Το συναίσθημα της μοναξιάς προκύπτει είτε όταν είμαστε μόνοι και αποκομμένοι από τον εαυτό μας είτε από το περιβάλλον μας. Μοναξιά βιώνουμε μέσα σε σχέσεις σε καταστάσεις όπου δεν νιώθουμε συνδεδεμένοι με τον εαυτό μας, με τους άλλους ή με κάποιον στόχο και σκοπό σημαντικό για εμάς. Η μοναξιά είναι ένα δύσκολο συναίσθημα εγκλωβισμού και απαξίωσης των επιθυμιών και αναγκών μας που μας προκαλεί δυσφορία, μας ψυχοπιέζει και μας καθηλώνει σε συμπεριφορές και μοτίβα απόσυρσης και παραίτησης. Συναισθήματα λοιπόν όπως ένταση και θυμός μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή παραγωγικότητα και σε δυσλειτουργικές σχέσεις, αλλά και να προκαλέσουν παράπονο, άγχος, δυσφορία και ψυχοσωματικά προβλήματα.
Η μοναχικότητα από την άλλη είναι πολλές φορές μια επιλογή είτε συνειδητή είτε «επιβεβλημένη» ως αποτέλεσμα της μοναξιάς. Ολοι μας χρειαζόμαστε χρόνο με τον εαυτό μας, με τις σκέψεις μας, και αυτό είναι θετικό και παραγωγικό όταν συμβαίνει με συνειδητότητα και στοχοπροσήλωση. Είναι δείγμα ψυχικής υγείας και ισορροπίας να απολαμβάνουμε να περνάμε χρόνο με τον εαυτό μας, να αυτοφροντιζόμαστε, να αυτοκανακευόμαστε, να μας κάνουμε «δώρα» και να επαναπροσδιοριζόμαστε ως προς την πορεία, τους στόχους και τις επιθυμίες μας.
Δεν ξεχνάμε όμως ότι είμαστε οργανισμοί προγραμματισμένοι να συνυπάρχουμε, να συμπορευόμαστε και να συνδεόμαστε με άλλους ανθρώπους. Κανείς μας δεν είναι απόλυτα «αυτάρκης» και ασύνδετος. Δεν ζούμε στο κενό. Ολοι μας χρειαζόμαστε άλλους και οι άλλοι χρειάζονται εμάς. Το ζητούμενο είναι το ταίριασμα. Η συνύπαρξη σε προσωπικό και κοινωνικό φιλικό επίπεδο. Η επιτυχής συνύπαρξη, η αμοιβαιότητα και η μη μοναξιά είναι η μεγαλύτερη υπαρξιακή πρόκληση του σύγχρονου ανθρώπου και ίσως ο σημαντικότερος στόχος μας σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο. Εκεί λοιπόν προκύπτουν τα ακόλουθα…
* Ανακούφιση (υψηλή παραγωγικότητα, διευρυμένες σχέσεις, υγεία, ενδυνάμωση, αίσθηση επίτευξης).
* Θετικά συναισθήματα (αισιοδοξία).
Διαχείριση της μοναξιάς
Τι μπορεί να μας διευκολύνει να διαχειριστούμε τα συναισθήματα μοναξιάς και να εξελιχθούμε προς την αμοιβαία ικανοποιητική αναζήτηση της συνύπαρξης;
Οι παρακάτω «δηλώσεις» είναι χρήσιμες και αξίζει να τις δοκιμάσουμε και να υιοθετήσουμε όσες μας ταιριάζουν καλύτερα!
* «Εγώ αναλαμβάνω τώρα την ευθύνη. Ξέρω ότι υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για ν’ αλλάξει η παρούσα κατάσταση».
* «Συγχωρώ και απελευθερώνομαι».
* «Αξίζω το καλύτερο και το δέχομαι στη ζωή μου».
* «Επιλέγω να είμαι ευτυχισμένη/ος».
* «Είμαι επιτυχημένη/ος σε ό,τι επιλέγω να κάνω».
* «Υπέροχες ευκαιρίες ανοίγονται και εγώ είμαι εδώ για να τις ανακαλύψω και να επωφεληθώ».
* «Αξίζω να λαμβάνω αγάπη και να είμαι ευτυχισμένη/ος».
* «Αγαπώ και αποδέχομαι τον εαυτό μου και τους άλλους».
* «Οι φίλοι μου με αγαπούν και με στηρίζουν».
* «Η αγάπη που προσφέρω επιστρέφει σε εμένα πολλαπλάσια».
Καταγράψτε τουλάχιστον 3 ανθρώπους στη ζωή σας και τα θετικά συναισθήματα και εμπειρίες που βιώνετε μαζί τους.
• Μοιραστείτε το μαζί τους και ευχαριστείστε τους.
• Ρωτήστε τους αν αισθάνονται το ίδιο και αν όχι τι θα μπορούσε να συμβάλει στο να συμβεί αυτό.
• Εφαρμόστε το και σε άλλους ανθρώπους καθώς και σε νέες γνωριμίες.
Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια. Εξάλλου δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές και εύκολα βήματα προς την επιτυχία και την ευτυχία. Η πίστη στον εαυτό μας και στους άλλους ορίζει τη ζωή ικανοποιητικά, παράγει αίσθημα θετικής ανατροφοδότησης, διαμορφώνοντας έτσι θετική εικόνα, εσωτερικές και εξωτερικές συνθήκες λαμπρής προοπτικής, κινητοποίησης, ελπίδας και ισορροπημένης αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης.