«Χρυσό» διαβατήριο στη σύνταξη – με την εξαγορά ή την αναγνώριση πλασματικών ετών – έχουν χιλιάδες ασφαλισμένοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ώστε να συνταξιοδοτηθούν έως και 7 χρόνια νωρίτερα από τα γενικά όρια ηλικίας. Οι περισσότεροι ασφαλισμένοι χρησιμοποιούν τα πλασματικά έτη για τη γρηγορότερη συνταξιοδότησή τους.
Επισημαίνεται ότι το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί να ισχύει κανονικά και μέχρι 31/12/2022. Μάλιστα όσοι επιλέξουν την εξαγορά πλασματικών ετών μπορούν να εξασφαλίσουν έξτρα αυξήσεις στις συντάξεις τους, που μπορεί να φτάσουν και τα 100 ευρώ τον μήνα, υπό την προϋπόθεση μιας «ακριβής» εξαγοράς με τις «τρέχουσες» εισφορές (20% για κλάδο σύνταξης) ή με τις υψηλές κατηγορίες που έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Πλασματικά έτη ασφάλισης μπορούν να αξιοποιήσουν οι ασφαλισμένοι όλων των Tαμείων για να συμπληρώσουν τον χρόνο ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν κατά 5 έως 7 χρόνια νωρίτερα από το κανονικό όριο ηλικίας.
Οι χρόνοι που μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι οι ασφαλισμένοι είναι της στρατιωτικής θητείας, των διαστημάτων επιδοτούμενης ανεργίας ή επιδοτούμενης ασθένειας και του χρόνου κύησης και λοχείας (συνολικά 119 μέρες) για τις μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ. Η στρατιωτική θητεία και η ανεργία-ασθένεια αξιοποιούνται για σύνταξη γήρατος στο 67ο έτος με τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο των 15 ετών ασφάλισης ή της 25ετίας αν πρόκειται για Tαμεία ΔΕΚΟ – τραπεζών.
Η αναγνώριση των νέων πλασματικών χρόνων έχει νόημα μόνο στην περίπτωση που θεμελιώνεται με την αξιοποίηση των πλασματικών ετών συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Για παράδειγμα και αυτό αφορά μια μεγάλη κατηγορία ασφαλισμένων που επιδιώκουν να συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών, προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 33 πραγματικά έτη ασφάλισης, έτσι ώστε με την αναγνώριση μέχρι 7 πλασματικών ετών να συμπληρώσουν τα απαιτούμενα 40 έτη.
Οι προϋποθέσεις
Προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν ως πλασματικοί χρόνοι θεωρούνται:
- ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας,
- ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών,
- ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, καθώς και ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας μισθωτών και ο χρόνος καταβολής του βοηθήματος των μη μισθωτών της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α’ 152) και μέχρι 300 ημέρες,
- ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη,
- ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής,
- ο χρόνος για τον οποίο δεν έχει χωρίσει ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, μετά την υπαγωγή, για πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή το Δημόσιο και ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ημερολογιακό μήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης μεταξύ περιόδων ασφάλισης,
- ο προβλεπόμενος από την ΕΓΣΣΕ χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας,
- ο πλασματικός χρόνος της παρ. 1 του άρθρου 141 του ν. 3655/2008 (Α’ 58), που αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, όπως ισχύουν,
- ο χρόνος μαθητείας, όπως ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και μέχρι δύο έτη,
- ο χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης που εκτίθηκε μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 2510/1997 (Α’ 136) για το στρατιωτικό αδίκημα της ανυπακοής ή της ανυποταξίας του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα, στο οποίο υπέπεσαν στρατεύσιμοι που αρνήθηκαν την εκπλήρωση της στρατιωτικής υπηρεσίας επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις,
- ο χρόνος που μεσολαβεί από την απόκτηση του πτυχίου μέχρι και την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος στους ασφαλισμένους στον Τομέα Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων, την Ειδική Προσαύξηση και τον Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ).
Για το θέμα των πλασματικών ετών στη σύνταξη θα πρέπει να διευκρινιστούν τα παρακάτω:
Οι πλασματικοί χρόνοι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσαύξηση και μόνο της σύνταξης. Η λειτουργία τους είναι πρώτα για την κατοχύρωση και κατόπιν για την προσαύξηση της σύνταξης. Ετσι πλασματικοί χρόνοι που εξαγοράζονται με σκοπό μόνο την προσαύξηση δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ενώ το ποσό που δαπανάται για την εξαγορά δεν επιστρέφεται καθώς ο ασφαλισμένος υπογράφει σχετική υπεύθυνη δήλωση ότι αν δεν χρησιμοποιηθεί, δεν δικαιούται σχετική επιστροφή. Για τον σκοπό αυτόν, οι εξαγορές των πλασματικών ετών καλό είναι να γίνονται κοντά στη σύνταξη και μόνο εφόσον ο ασφαλισμένος είναι σίγουρος ότι θα επιτελέσουν τόσο λειτουργία κατοχύρωσης δικαιώματος όσο και προσαύξησης της σύνταξης.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν για κατοχύρωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τους επιδοτούμενους χρόνους ανεργίας και ασθένειας.
Οι πλασματικοί χρόνοι που χρησιμοποιούνται με δωρεάν αναγνώριση δεν χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης και την προσαύξηση αυτού, σε αντίθεση με τους χρόνους για τους οποίους γίνεται εξαγορά με καταβολή εισφορών.
Το κόστος
Πάντως οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η αναγνώριση πλασματικών ετών έχει κόστος εξαγοράς. Αυτό είναι:
- Στο Δημόσιο, ανάλογα με το έτος υποβολής της σχετικής αίτησης το κόστος μπορεί να είναι από 6,67% έως 20% των συντάξιμων αποδοχών.
- Στην ασφάλιση των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, το κόστος εξαγοράς είναι στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του τελευταίου μήνα πριν από τον μήνα υποβολής της αίτησης.
- Στην ασφάλιση των αυτοαπασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών το κόστος εξαγοράς είναι στο επίπεδο της εισφοράς κύριας σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχει επιλεχθεί κατά το έτος υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με μηνιαίες δόσεις. Υπάρχει και η επιλογή της εξόφλησης με παρακράτηση από τη σύνταξη που θα λάβει ο ενδιαφερόμενος. Κάτι τέτοιο όμως γίνεται μόνο στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει να υποβάλει την αίτηση εξαγοράς μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης. Ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται και μόνο γι’ αυτούς, η εξόφληση του κόστους εξαγοράς των πλασματικών ετών γίνεται με παρακράτηση από τη σύνταξη. Ο λόγος είναι ότι δεν είναι εφικτή η έκδοση σχετικών αποφάσεων εξαγοράς νωρίτερα.
Πηγή
