Πώς η Ταϊβάν νίκησε τον κορονοϊό

Τα ταξίδια μάλιστα από την Κίνα στην Ταϊβάν συνεχίζονταν κανονικά ως και τον Ιανουάριο, με απευθείας πτήσεις μεταξύ Ουχάν και Ταϊπέι κάθε βδομάδα.

Παρά το εξόφθαλμο ρίσκο όμως και όλες τις εναντίον της πιθανότητες, η Ταϊβάν έχει καταφέρει να κρατήσει την πανδημία σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα. Κάτι έκανε λοιπόν καλά. Πολύ καλά, αν πρέπει να το πούμε.

Χαρακτηριστική εδώ είναι εξάλλου μια σύγκριση: στις 25 Ιανουαρίου, όσο ο κόσμος ξυπνούσε και άρχισε να βλέπει την πιθανή απειλή για την εξάπλωση του νέου κορονοϊού εκτός Κίνας, δύο χώρες κατέγραφαν τέσσερα νέα κρούσματα στα εδάφη τους.

Η Αυστραλία και η Ταϊβάν έχουν ανάλογους πληθυσμούς, 25 και 24 εκατομμυρίων αντίστοιχα, είναι και οι δύο νησιωτικές χώρες, επιτρέποντας έτσι ευκολότερο έλεγχο των συνόρων τους, και έχουν αμφότερες ισχυρούς εμπορικούς και τουριστικούς δεσμούς με την ηπειρωτική Κίνα.

Δέκα βδομάδες αργότερα, η Αυστραλία μετρά πάνω από 6.000 κρούσματα και η Ταϊβάν λιγότερα από 400! Το ερώτημα που προκύπτει δεν είναι τι έκανε λάθος η Αυστραλία, 20 χώρες μετρούν εξάλλου πολύ περισσότερα κρούσματα και άλλες 7 έχουν δεκαπλάσιους αριθμούς, αλλά τι έκανε τόσο σωστά η Ταϊβάν και κράτησε σε πλήρη έλεγχο την πανδημία…

Οι 10 εκατ. μάσκες τη μέρα

Έγκαιρη αντίδραση, ανίχνευση επαφών, παρακολούθηση διασποράς και εντατικός έλεγχος ήταν τα μέτρα με τα οποία απάντησε η Ταϊβάν στην απειλή, αλλά και αθρόα χρήση της τεχνολογίας.

Η Ταϊβάν κατέγραψε το πρώτο κρούσμα της στις 21 Ιανουαρίου. Και τότε αποφάσισε να διαχειριστεί μόνη το ξέσπασμα της επιδημίας στα εδάφη της, μακριά από τις εισηγήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (δεν είναι μέλος του) και μονίμως κάτω από το συνεχές bullying της Κίνας.

Η Ταϊβάν έσπευσε να βασιστεί στις δικές της δυνάμεις για να παλέψει τον κορονοϊό. Και κατάφερε να δώσει ένα παγκόσμιο παράδειγμα κάνοντάς το να φαίνεται εύκολο. Αν και μόνο εύκολο δεν ήταν.

Η στρατηγική της συνίσταται σε λεπτομερή καταγραφή των κρουσμάτων, προληπτικά μέτρα και πλήρη διαφάνεια στις πληροφορίες που μοιράζεται η κυβέρνηση με τους πολίτες της. Αλλά και την εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας στα πάντα, από την ανάλυση των δεδομένων και τα προγνωστικά μοντέλα μέχρι και την παρακολούθηση μέσω κινητών για τη διασφάλιση της τήρησης των περιοριστικών μέτρων.

Την ώρα που η Κίνα επιστράτευε δρακόντεια μέτρα και εκτεταμένη λογοκρισία, η Ταϊβάν απαντούσε με εξαιρετική διαφάνεια σε όσα έκανε σε επίπεδο κρατικού μηχανισμού για τη διαχείριση της πανδημίας.

Κάτι που έγινε σαφές ήδη από τα πρώτα νέα για μια μυστηριώδη πάθηση που πλήττει την Ουχάν, εκεί στα μέσα Δεκεμβρίου του 2019. Τι έκανε η Ταϊπέι; Απάντησε σαν να ήταν το πιο επείγον πράγμα! Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες της Ταϊβάν εργάζονται εξάλλου στην Κίνα και οι πτήσεις είναι καθημερινές.

