Πες μου την ομάδα σου να σου πω πού ανήκεις

Από

13 Οκτωβρίου 2019

Αθλητισμός και κοινωνία είναι δύο έννοιες που δεν γίνεται να αποσυνδεθούν, καθώς το λαοφιλέστερο άθλημα του πλανήτη είναι «δεμένο» με τη μεγάλη πλειοψηφία της, που αποτελεί την εργατιά, τον απλό λαό δηλαδή… Άλλωστε, η σύγχρονη μορφή του αθλήματος προέκυψε από την επιθυμία των εργατών να κάνουν κάτι για να χαλαρώνουν μετά τη δουλειά τους, στην Αγγλία το 1863. Κατά σύμπτωση, την ίδια χρονιά στη Γερμανία ιδρύθηκε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.

Έτσι, λοιπόν, από την αρχή το ποδόσφαιρο έγινε το άθλημα των ανθρώπων του μεροκάματου, που αναπτύχθηκε σε ένα φαινόμενο, που συμπαρέσυρε και τις πιο ισχυρά οικονομικές τάξεις. Τα συναισθήματα που δημιουργεί μπορούν να συγκριθούν με λίγα πράγματα στον κόσμο, οπότε ήταν λογικό να παρακινήσει σχεδόν άπαντες -ιδίως τους άνδρες- στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη να ασχοληθούν με αυτό. Άλλωστε, είναι το πιο δημοκρατικό άθλημα, καθώς δεν απαιτείται συγκεκριμένος σωματότυπος για να παίξεις. Χρειάζεσαι απλά μια μπάλα, πολλές φορές και αυτοσχέδια και δύο πέτρες/τσάντες από κάθε πλευρά για τέρματα.

Βεβαίως, στο πιο υψηλό επίπεδο, όχι μόνο αποτελεί ένα θέαμα που απασχολεί εκατομμύρια κόσμου, αλλά έχει εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικό πεδίο εμπορικής εκμετάλλευσης, στο οποίο «παίζονται» χοντρά πακέτα. Κύρια και δύσκολα αμφισβητήσιμη απόδειξη γι’ αυτό είναι τα χρήματα που δαπανούνται για μεταγραφές, αλλά και οι χορηγικές συμφωνίες που κάνουν οι σύλλογοι. Σε όλο αυτό το σκηνικό, τον ρόλο τους έχουν και οι οπαδοί, οι οποίοι όχι μόνο αποτελούν μέρος του ιδιαίτερου αυτού κόσμου, αλλά παίζουν και καταλυτικό ρόλο στο πώς έχει διαμορφωθεί η σύγχρονη εικόνα του αθλήματος.

Όμως, οι επιτελείς του σπορ φαίνεται πως έχουν κάνει ένα λάθος τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο να κάνουν πιο ελκυστικό το προϊόν το οποίο διαχειρίζονται. Δείχνουν μια τάση να θέλουν να ξεκόψουν από τα γήπεδα τις όποιες κοινωνικές αλλαγές συμβαίνουν έξω από αυτά. Κάτι που είναι σαν να γίνεται μια προσπάθεια να κοπούν οι «ρίζες» από ένα δέντρο το οποίο έχει μεγαλώσει πάρα πολύ, αλλά έχει και κάποια… σάπια κλαδιά και φύλλα.

Το «non politica» είναι ένα σύνθημα που επιχειρείται να περάσει στις εξέδρες, αλλά αυτό δεν φαίνεται να έχει και τόσο μεγάλη επιτυχία. Οι λόγοι -εν συντομία τουλάχιστον- εξηγήθηκαν πιο πάνω και είναι, επίσης, νόμος της φύσης ότι, όταν θα υπάρχει δράση, θα έρθει και αντίδραση. Και όπου αντίδραση, στις περισσότερες περιπτώσεις η… ανάγκη για απαλλαγή της πολιτικής από τα γήπεδα, έφερε την έξαρση των ακροδεξιών φαινομένων.

Το ιδιάζων στην εικόνα που παρατηρείται στα ευρωπαϊκά γήπεδα -γιατί η Λατινική Αμερική και η Αφρική έχουν τους δικούς τους «κανόνες» σε αυτό- είναι πως οι οργανωμένοι οπαδοί που στρέφονται στην Ακροδεξιά εμφανίζονται κυρίως σε χώρες με οικονομίες που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ισχυρές, ενώ οι κερκίδες που έχουν τάση προς την Αριστερά, αν και δεν είναι η πλειοψηφία, ποσοστιαία καταγράφουν μεγαλύτερη κατανομή στη Γερμανία.

