Ο άγιος Εφραίμ ήταν γιος ιερέα και γεννήθηκε κοντά στο Τίρνοβο, κατά τους χρόνους της βασιλείας του Μιλούτιν (περί το 1311).
Ο άγιος Εφραίμ από πολύ μικρός ποθούσε την ασκητική πολιτεία και όταν σε ηλικία είκοσι τριών ετών οι γονείς θέλησαν να τον παντρέψουν, εκείνος κατέφυγε σε έναν Γέροντα ασκητή, κατόπιν δε μετέβη στο Άγιον Όρος. Όταν όμως το Άγιον Όρος ερημώθηκε εξαιτίας των Τούρκων, υποχρεώθηκε να επιστρέψει στην Σερβία και έζησε ερημίτης, προσευχόμενος και νηστεύοντας, κοντά στην Μονή Ντέτσανι.
Κατά την περίοδο των ταραχών που ακολούθησε τον θάνατο του κράλη Δουσάν (1355), ο άγιος δέχθηκε την επίθεση ληστών οι οποίοι τον άφησαν σχεδόν νεκρό. Τον δέχθηκε ο πατριάρχης Σάββας Δ’ και του βρήκε σπήλαιο για να συνεχίσει την ασκητική πολιτεία του.
Μετά την συμφιλίωση της Σερβικής Εκκλησίας με εκείνη της Κωνσταντινουπόλεως, οι Σέρβοι επίσκοποι εξέλεξαν στις 3 Οκτωβρίου 1375 στο Πέκιο τον «άγιο ερημίτη Εφραίμ» ως πατριάρχη.
Όταν έμαθε το νέο, ο άγιος έκλαψε πικρά και αρνήθηκε το αξίωμα. Η Σύνοδος επέμεινε λέγοντας ότι ήταν θέλημα Θεού και υποχρεώθηκε να υποταχθεί. Σύντομα ωστόσο το λειτούργημά του προσέκρουσε στην ανυπακοή των ηγεμόνων και ορισμένων επισκόπων και ο Εφραίμ αποφάσισε να παραιτηθεί το 1380, αφήνοντας διάδοχό του τον πατριάρχη Σπυρίδωνα.
Ο ίδιος αποσύρθηκε στην Μονή των Αρχαγγέλων στην Πριζρένη. Δεν μπόρεσε ωστόσο να χαρεί την ησυχία που ποθούσε, διότι μετά την μάχη του Κοσσυφοπεδίου και τον θάνατο του πατριάρχη Σπυρίδωνος, η Σύνοδος αδυνατούσε να συγκληθεί και έτσι υποχρεώθηκε να αναλάβει εκ νέου μέχρι την εκλογή του πατριάρχη Δανιήλ Β’ (1392) [20 Δεκ.].
Ο άγιος Εφραίμ αποσύρθηκε τότε σε τόπο έρημο κοντά στο Πέκιο, όπου και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο το 1399. Τα λείψανά του κατατέθηκαν στο πατριαρχείο του Πεκίου και βρέθηκαν άφθορα επτά χρόνια μετά την τελευτή του.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος δέκατος, Ιούνιος. Ίνδικτος, Αθήναι 2008, σελ. 185.