Από την πρώτη λοιπόν στιγμή άρχισε να ελέγχει όλους τους επιβάτες που κατέφταναν στο νησί από την Ουχάν (31 Δεκεμβρίου). Εκείνη τη μέρα η Κίνα ενημέρωνε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για μια κρίση πνευμονίας που είχε πλήξει την Ουχάν.

Λίγες μέρες αργότερα, στα μέσα Ιανουαρίου συγκεκριμένα, και παρά τις τεταμένες σχέσεις Κίνας και Ταϊβάν, επιστημονικό κλιμάκιο της Ταϊβάν στάλθηκε στην Ουχάν για να ερευνήσει από πρώτο χέρι τα περί πνευμονίας.

Από τις 23 Ιανουαρίου απαγόρευσε τις πτήσεις από και προς το επίκεντρο της πανδημίας, ως η πρώτη χώρα του κόσμου που έκλεισε σύνορα με την Ουχάν, από τις 25 απαγόρευσε κάθε ταξίδι στην Κίνα και στις 6 Φεβρουαρίου ήρθε και η ολική απαγόρευση για όλους τους κινέζους τουρίστες στο νησί. Δεν έμεινε όμως εκεί.

Η εθνική της στρατηγική έκανε από την πρώτη στιγμή λόγο για επάρκεια σε ιατροφαρμακευτικό υλικό, μάσκες πρωτίστως για τους επαγγελματίες της υγείας και τον κόσμο. Από τις 24 Ιανουαρίου απαγόρευσε λοιπόν κάθε εξαγωγή χειρουργικών μασκών, την ίδια ώρα που πήρε μέτρα για την αύξηση της παραγωγής στις τοπικές επιχειρήσεις.

Σε μια χώρα 24 εκατ. κατοίκων, σε πολύ λίγο χρόνο η ημερήσια, ναι η ημερήσια, παραγωγή μασκών άγγιξε τα 10 εκατ. κομμάτια, ικανά να καλύψουν κάθε ιατρονοσηλευτική και βιομηχανική ανάγκη. Αλλά και την προστασία του γενικού πληθυσμού, ρίχνοντας κι άλλο τις τιμές της μάσκας, ώστε να γίνει προσιτή για όλους.

Μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, είχε διαθέσει ήδη πάνω από 6,5 εκατ. μάσκες στα σχολεία, αλλά και 84.000 λίτρα αντισηπτικού. Και άλλα 25.000 θερμόμετρα μετώπου.

Όσο γίνονταν αυτά, η κυβέρνηση πήρε στον έλεγχό της τη διανομή μασκών από τον ιδιωτικό τομέα (31 Ιανουαρίου), διασφαλίζοντας τη λελογισμένη διάθεση των μασκών σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες. Πατάσσοντας περαιτέρω κάθε φαινόμενο αισχροκέρδειας, όπως γινόταν ας πούμε στο Χονγκ Κονγκ με τις τρελές κούρσες στις τιμές της χειρουργικής μάσκας.

Έθεσε όμως και πλαφόν στις μάσκες που μπορούσε να αγοράσει κάθε πολίτης γι’ αυτόν και την οικογένειά του ανά εβδομάδα (6 Φεβρουαρίου). Μέσω των εύκολων ηλεκτρονικών αγορών, δεν σημειώθηκε ποτέ ουρά έξω από φαρμακείο ή κλινική για προμήθεια μασκών…

Δεν ήταν μόνο οι μάσκες

Για να εξασφαλίσει τον αρμονικό συντονισμό, η Ταϊπέι έστησε αμέσως έναν κεντρικό μηχανισμό, κάτω από την ομπρέλα του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος λειτούργησε υποδειγματικά λέγοντας από την πρώτη στιγμή την πλήρη αλήθεια στον κόσμο.

Οι Αρχές ανίχνευαν αποτελεσματικά τις επαφές των ύποπτων κρουσμάτων ήδη από το κρούσμα Νο 1, χαρτογραφώντας τη διασπορά της νόσου. Εκπαιδεύοντας ταυτοχρόνως τους πολίτες στα σωστά προληπτικά μέτρα και τις καλές πρακτικές για τον περιορισμό της εξάπλωσης.