Η Ιταλία των πολλών ιδιαιτεροτήτων και των… μπίζνες

Φυσικά, κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες όσον αφορά τη συμπεριφορά των οπαδών στα γήπεδα. Όμως, στην Ιταλία, και για λόγους ιστορικούς, η πολιτικοποίηση των τιφόζι είναι κάτι που δεν δημιουργεί εντύπωση, αν και η προσπάθεια για την επιβολή του «non politica» μπορεί να χαρακτηριστεί και πιο έντονη σε σχέση με οπουδήποτε αλλού στη γηραιά ήπειρο. Ο κοσμοπολίτικος αέρας της προεδρίας του Σίλβιο Μπερλουσκόνι στη Μίλαν ίσως να έπαιξε σημαντικό ρόλο σε αυτό, με τους μεγάλους ανταγωνιστές των «ροσονέρι», τεράστιοι σε μέγεθος επιχειρηματίες, να προσαρμόζουν αναλόγως το προφίλ τους, θέλοντας να κάνουν κάτι αντίστοιχο και με τους υποστηρικτές των ομάδων τους. Άλλωστε, ο Καβαλιέρε ουσιαστικά μετατράπηκε σε αυτοκράτορας, την περίοδο που ο σύλλογος της Λομβαρδίας είχε γίνει ξανά το απόλυτο ποδοσφαιρικό μεγαθήριο και οι δουλειές του πήγαιναν κάτι παραπάνω από καλά.

Μια άλλη παράμετρος με τις αλλαγές που έγιναν σε επίπεδο οπαδών στα ιταλικά γήπεδα, έχει να κάνει με το ότι πολλοί σύνδεσμοι μετατράπηκαν σε χώρους για μπίζνες. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Τζενάρο Ντε Τομάζο, γνωστός και ως «a carogna», ή ελληνιστί «ψοφίμι»/«πτώμα», ο οποίος όχι μόνο μετατράπηκε στην ηγετική φιγούρα των Mastiffs, οι οποίοι θεωρούνται οι πιο βίαιοι οπαδοί της Νάπολι (της αγαπημένης του ομάδας), αλλά συνέχισε την… οικογενειακή παράδοση, με τον θείο του και τον πατέρα του να είναι μέλη της Μαφίας. Μάλιστα, καταδικάστηκε με δέκα χρόνια φυλάκισης για διακίνηση ναρκωτικών, κατά κύριο λόγο εκεί που έκανε κουμάντο: στα γήπεδα. Αντίστοιχα κρούσματα διακίνησης ναρκωτικών έχουν καταγραφεί και στις εξέδρες του γηπέδου της Αταλάντα.

Άλλη μια αντίστοιχη περίπτωση είναι ο Αντρέα Πουντόρνο, υποστηρικτής της Γιουβέντους, επικεφαλής του γκρουπ ultras «Bravi Ragazzi», δηλαδή των «Καλών Παιδιών», ο οποίος έπεσε στα χέρια των Αρχών σε μια επιχείρηση των καραμπινιέρι για την καταπολέμηση της Μαφίας των ναρκωτικών, πριν από περίπου οκτώ μήνες. Όπως εύκολα μπορεί να βγάλει κανείς συμπέρασμα, οι ουσίες αυτές διακινούνταν κυρίως μεταξύ των τιφόζι, οι οποίοι είναι και οι εύκολοι πελάτες…

Παράλληλα, γίνονταν και πολύ κερδοφόρες δουλειές με τα εισιτήρια των αγώνων και τα «καπέλα» που έμπαιναν σε αυτά, λόγω του ότι το γήπεδο της Γιούβε έχει χωρητικότητα σχετικά μικρή για το μέγεθος της, μόλις 41.507 θέσεις. Μάλιστα, οι συλληφθέντες για την υπόθεση άφηναν και… σκιές για τη διοίκηση, λέγοντας στις καταθέσεις τους πως μέρη των κερδών πήγαιναν σε εκείνη.

