Τσουνάμι αλλαγών στο ιδιοκτησιακό καθεστώς χιλιάδων μικροϊδιοκτητών αναμένεται να προκαλέσει η κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων που προβλέπονται από το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας που έχει τεθεί ήδη σε δημόσια διαβούλευση.
Σύμφωνα με μηχανικούς που γνωρίζουν καλά το θέμα, η κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων (μετά από δύο χρόνια) οδηγεί στην απομείωση της αξίας των χωραφιών και των οικοπέδων μικρού μεγέθους (δηλαδή 750, 1.200 και 2.000 τετραγωνικών μέτρων) που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου περιοχές στο 80% της χώρας. Ετσι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για «πολεοδομική» βόμβα που μόλις ενεργοποιηθεί θα… τινάξει στον αέρα την περιουσία χιλιάδων ιδιοκτητών.
Με βάση το νέο καθεστώς που διαμορφώνεται, όσοι ιδιοκτήτες διαθέτουν οικόπεδα 750, 1.200 και 2.000 τ.μ. θα πρέπει μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να βγάλουν οικοδομική άδεια. Στην αντίθεση περίπτωση δεν θα μπορούν να χτίσουν.
Για ένα κομμάτι ψωμί
Την ίδια ώρα, δεν απαγορεύονται οι συνενώσεις οικοπέδων για τις μεγάλες τουριστικές μονάδες (και όχι μόνο). Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Σημαίνει πως όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα μέσα στην επομένη διετία να βγάλουν οικοδομική άδεια, θα αναγκαστούν να τα πουλήσουν για ένα κομμάτι ψωμί. Ετσι, οι μεγάλοι (ιδιοκτησιακά) θα γίνουν ακόμη μεγαλύτεροι, και οι άλλοι δεν θα μπορούν ούτε να αξιοποιήσουν οικονομικά την περιουσία τους, για παράδειγμα, να δημιουργήσουν μια μικρή οικογενειακή ξενοδοχειακή μονάδα.
Οπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, με το προαναφερόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος τα μέχρι τώρα οικόπεδα πέριξ των οικισμών και πάνω σε δρόμους μετατρέπονται σε χωράφια (!). Δηλαδή για πολλά από αυτά (δεν υπάρχει επίσημη εκτίμηση για το πόσα εκατομμύρια ιδιοκτησίες επηρεάζονται) η μόνη νόμιμη χρήση θα είναι η αγροτική, αλλά εξαιτίας του μικρού μεγέθους και αυτή θα είναι ασύμφορη…
Μονόδρομος η πώληση
Ετσι, κατά τις ίδιες πηγές, ο μόνος δρόμος που απομένει στους μικροϊδιοκτήτες θα είναι να πουλήσουν τη γη τους. Γιατί; Επειδή για αυτήν θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρους αλλά δεν θα μπορούν να την αξιοποιήσουν.
Σημειώνεται πως στο νομοσχέδιο εισέρχεται για πρώτη φορά ως κανόνας στις εκτός σχεδίου περιοχές και η συνένωση οικοπέδων για τη δημιουργία μεγαλύτερων οικοπέδων που μπορούν να υποδεχτούν, όπως προαναφέρθηκε, τουριστικές κυρίως επενδύσεις. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη εταιρείες real estate εξετάζουν τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται γύρω από κάποια μεγάλα οικόπεδα και τις πέριξ μικροϊδιοκτησίες.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ήδη σε αρκετές περιοχές της χώρας οι μηχανικοί δέχονται πιέσεις από ιδιοκτήτες γης να βγάλουν οικοδομικές άδειες στα υφιστάμενα οικόπεδά τους για να έχουν ένα χαρτί που θα κρατάει ψηλά την αξία του μικρού οικοπέδου τους εκτός σχεδίου.
Οπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, οι προηγούμενες κυβερνήσεις (ΝΔ -ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ) είχαν νομοθετήσει έναν άλλο δρόμο: αντί για περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, κατάργηση της έννοιάς της, δηλαδή σε όλη τη χώρα θα υπήρχε σχεδιασμός με απώτερο στόχο να γνωρίζει ο καθένας τι επιτρέπεται και πού.
Διευκρινίζεται πως τα σχέδια προέβλεπαν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσα σε χρονικό διάστημα από 3 έως 5 έτη. Τώρα, με τον νέο σχεδιασμό της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος, φαίνεται πως ο χρόνος θα φτάσει τα 10 χρόνια.
Η δεκαετία αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου (στις 17 Ιουνίου 2020) για την παρουσίαση του προγράμματος των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων 2020-2030 από τον υφυπουργό Περιβάλλοντος Δημήτρη Οικονόμου. «Μέσα στη δεκαετία θα καλυφτεί το σύνολο των δήμων και των περίπου 1.140 δημοτικών ενοτήτων τους» επισημάνθηκε χαρακτηριστικά.
Τα αρχικά σχέδια
Ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος ήταν να καταργηθούν οι πολύ μικρές παρεκκλίσεις. Τελικά, στο… παρά πέντε της παρουσίασης του νομοσχεδίου αποφασίστηκε η πλήρης κατάργησή τους.
Και η αρχική σκέψη-σχεδιασμός ήταν να γίνουν μεν βήματα για τον περιορισμό της άναρχης δόμησης χωρίς να αφαιρεθούν εν μια νυκτί δικαιώματα δόμησης που έχουν προκύψει νομίμως στο 80% του ελληνικού χώρου και για εκατομμύρια πολίτες.
Υπενθυμίζεται πως πέρα από την κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων, το προαναφερόμενο νομοσχέδιο προβλέπει για την εκτός σχεδίου δόμηση μείωση του συντελεστή δόμησης (κατά μέσο όρο) 10% και καταβολή επιπλέον 5% για κάθε εκτός σχεδίου άδεια στο Πράσινο Ταμείο. Επιπλέον, προβλέπει και ενεργοποίηση της μεταφοράς δόμησης αλλά και την επιτάχυνση των οικοδομικών αδειών με την ενίσχυση της ηλεκτρονικής διαδικασίας έκδοσης.