Η Ταϊβάν ανάγκασε τα τηλεοπτικά δίκτυα και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να μεταδίδουν σε ωριαία βάση ανακοινώσεις και μηνύματα για τον κορονοϊό. Αλλά και τους σωστούς τρόπους ατομικής προστασίας. Και την ίδια στιγμή αυστηροποίησε τις ποινές της για όσους διαδίδουν fake news και παραπληροφόρηση για τον φονικό ιό.

Μέχρι σήμερα, η Ταϊβάν έχει ενεργοποιήσει 124 πρωτόκολλα ασφαλείας στη χώρα, που ρυθμίζουν κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής για την πανδημία.

Εκεί που τα έδωσε ωστόσο όλα ήταν στη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων για τη μάχη με τον κορονοϊό. Ακόμα και ζωντανούς χάρτες δημοσίευε με τα μέρη που είχαν επισκεφτεί τα επιβεβαιωμένα κρούσματα!

Αλλά και χάρτες για τους χώρους, φυσικούς και ηλεκτρονικούς, για την προμήθεια μασκών και αντισηπτικών, επιστρατεύοντας περαιτέρω δεδομένα μεγάλης κλίμακας για αναλύσεις περί διασποράς του Covid-19.

Ασφαλιστικές εταιρίες, ταξιδιωτικοί πάροχοι, ακόμα και οι υπηρεσίες μετανάστευσης μπήκαν στον χορό κι έτσι κάθε ασθενής που έφτανε στο νοσοκομείο ως ύποπτο κρούσμα είχε ένα πλήρες ταξιδιωτικό ιστορικό 14 ημερών, διαθέσιμο ακόμα και στα φαρμακεία.

Όσοι παρέμεναν σε καραντίνα στο σπίτι, όταν η κατάσταση της υγείας τους δεν κρινόταν σοβαρή, ήξεραν πως το κινητό τους παρακολουθείται για να διασφαλίσουν οι αρχές πως θα τηρήσει το μέτρο της απομόνωσης.

«Ηλεκτρονικό φράχτη» αποκάλεσε η κυβέρνηση το μέτρο της παρακολούθησης των κινητών τηλεφώνων των ανθρώπων σε κατ’ οίκο εγκλεισμό και έφτασε πολύ μακριά είναι η αλήθεια στην κατασκόπευση των πολιτών.

Επιδιώκοντας τη μαζική συμμόρφωση του κόσμου στα μέτρα, αν το κινητό απενεργοποιηθεί για περισσότερο από 15 λεπτά, μια ειδοποίηση στέλνεται στην αστυνομία. Περισσότεροι από 6.000 πολίτες που είναι σε καραντίνα ζουν με αυτόν τον τρόπο.

Και για να διασφαλίσουν πως δεν βγαίνεις από το σπίτι αφήνοντας απλώς το κινητό πίσω, κρατικοί υπάλληλοι τηλεφωνούν ως και δύο φορές τη μέρα. Άλλοτε για να μάθουν για την κατάσταση της υγείας του ανθρώπου σε καραντίνα και άλλοτε απλώς για να ελέγξουν πως το κινητό είναι μαζί του.

Η τεχνολογική Ταϊβάν έδειξε τις δυνατότητες μαζικής παρακολούθησης των πολιτών της από τις πρώτες ώρες της πανδημίας…

Περαιτέρω ενίσχυση του συστήματος υγείας

Σίγουρα βοήθησε το γεγονός ότι η Ταϊβάν έχει ένα από τα καλύτερα συστήματα υγείας του κόσμου, χάρη στις γενναίες μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του 1990. Το εθνικό σύστημα προσφέρει καθολική και ολοκληρωμένη κάλυψη σε όλους τους πολίτες, δίνοντας βάρος στους ηλικιωμένους, τις ευπαθείς ομάδες και τις χαμηλές εισοδηματικές τάξεις.

Σε αυτό έχει συμβάλει τα μέγιστα η πολιτική δημόσιας υγείας και η κοινωνική ασφάλιση, που καλύπτει το 99% του πληθυσμού. Όποιος υποπτεύεται ότι έχει κολλήσει κορονοϊό, σπεύδει στο πλησιέστερο νοσοκομείο και κάνει το τεστ δωρεάν. Τεστ υπάρχουν για όλους.