Στα μέσα Σεπτεμβρίου, η Ιταλική Αστυνομία πραγματοποίησε μια μεγάλη επιχείρηση αντιμετώπισης της βίας στα γήπεδα, προχωρώντας μάλιστα και σε πολλές συλλήψεις, με όλες να αφορούν οπαδούς της Γιουβέντους, με κάποιους από αυτούς να είναι ηγετικά στελέχη των «μπιανκονέρι» ultras, δηλαδή των Drughi, των Tradizione-Antichi valore, των Viking, των Nucleo 1985 και των Quelli… di via Filadelfia. Η ποινή που τους περιμένει, όσον αφορά το αθλητικό κομμάτι, θα είναι απαγόρευση εισόδου στα γήπεδα για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Η Ακροδεξιά στον Βορρά και το αιματηρό επεισόδιο

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η Μίλαν έπαιξε τον ρόλο της, μέσω του Μπερλουσκόνι, στο πώς εξελίχθηκε το οπαδικό κίνημα στην Ιταλία, ενδεχομένως χωρίς να ευθύνονται γι’ αυτό οι υποστηρικτές της. Πρόκειται για έναν σύλλογο που παραδοσιακά οι τιφόζι της στρέφονταν στα αριστερά του πολιτικού φάσματος, κρατώντας ακόμη τις καταβολές τους, αν και πλέον οι ultras των «ροσονέρι» απλώς δεν πηγαίνουν προς την Ακροδεξιά, σεβόμενοι σε έναν βαθμό την ιστορία της αγαπημένης τους ομάδας και γενικώς δεν παίρνουν θέση σε πολιτικά πεπραγμένα.

Αντίθετα, εκείνοι της Ίντερ, της παραδοσιακής αντιπάλου, δεν σταματούν να επιδεικνύουν τις πεποιθήσεις τους. Φροντίζουν να το κάνουν αυτό με την παρουσία πολλών ναζιστικών συμβόλων στο «Τζουζέπε Μεάτσα», αλλά και με τις αδελφοποιήσεις που έχουν κάνει, όπως με αυτούς της Λάτσιο. Μάλιστα, διατηρούν εξαιρετικές σχέσεις και με τους οργανωμένους της Ελλάς Βερόνα, οι οποίοι είναι γνωστοί στην Ιταλία (και διεθνώς) για τον ακροδεξιό ιδεολογικό τους προσανατολισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε παιχνίδι των «νερατζούρι» με την Άιντραχτ Φρανκφούρτης, στο Μιλάνο τον περασμένο Μάρτιο, για τους «32» του Europa League, στο πλευρό τους βρέθηκαν οι λατσιάλι, ενώ τους σχεδόν 15.000 Γερμανούς συνέδραμαν αρκετοί ultras της Αταλάντα, με τον σύλλογο του Μπέργκαμο να έχει έναν πυρήνα οπαδών που παραδοσιακά κινείται προς το αριστερό φάσμα.

Σε αυτό το παιχνίδι αποφεύχθηκαν τα χειρότερα, αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη στο Ίντερ-Νάπολι, στο οποίο οι γηπεδούχοι οπαδοί, πάντα σε συνεργασία με «αδέλφια» τους ultras, είχαν στήσει ενέδρα σε ένα βανάκι που μετέφερε Ναπολιτάνους, οι οποίοι πήγαιναν στο γήπεδο. Τέσσερις υποστηρικτές των φιλοξενούμενων μαχαιρώθηκαν, ενώ ένας οπαδός της… άλλης πλευράς έχασε τη ζωή του, καθώς πατήθηκε από το όχημα που μετέφερε τους τιφόζι των «παρτενοπέι», στην προσπάθεια να ξεφύγουν από την επίθεση. Ο άνδρας που έχασε τη ζωή του σε ηλικία 35 ετών, ήταν ο Ντανιέλε Μπαλαρντινέλι, γνωστός και ως «Ντέντε», του οποίου αγαπημένη ομάδα δεν είναι η Ίντερ, αλλά η Βαρέζε. Μάλιστα, ήταν επικεφαλής του συνδέσμου με το όνομα «Αίμα και Τιμή».

Οι αριστεροί του Βορρά και η περιοχή που «μαυρίζει»

