειρηματικότητα.
Από την επεξεργασία των στοιχείων του Παγκοσμίου Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας (Global Entrepreneurship Monitor – GEM) σε 48 χώρες, που πραγματοποίησε η εταιρεία Latona’s (ειδικεύεται στις συγχωνεύσεις και εξαγορές) προκειμένου να καταλήξει σε μια κατάταξη για το ποιες χώρες έχουν το πιο ισχυρό επιχειρηματικό πνεύμα, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 36η θέση με συνολική βαθμολογία 42,8 με άριστα το 100.
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων, το 58% των Ελλήνων δεν θα προχωρούσε σε ένα νέο επιχειρηματικό βήμα υπό τον φόβο της αποτυχίας, ποσοστό που αποτελεί το τρίτο υψηλότερο μεταξύ των 48 κρατών, ενώ τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφονται στο Μαρόκο (64%) και στην Ταϊλάνδη (59%). Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις 7% των Ελλήνων ηλικίας 18-64 ετών εμφανίζονται διατεθειμένοι να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, ποσοστό που αποτελεί το τέταρτο χαμηλότερο που καταγράφεται στην έρευνα. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι μόλις 6% των Ελλήνων θεωρούν τους εαυτούς τους εν δυνάμει επιχειρηματίες.
Τα παραπάνω στοιχεία φανερώνουν βεβαίως έλλειψη επιχειρηματικής κουλτούρας, από την άλλη όμως δείχνουν ότι ίσως πλέον η έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας να αποτελεί μια πιο προσεκτική και συνειδητή επιλογή και όχι απαραιτήτως μια συγκυριακή διέξοδο από την ανεργία.
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα χρηματοδότησης των νέων επιχειρήσεων, η Ελλάδα συγκεντρώνει βαθμολογία 10,25 με άριστα το 15· ως προς το εάν η νέα επιχείρηση εισάγει μια καινοτομία η βαθμολογία είναι 23,73 με άριστα το 40· ενώ κάτω από τη βάση (4,60 στα 10) είναι η επίδοση της Ελλάδας σε ό,τι αφορά την παροχή εκπαίδευσης για το επιχειρείν στα σχολεία.