Αν τα αποτελέσματα βγουν θετικά και αναγκαστείς να μπεις στο νοσοκομείο ή σε κατ’ οίκον καραντίνα, το κράτος καλύπτει όλα τα έξοδα διαβίωσης για τις επόμενες 14 μέρες.

Ταυτοχρόνως, τα δεδομένα υγείας κάθε πολίτη αποθηκεύονται σε ένα κεντρικό σύστημα, κι έτσι κάθε δομή υγείας ή γιατρός μπορεί να δει γρήγορα και άμεσα το ιστορικό κάθε ασθενούς.

Η Ταϊβάν ενίσχυσε περαιτέρω τις δομές υγείας σε έμψυχο δυναμικό και υλικό, περιμένοντας ουσιαστικά την κρίση, αντί να τρέχει να προσαρμοστεί κατόπιν στα δεδομένα που αυτή θα επέβαλε…

Ένα μάθημα που δεν ξέχασε ποτέ

Γιατί αντέδρασε όμως τόσο εντατικά και εσπευσμένα η Ταϊβάν, όταν όλος ο υπόλοιπος πλανήτης μάλιστα δεν είχε πάρει μυρωδιά τι ακριβώς συνέβαινε; Με μια λέξη: SARS.

Όταν χτύπησε η επιδημία του SARS το 2003, η Ταϊβάν ήταν μια από τις χώρες που πλήρωσαν βαρύτερα τον φόρο αίματος. Πάνω από 150.000 μπήκαν σε καραντίνα και 181 έχασαν τη ζωή τους.

Κι ενώ ο SARS ωχριά δυστυχώς σε σχέση με τη σημερινή πανδημία, το 2003 έστειλε ρίγη ανατριχίλας σε όλη την Ασία. Η Ταϊβάν έμαθε το μάθημά της και πήρε το θέμα με τον νέο κορονοϊό πολύ πιο σοβαρά απ’ όλους τους άλλους. Τόσο ως κυβέρνηση όσο και ως κοινωνία.

Ήδη από τον Ιανουάριο αρχίσαμε να βλέπουμε τους Ταϊβανούς να φορούν μάσκες και εξονυχιστικούς ελέγχους να γίνονται στα σημεία εισόδου στο νησί.

Σύμφωνα με σχετική μελέτη, το συντονιστικό κέντρο που στήθηκε με αστραπιαία ταχύτητα (NHCC – National Health Command Center) ήταν το ίδιο που είχε οργανωθεί και στην επιδημία του 2003. «Οι πολιτικές και οι δράσεις πήγαν πέρα από τον συνοριακό έλεγχο, γιατί αναγνώρισαν πως αυτά δεν ήταν αρκετά», γράφουν οι ερευνητές.

Μελέτη μάλιστα του Ιανουαρίου του Johns Hopkins University χαρακτήριζε την Ταϊβάν ως μια από τις χώρες με τον υψηλότερο κίνδυνο για τον κορονοϊό, εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας και των στενών σχέσεών της με την Κίνα.

Οι Ταϊβανοί έκαναν αδιανόητους ελέγχους, περνώντας και ξαναπερνώντας μάλιστα από τεστ όσους είχαν περάσει πνευμονία. Ενεργοποίησαν από την πρώτη στιγμή μέτρα έκτακτης ανάγκης, αναγνωρίζοντας πως η πρόληψη είναι το παν.

Η Ταϊβάν απέδειξε ότι μια δημοκρατία μπορεί να απαντήσει αποφασιστικά σε μια επιδημία, παρά τους ισχυρισμούς κάποιων ότι μόνο τα αυταρχικά καθεστώτα μπορούν να επιβάλουν καθολικά εφαρμόσιμους περιορισμούς. Και απέδειξε πως αν μιλάς με σοβαρότητα και διαφάνεια, οι πολίτες θα σε ακούσουν.

Η Ταϊβάν έχει αποφύγει τα αυστηρά lockdown που παρατηρούνται αλλού στον κόσμο, δείχνοντας προφανώς έναν άλλο δρόμο. Και τώρα, τονίζοντας την ισχυρή της θέση έναντι της πανδημίας, προχωρά σε δωρεά 10 εκατ. μασκών στις ΗΠΑ, την Ιταλία, την Ισπανία και 9 ακόμα ευρωπαϊκές χώρες.

Ο υπόλοιπος κόσμος δεν ακολούθησε το παράδειγμα της Ταϊβάν και έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά του…