Η απόσταση Μιλάνο-Βαρέζε είναι μόλις 55 χιλιόμετρα, με τις δύο πόλεις να ανήκουν στην περιφέρεια της Λομβαρδίας. Οπότε, δεν δημιουργεί εντύπωση πώς οι φανατικοί της Βαρέζε αποφάσισαν να συμμετάσχουν σε αυτήν την… επιχείρηση. Γενικά, ο Βορράς της Ιταλίας θεωρείται πιο συντηρητικός στις πολιτικές πεποιθήσεις των κατοίκων του, καθότι είναι πιο πλούσια περιοχή. Ωστόσο, όπως προαναφέραμε, όπου υπάρχει δράση, υπάρχει και η αντίδραση. Άλλωστε, τις βιομηχανίες των ισχυρών επιχειρηματιών τις «τρέχουν» εργάτες, που είναι επίσης και ποδοσφαιρόφιλοι. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή υπάρχουν και πολλοί ultras που θεωρούνται/είναι προσκείμενοι στην Αριστερά.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα -εκτός της Αταλάντα και της πόλης του Μπέργκαμο, όπου γίνεται προσπάθεια να αποκοπεί η κερκίδα από τις πολιτικές τοποθετήσεις- είναι και η Γένοβα, με τους οργανωμένους τόσο της Σαμπτνόρια όσο και -κυρίως- της Τζένοα να κινούνται… αριστερόστροφα. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι οπαδοί της Τορίνο, που πλέον δεν εκφράζονται τόσο έντονα όσο παλαιότερα, της Βενέτσια, αλλά και της Βιτσέντσα, με την τελευταία, πάντως, να έχει και έναν ισχυρό ακροδεξιό οπαδικό πυρήνα.

Όσον αφορά την άλλη ιδεολογική πλευρά, εκτός τους οπαδούς της Ίντερ, της Ελλάς Βερόνα και της Βαρέζε, ultras που ενστερνίζονται την Ακροδεξιά έχουν η Γιουβέντους, πλέον και η Τορίνο με τους Viking, η Πιατσέντσα, η Κιέβο Βερόνα, η Τριεστίνα, η Πάντοβα, η Βιτσέντσα (όπως προαναφέρθηκε) ακόμη και οι Βενέτσια, έστω κι αν ακόμη οι ακροδεξιοί βρίσκονται σε μειονεκτική θέση στις κερκίδες. Μάλιστα, η Περιφέρεια το Βένετο αρχίζει να «μαυρίζει» πάρα πολύ.

Όσον αφορά τη Γιούβε, πρέπει να αναφερθεί ότι γενικότερα στο γήπεδό της κυριαρχεί το απολιτίκ στοιχείο, αλλά υπάρχει και ένας έντονος ακροδεξιός πυρήνας, ο οποίος έχει αδελφοποίηση με τους οπαδούς της Ντεν Χάαγκ στην Ολλανδία, που μισούν τον Άγιαξ για τις εβραϊκές ρίζες του. Αυτός ήταν και ένας βασικός λόγος που σημειώθηκαν επεισόδια στο Άμστερνταμ στα μέσα του προηγούμενου Απριλίου.

Η κόντρα Λιβόρνο-Πίζα και οι προτιμήσεις των τιφόζι στο μέσο της Ιταλίας

«Κατηφορίζοντας» την Ιταλία και πηγαίνοντας προς το κέντρο της χώρας, η κατανομή δείχνει πιο ισορροπημένη. Ξεκινώντας από την περιοχή της Τοσκάνης, εκεί θα βρούμε την περίπτωση της Λιβόρνο, όπου όλο το πέταλο είναι καλυμμένο στα πορφυρά χρώματα όχι μόνο της ομάδας, αλλά και του ιδεολογικού χώρου που πρεσβεύουν οι κάτοικοί της. Άλλωστε, το Λιβόρνο είναι ο τόπος στον οποίο δημιουργήθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας.

Η μεγάλη κόντρα της Λιβόρνο σε όλα τα επίπεδα είναι με την Πίζα, η οποία επίσης θεωρείται «μαύρη». Τα επεισόδια μεταξύ των ultras των δύο ομάδων, οι έδρες των οποίων απέχουν μόλις 22 χιλιόμετρα, είναι μια συνηθισμένη κατάσταση. Ο Κριστιάνο Λουκαρέλι αποτελεί εμβληματική μορφή τόσο για τους «αμαράντι» όσο και για τους κομμουνιστές οπαδούς στην Ιταλία, ακόμη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην Τοσκάνη υπάρχει και η Φιορεντίνα, οι οπαδοί της οποίας κυρίως είναι απολιτίκ, αλλά έχουν μια τάση προς τα αριστερά. Στην ίδια περιοχή εντοπίζονται και οι υποστηρικτές της Αρέτσο, που έχουν την ίδια «ροπή».

