Ιδιαίτερα πλούσια είναι η φετινή χρονιά σε επίπεδο εξαγορών και συγχωνεύσεων επιχειρήσεων. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι οι συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο 11μηνο του 2019 ξεπερνούν σε αξία εκείνες της περυσινής χρονιάς. Ειδικότερα ο αριθμός των συναλλαγών φέτος (42 συναλλαγές) υπολείπεται του περυσινού (51 συναλλαγές), αλλά η αξία των συναλλαγών (4,3 δισ. ευρώ) ξεπερνά την περυσινή (3,8 δισ. ευρώ).
Οπως πέρυσι, έτσι και φέτος, βασικοί μοχλοί της κινητικότητας στην ελληνική επιχειρηματική σκηνή ήταν κυρίως οι τράπεζες και το ΤΑΙΠΕΔ. Κυριάρχησαν δηλαδή οι υποχρεωτικού χαρακτήρα αποεπενδύσεις από περιουσιακά στοιχεία, κατεχόμενα κυρίως από τράπεζες και το ελληνικό κράτος.
Σημειώνεται ότι το ύψος των 4,26 δισ. ευρώ αφορά τις δημοσιευμένες συναλλαγές εξαγορών και συγχωνεύσεων επιχειρήσεων και όχι το σύνολό τους. Αυτό συμβαίνει καθώς υπάρχουν πολλές συμφωνίες για τις οποίες δεν έχει δημοσιοποιηθεί το ύψος της συναλλαγής. Επίσης δεν περιλαμβάνει μια σειρά συναλλαγών που αφορούν τις πωλήσεις ακινήτων μέσω ηλεκτρονικών δημοπρασιών που συνήθως υλοποιούν οι συστημικές τράπεζες και το ΤΑΙΠΕΔ.
Τα κόκκινα δάνεια
Για πρώτη φορά όμως συμπεριλαμβάνονται οι συναλλαγές που σχετίζονται με μεταβιβάσεις των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ), δηλαδή τις μεταβιβάσεις κόκκινων δανείων των τραπεζών. Αναπόφευκτα οι τράπεζες κυριαρχούν στις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Το 46% της αξίας των συναλλαγών φέτος σχετίζεται με αυτές, είτε αφορούν αποεπενδύσεις από περιουσιακά στοιχεία εκτός του πυρήνα των δραστηριοτήτων τους (non-core assets), είτε πωλήσεις κόκκινων δανείων. Οι συναλλαγές που αφορούν περιουσιακά στοιχεία τραπεζών ξεπερνούν οριακά τα 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 0,93 δισ. ευρώ αφορούν πωλήσεις κόκκινων δανείων και τα υπόλοιπα 1,07 δισ. ευρώ αφορούν κυρίως αποεπενδύσεις από άλλα περιουσιακά στοιχεία. Στην κατηγορία αυτή συγκαταλέγονται οι θυγατρικές εταιρείες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, με δραστηριότητες είτε στον τραπεζικό τομέα είτε σε άλλους κλάδους της οικονομίας (π.χ. ακίνητα, επενδύσεις, υπηρεσίες κ.λπ.).
Οι ιδιωτικοποιήσεις
Από την άλλη πλευρά, για άλλη μια χρονιά, μεγάλο ειδικό βάρος στις συναλλαγές εξαγορών και συγχωνεύσεων έχουν οι αποκρατικοποιήσεις. Οι τελευταίες αντιστοιχούν σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ, με προεξάρχουσα εκείνη του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ). Ο τελευταίος κατέβαλε 1,4 δισ. ευρώ τον περασμένο Φεβρουάριο, εκ των οποίων 1,13 δισ. ευρώ αφορούν το ΤΑΙΠΕΔ και τα υπόλοιπα 0,27 δισ. ευρώ αφορούν φόρους που καταβλήθηκαν στο ελληνικό Δημόσιο.
