Ο ενιαίος «Προσωπικός Αριθμός»: Η νέα μας ταυτότητα

Με άλλα λόγια, ξεχνάμε τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (το γνωστό ΑΦΜ), τον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλειας (ΑΜΚΑ) που είχε μπει στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια και εν πολλοίς τον αριθμό δελτίου αστυνομικής ταυτότητας που παρεμπιπτόντως αλλάζει κάθε φορά που την χάνουμε ή που την ανανεώνουμε μετά την παρέλευση δεκαπενταετίας.

Όλοι αυτοί οι αριθμοί θα αντικατασταθούν το 2022 από τον ενιαίο «Προσωπικό Αριθμό» που θα έχει ο κάθε πολίτης και δεν θα αλλάζει ποτέ.

«Θα μοιάζουν με τα διπλώματα»

Για να ακριβολογούμε, θα έχουμε τον αριθμό δελτίου ταυτότητας και τον νέο προσωπικό αριθμό που θα αποτυπωθεί σε μια κάρτα μεγέθους σαν των γνωστών μας πιστωτικών (ή «τα νέας μορφής διπλώματα» όπως είπε και ο αρμόδιος υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης) και πάνω της θα φέρει μια έγχρωμη φωτογραφία μας. Εάν θυμόμαστε τον προσωπικό αριθμό, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα βρίσκουν κατευθείαν και τον αριθμό δελτίου ταυτότητας.

Για λίγο ακόμη διατηρείται ο ΑΦΜ

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, για ένα μικρό μεταβατικό στάδιο, μέχρι να ομαλοποιηθεί το σύστημα, θα διατηρηθεί παράλληλα και ο ΑΦΜ και ακολούθως θα μας μείνει μόνο ο «προσωπικός αριθμός» -η αλήθεια είναι ότι ακόμη δεν έχει αποφασιστεί το όνομα που θα του δοθεί, αυτό θα το μάθουμε εντός των επομένων εβδομάδων.

Ποια στοιχεία θα περιέχουν

Μέγεθος πιστωτικής κάρτας όμως θα έχουν και οι νέες αστυνομικές ταυτότητες που θα φέρουν ψηφιακή υπογραφή η οποία θα είναι ισοδύναμη με τη φυσική υπογραφή που έχει ο πολίτης όταν τον ταυτοποιεί ένας υπάλληλος με το κράτος. «Καρδιά» αυτής της ταυτότητας θα είναι υπερ-τσιπ που θα έχει και θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία του κατόχου, ήτοι: όνομα, επώνυμο, όνομα πατρός, όνομα μητρός, ημερομηνία γέννησης, ύψος, τόπο γέννησης, δήμο στον οποίο ανήκει, ομάδα αίματος, φορολογικά στοιχεία, ασφαλιστικά στοιχεία ακόμα και την άδεια οδήγησης. Με το τσιπ αυτό θα διευκολύνεται ο κάτοχός του στις συναλλαγές με την Πολιτεία, δηλαδή με τις υγειονομικές υπηρεσίες (χωρίς να περιλαμβάνει όμως στοιχεία από τον φάκελο με το ιατρικό ιστορικό του καθενός), με τα ασφαλιστικά ταμεία, με τις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές, με την υπογραφή συμβάσεων ακόμα και με τις μετακινήσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Στα πρότυπα της Εσθονίας

Με ανάλογο τρόπο λειτουργούν αυτή τη στιγμή οι ταυτότητες σε αρκετές χώρες του κόσμου. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η Δημοκρατία της Εσθονίας που τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα όσον αφορά το επονομαζόμενο «ψηφιοποιημένο κράτος». Στη χώρα της Βαλτικής, με την παραλαβή της ταυτότητας, παραδίδεται στον πολίτη και μια διεύθυνση e-mail όπου το κράτος μπορεί να επικοινωνεί μαζί του και να του στέλνει σημαντικές πληροφορίες όποτε κρίνεται σκόπιμο.

Το δελτίο ταυτότητας εκεί περιέχει εκτός από την έγχρωμη φωτογραφία του κατόχου, ένα τσιπ με card reader προκειμένου να μπορεί να διαβαστεί από ηλεκτρονικό υπολογιστή, ενώ προκειμένου να αυξηθεί το επίπεδο ασφάλειας προστέθηκε εσχάτως και ένας κωδικός QR (γραμμωτός κώδικας).