Στη γειτονική περιφέρεια της Ούμπρια υπάρχει η Περούτζια, της οποίας οι οργανωμένοι ακόμη στρέφονται στα αριστερά του πολιτικού φάσματος, καθώς και η Τερνάνα, με τα πανό του Τσε Γκεβάρα να κάνουν συχνά της εμφάνισή τους, ενώ η Ανκόνα στο Μάρκε έχει κυρίως αριστερούς ultras, που φαίνεται να κυριαρχούν επί της δεξιάς τάσης που επίσης υπάρχει. Πηγαίνοντας νότια, στην περιφέρεια του Αμπρούτσο υπάρχει η πόλη Κιέτι και η ομάδα της, η οποία έχει παραδοσιακά ένα δεξιό έως ακροδεξιό πυρήνα, που μπορεί να είναι μικρός, αλλά θεωρείται αρκετά «δυνατός» μεταξύ των οπαδών.

Η παραδοσιακά ακροδεξιά Λάτσιο και η… στροφή των οπαδών της Ρόμα

Ακριβώς απέναντι από το Αμπρούτσο βρίσκεται η περιφέρεια του Λάτσιο και η πρωτεύουσα της χώρας, η Ρώμη. Εκεί υπάρχουν οι δύο ομάδες που κάνουν… κουμάντο. Οι δύο ομώνυμες της ευρύτερης περιοχής και της πόλης.

Η Λάτσιο είναι παγκοσμίως γνωστή για το γεγονός ότι στις τάξεις των οργανωμένων της υπάρχουν πολλοί ναζιστές, υποστηρικτές του φασιστικού κινήματος στην Ιταλία και υμνητές του Μπενίτο Μουσολίνι. Δεν είναι τυχαίο ότι για εκείνους αγαπημένος ποδοσφαιριστής ήταν ο Πάολο Ντι Κάνιο, ο οποίος εκτός της ανοικτής υποστήριξής του στην Ακροδεξιά, έχει στο δεξί του μπράτσο το τατουάζ του Ντούτσε. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο είχε απολυθεί από το Sky Sports Italia, από το πόστο του σχολιαστή αγώνων. Μεταξύ των άλλων αδελφοποιήσεων των λατσιάλι, περιλαμβάνονται και οι διαβόητοι σκληροπυρηνικοί της Βίσλα Κρακοβίας.

Στις αρχές του προηγούμενου Αυγούστου, δολοφονήθηκε ένας από τους πιο διαβόητους οπαδούς στις ιταλικές εξέδρες. Ο λόγος για τον περίφημο «Diabolik», ο οποίος αποτελούσε ηγετική μορφή των λατσιάλι οπαδών. Το τέλος του ήταν σκληρό. Ένας τύπος, με αθλητική περιβολή, που προσποιούνταν πως έκανε τζόκινγκ φύτεψε μια σφαίρα, από πιστόλι με σιγαστήρα, στον Φαμπρίτσιο Πισιτέλι (όπως ήταν το όνομά του). Πυροβολήθηκε πισώπλατα, με τη σφαίρα να διαπερνά το πίσω μέρος του κεφαλιού του, αριστερά από το αυτί του.

Ο αρχηγός των ultras της Λάτσιο και ιδρυτικό μέλος του σκληροπυρηνικού γκρουπ Irriducibili είχε μονίμως ανοιχτούς λογαριασμούς. Είχε κερδίσει τον σεβασμό και των αντιπάλων οπαδών, ωστόσο δεν ήταν μόνο η δράση του στις εξέδρες που τον έκανε γνωστό. Ο «Diabolik» έκανε μέσω της ιδιότητάς του και άλλες δουλειές, χρυσοφόρες. Πληροφορίες τον ήθελαν να εκβιάζει μέχρι και τον πρόεδρο της αγαπημένης του ομάδας, τον Κλαούντιο Λοτίτο, ενώ του χρέωσαν σχέσεις με τον υπόκοσμο και με το εμπόριο ναρκωτικών.

Η μεγάλη κόντρα της Λάτσιο και των οπαδών της είναι με τη Ρόμα και τους τιφόζι της. Παλαιότερα υπήρχε και ιδεολογικό υπόβαθρο στη διαμάχη τους, με τους οργανωμένους «τζιαλορόσι» -ιδίως στις δεκαετίες του ’70 και του ’80- να είναι προσκείμενοι στην Αριστερά. Αλλά, σταδιακά το apolitica πέρασε ως κυρίαρχη αντίληψη στο Ολίμπικο, ενώ στη συνέχεια αναπτύχθηκε ένας ακροδεξιός πυρήνας στην Curva Sud που όχι μόνο πλέον κάνει κουμάντο, αλλά έχει καταφέρει να περιθωριοποιήσει και τους αριστερούς Fedayn, που ήταν για χρόνια ο πιο δυναμικός σύνδεσμος. «Επιστροφή στις ρίζες σας» λένε οι οπαδοί των άλλων ομάδων στους Ρωμαίους για να τους πικάρουν, καθώς ο σύλλογος δημιουργήθηκε το 1927 από το φασιστικό κόμμα της Ιταλίας, με στόχο να υπάρχει ένας αντίπαλος πόλος στον Βορρά.