Η συναλλαγή αυτή ήταν η μεγαλύτερη για τη φετινή χρονιά και η δεύτερη μεγαλύτερη για το ΤΑΙΠΕΔ, μετά εκείνη της παραχώρησης των περιφερειακών αεροδρομίων το 2017, η οποία ανήλθε σε 1,234 δισ. ευρώ. Εκτιμάται δε ότι πολύ δύσκολα φέτος μπορεί να υπάρξει άλλη συναλλαγή που θα μπορούσε ακόμη και να πλησιάσει το μέγεθος αυτό. Μόνον η πώληση του 30% του ΔΑΑ, που αναμένεται για την επόμενη χρονιά, θα μπορούσε να αποφέρει μια αντίστοιχου ύψους συναλλαγή. Με τα παραπάνω φαίνεται ότι πάνω από το 80% της αξίας των συναλλαγών εξαγορών και συγχωνεύσεων το 2019 αφορούν τράπεζες και το ΤΑΙΠΕΔ. Πρόκειται δηλαδή για κινήσεις αποεπενδύσεων, οι οποίες ωστόσο βρίσκουν «ευήκοα ώτα» στους επενδυτές. Αντίθετα οι αποκαλούμενες «αναπτυξιακές» εξαγορές και συγχωνεύσεις είναι μεν πολλές, αλλά χαμηλότερη αξίας. Ως τέτοιες θα πρέπει να θεωρηθούν εκείνη της Oaktree στο Ιασώ (153 εκατ. ευρώ), της Sazka Group στον ΟΠΑΠ (213 εκατ. ευρώ), του ομίλου Κοπελούζου στη Senfluga (ΔΕΣΦΑ), της Orkla Food στον Κανάκη (32,7 εκατ. ευρώ), της Deca Investements στη PharOS κ.ά.
Στο επίκεντρο ακίνητα και τυχερά παιχνίδια
Εκτός του χρηματοοικονομικού κλάδου (τραπεζικές υπηρεσίες, κόκκινα δάνεια κ.λπ.), τα ακίνητα και ο τουριστικός τομέας είναι οι κλάδοι που κυριαρχούν στις συναλλαγές εξαγορών και συγχωνεύσεων του 2019.
Ειδικά ο κλάδος των ακινήτων περιλαμβάνει 10 συναλλαγές συνολικού ύψους 846 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η μεταβίβαση του 32,7% της Νordea (πρώην Πανγαία) από την Εθνική Τράπεζα στην Invel. Η συναλλαγή ολοκληρώθηκε τον περασμένο Μάιο και το τίμημα ανήλθε σε 391 εκατ. ευρώ. Η συναλλαγή αυτή είναι η δεύτερη υψηλότερη που επιτεύχθηκε μέσα στο 2019, μετά εκείνη της επέκτασης της παραχώρησης του ΔΑΑ.
Σημαντικές συναλλαγές στον τομέα των ακινήτων ήταν ακόμη εκείνη της πώλησης πέντε ξενοδοχείων από τη Louis Group στην Blackstone, η πώληση της Alpha Eπενδυτικής Περιουσίας (95,3 εκατ. ευρώ), του Grand Hotel Summer Palace στη Ρόδο (50,1 εκατ. ευρώ), η πώληση της Αφάντου (42,6 εκατ. ευρώ) κ.ά. Για την πώληση των ξενοδοχείων της Louis Group, το δημοσιοποιημένο τίμημα ανέρχεται σε 178,6 εκατ. ευρώ, αλλά στο ποσό συμπεριλαμβάνεται ο δανεισμός των ξενοδοχείων (Enterprice Value).
Ο τέταρτος κλάδος με τις υψηλότερες συναλλαγές πέρυσι είναι εκείνος των τυχερών παιγνίων. Η κίνηση αύξησης της συμμετοχής (από 33% σε 40%) του βασικού μετόχου του ΟΠΑΠ, Sazka Group, συνοδεύτηκε με τίμημα 213 εκατ. ευρώ. Επίσης στις αρχές του έτους, ο ΟΠΑΠ συμφώνησε στην καταβολή περίπου 95 εκατ. ευρώ στην GML Interactive (γνωστή ως Stoiximan) για το 51% των μετοχών της εταιρείας. Η συναλλαγή δεν έχει ολοκληρωθεί αλλά εκτιμάται ότι θα συμβεί σύντομα.
Συναλλαγές ύψους άνω των 80 εκατ. ευρώ συντελέστηκαν στον τομέα των τροφίμων και περίπου 70 εκατ. ευρώ στον τομέα των επικοινωνιών και των μεταφορών. Οι δύο προαναφερόμενοι κλάδοι, που κυριαρχούσαν στο παρελθόν στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, φέτος είχαν πολύ λίγες συναλλαγές και χαμηλού ύψους. Στις τηλεπικοινωνίες, η μόνη συναλλαγή που σημειώθηκε αφορούσε στην πώληση της Telekom Albania από τον ΟΤΕ αντί 50 εκατ. ευρώ.
Τέλος χαμηλή ήταν η κινητικότητα σε άλλους κλάδους (πληροφορική, ενέργεια κ.λπ.). Στην ενέργεια μεταξύ των πιο σημαντικών συναλλαγών είναι η απόκτηση του 10% της Senfluga από την Damco Energy, η συμμετοχή της ΔΕΗ σε αιολικά πάρκα της Volterra, η πώληση του 2,9% της Τέρνα Ενεργειακής στη Reggeborgh Invest και άλλες μικρότερες.