Λειτουργεί και ως… προπληρωμένο εισιτήριο

Αυτή ακριβώς η ταυτότητα χρησιμοποιείται από τους Εσθονούς ως ταξιδιωτικό έγγραφο για την Ευρωπαϊκή Ένωση (για τον υπόλοιπο κόσμο ισχύει ακόμη το διαβατήριο), ως κάρτα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, ως αποδεικτικό ταυτοπροσωπίας στις συναλλαγές με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ως αποδεικτικό για την παραλαβή φαρμάκων που έχουν συνταγογραφηθεί επίσης ηλεκτρονικά (κάτι που ξεκίνησε να συμβαίνει και στη χώρα μας μετά την επέλαση του κορονοϊού) ως προπληρωμένο εισιτήριο στα μέσα μαζικής μεταφοράς για ορισμένες πόλεις, ως πιστοποιητικό ηλεκτρονικής υπογραφής, ως ταυτότητα ψηφοφόρου όταν κληθεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα σε περιπτώσεις ηλεκτρονικών ψηφοφοριών (π.χ. για τοπικά δημοψηφίσματα) αλλά και ως «κλειδί» για την πρόσβαση σε όλες τις κρατικές βάσεις πληροφοριών όπως είναι για παράδειγμα η αναζήτηση παλαιότερων φορολογικών δηλώσεων και εκκαθαριστικών της εφορίας.

Αλλαγές επί πληρωμή

Μπορεί στη χώρα μας να μην φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, τουλάχιστον επί του παρόντος, αλλά αν μη τι άλλο θα γίνει ένα βήμα προσέγγισης – κατά πολλούς ολόκληρο άλμα. Εν κατακλείδι προσεχώς θα κληθούμε να αλλάξουμε τις αστυνομικές μας ταυτότητες (προφανώς με κάποιο κόστος της τάξης π.χ. των 5 ή 10 ευρώ) και θα αποκτήσουμε τον προσωπικό μας αριθμό, που και τα δύο θα μοιάζουν με πιστωτικές κάρτες. Με αυτά θα κυκλοφορούμε και να κάνουμε όλες τις συναλλαγές μας με το Δημόσιο.

Οδηγίες από την Ε.Ε.

Οι νέες ταυτότητες και η έκδοση προσωπικού αριθμού αποτελούν τα δύο μεγάλα στοιχήματα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ακολουθώντας εννοείται πιστά τους κανονισμούς και τα στάνταρ ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θυμίζουμε ότι πριν από ένα χρόνο, στις 6 Ιουνίου 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε έναν κανονισμό, ο οποίος θα διασφαλίζει πως οι ταυτότητες των Ευρωπαίων πολιτών και τα έγγραφα κατοικίας που εκδίδονται σε Ευρωπαίος πολίτες, αλλά και στους εκτός Ε.Ε. συγγενείς τους, θα είναι πιο ασφαλή.

Άλλος κώδικας για κάθε χώρα

Έτσι, σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς, οι ταυτότητες θα πρέπει να φτιάχνονται σε ένα ενιαίο φορμάτ πιστωτικής κάρτας, θα περιλαμβάνουν μία λωρίδα αναγνώσιμη από μηχανήματα και θα ακολουθούν τις βασικές προδιαγραφές ασφαλείας που θέτει ο ICAO (International Civil Aviation Organisation). Θα περιλαμβάνουν φωτογραφία και δαχτυλικά αποτυπώματα του ιδιοκτήτη του δελτίου, τα οποία θα είναι αποθηκευμένα σε ψηφιακή μορφή, σε ανέπαφο τσιπ. Οι ταυτότητες θα δείχνουν τον κώδικα της χώρας του κράτους – μέλους που τις εκδίδει, μέσα σε μία σημαία της Ε.Ε.

Θα την αλλάζουμε κάθε 5 με 10 χρόνια

Τα δελτία ταυτότητας θα έχουν ελάχιστη διάρκεια ισχύς πέντε ετών και μέγιστη διάρκεια ισχύος δέκα ετών. Τα κράτη – μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να εκδίδουν δελτία ταυτότητας μεγαλύτερης διάρκειας για άτομα άνω των 70 ετών, ενώ εφόσον εκδίδονται τα δελτία ταυτότητας για ανηλίκους, μπορούν να έχουν περίοδο ισχύος μικρότερη των 5 ετών.

Προστασία προσωπικών δεδομένων

Στους νέους κανονισμούς που θεσπίζονται, περιλαμβάνονται και οι ισχυρές εγγυήσεις προστασίας των δεδομένων, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πληροφορίες που συλλέγονται δε θα είναι προσβάσιμες σε τρίτους. Πιο συγκεκριμένα, οι εθνικές αρχές κάθε κράτους θα έχουν την υποχρέωση να εγγυηθούν την ασφάλεια του χωρίς επαφή μικροκυκλώματος και των δεδομένων που είναι αποθηκευμένα σε αυτό, προκειμένου να μην είναι η δυνατή η πρόσβαση σε αυτό χωρίς άδεια του κατόχου.