Η κυριαρχία των δεξιών στον ιταλικό Νότο

Οι εκλογές του 2018 στην Ιταλία έδειξαν ότι οι πολίτες της Νότιας Ιταλίας είναι πιο μετριοπαθείς στις πολιτικές τους πεποιθήσεις, κάτι που φαίνεται και από την επικράτηση των Πέντε Αστέρων έναντι της Λέγκας που είχε την κυριαρχία στον Βορρά, αλλά οι τάσεις στους ultras δεν είναι αντίστοιχες, όπως αποδεικνύεται και από την καταγραφή που διεξήγαγε το ιταλικό πρακτορείο AGI. Σύμφωνα με αυτήν, η Ακροδεξιά κυριαρχεί στον Νότο της χώρας, ιδίως στις περιφέρειες της Απούλια και της Σικελίας. Ειδικά η πρώτη, έχει τις δεξιά πολιτικοποιημένες κερκίδες των Μπάρι, Φότζια, Ταράντο, Μονόπολι, ακόμη και της Λέτσε, όπου παραδοσιακά είχε ροπή προς τα αριστερά. Στη δεύτερη υπάρχουν οι τιφόζι των Παλέρμο και Σιρακούσα ως χαρακτηριστικά παραδείγματα. Μάλιστα, οι τελευταίοι έχουν πολύ καλές σχέσεις με τους λατσιάλι και έχουν εκφραστεί εναντίον της γυναικείας παρουσίας στις εξέδρες.

Τέλος, όσον αφορά την Καμπανία δεν υπάρχει εξεφρασμένη πολιτική τάση στις εξέδρες των ομάδων της περιοχής. Στη Νάπολι υπάρχει ένας μικρός ακροδεξιός πυρήνας, ο οποίος δεν αναπτύσσεται ιδιαιτέρως ούτε εκφράζεται έντονα, λόγω και του ότι ακόμη υπάρχει η αύρα του Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος σίγουρα θα ήταν πολύ λυπημένος με μια πιθανή τέτοια εξέλιξη.

Τέλος, υπάρχει και η περιοχή της Σαρδηνίας, όπου στις τάξεις των τιφόζι της Κάλιαρι υπάρχουν αρκετοί ακροδεξίοι οπαδοί, οι οποίοι σε αγώνα της αγαπημένης τους ομάδας με αντίπαλο τη Γιουβέντους, τον προηγούμενο Απρίλιο, άρχισαν να κάνουν ήχους μαϊμούς εναντίον του πιτσιρικά επιθετικού των «μπιανκονέρι», Μόιζε Κιν. Όμως, και με τη νέα σεζόν η συμπεριφορά τους δεν άλλαξε. Τον Σεπτέμβριο, στον αγώνα κόντρα στην Ίντερ και σε εκτέλεση πέναλτι του Ρομέλου Λουκάκου, έκαναν το ίδιο. Το οξύμωρο σε αυτήν την περίπτωση, είναι πως οι «νερατζούρι» τιφόζι έστειλαν στον Βέλγο σέντερ φορ ένα μήνυμα πως αυτό δεν ήταν ρατσιστική επίθεση και πως στην Ιταλία αυτό πρέπει να το συνηθίσει.

Ο χάρτης των πολιτικοποιημένων τιφόζι

Επιγραμματικά, σύμφωνα με την έρευνα αυτήν, τα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ιταλία υπάρχουν 328 γκρουπ οπαδών, από τα οποία τα 151 είναι προσανατολισμένα και πολιτικά. Από αυτούς τους συνδέσμους οι 40 «ανήκουν» στη Δεξιά, οι 45 στην Άκρα Δεξιά, οι 33 στην Αριστερά και οι 21 στη Ριζοσπαστική Αριστερά. Οι υπόλοιποι ανήκουν σε χώρους πιο κεντρώους, αλλά γενικώς είναι πιο μετριοπαθείς στον τρόπο που εκφράζονται στις κερκίδες.

Αν μπορούσε να συνοψιστεί κάπως, δεξιοί και ακροδεξιοί είναι οι οργανωμένοι οπαδοί των: