Το 2020 είναι ένα σημείο καμπής, καθώς πιθανότατα σηματοδοτεί το πρώτο έτος στην παγκόσμια ιστορία, που τα κατασκευασμένα από ανθρώπους αντικείμενα ξεπέρασαν σε συνολική μάζα τη βιομάζα όλων των έμβιων όντων του πλανήτη μας, σύμφωνα με μια νέα ισραηλινή επιστημονική μελέτη.
Η μάζα των ανθρωπογενών αντικειμένων, όπως κτιρίων, δρόμων και μηχανών, διπλασιάζεται κάθε 20 χρόνια κατά τα τελευταία 100 χρόνια, ως συνέπεια του ολοένα μεγαλύτερου «αποτυπώματος» της ανθρωπότητας πάνω στη Γη, παρόλο που οι άνθρωποι αποτελούν μόνο το 0,01% της παγκόσμιας βιομάζας.
Εκτιμάται ότι από την πρώτη γεωργική επανάσταση οι άνθρωποι έχουν περιορίσει στο μισό τη συνολική φυτική βιομάζα, από δύο τερατόνους (τρισεκατομμύρια τόνους) σε περίπου ένα τερατόνο σήμερα, λόγω των συνεχών αλλαγών στις χρήσεις γης, την αποψίλωση των δασών και άλλες παρεμβάσεις. Από την άλλη, η βιομηχανική επανάσταση έχει κατά τους τελευταίους δύο αιώνες οδηγήσει σε μια εκρηκτική παραγωγή και συσσώρευση ανθρώπινων κατασκευασμάτων (τη λεγόμενη «ανθρωπογενή μάζα»).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρον Μάιλο του ισραηλινού Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, έκαναν υπολογισμούς για τις αλλαγές τόσο στην παγκόσμια βιομάζα, όσο και στην ανθρωπογενή, από το 1900 μέχρι την εποχή μας. Εκτιμούν ότι στην αρχή του 20ού αιώνα η ανθρωπογενής μάζα ήταν μόνο το 3% της συνολικής βιομάζας, ενώ σήμερα έχει φθάσει τον 1,1 τερατόνο περίπου, ξεπερνώντας πλέον τη βιομάζα.
Κατά τα τελευταία 120 χρόνια, εκτιμάται ότι η βιομάζα της Γης έχει μειωθεί ελαφρά, ενώ αντίθετα η ανθρωπογενής μάζα αυξήθηκε με ραγδαίο ρυθμό, ο οποίος σήμερα έχει πια ξεπεράσει τους 30 γιγατόνους (δισεκατομμύρια τόνους) ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη, κάθε εβδομάδα παράγονται ανθρωπογενή αντικείμενα που ξεπερνούν το βάρος του.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της ανθρωπογενούς μάζας αποτελούν τα κτίρια και οι δρόμοι. Η εκτεταμένη χρήση τσιμέντου αντί για τούβλα από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 και ασφάλτου στους δρόμους από τη δεκαετία του 1960, σε συνδυασμό με την κατασκευαστική «έκρηξη» διεθνώς μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν συμβάλει σημαντικά να αυξηθεί έκτοτε η ανθρωπογενής μάζα.
Το πότε ακριβώς η ανθρωπογενής μάζα ξεπέρασε τη βιομάζα, είναι δύσκολο να υπολογισθεί. Οι ερευνητές θεωρούν το 2020 ως το σημείο καμπής, με περιθώριο σφάλματος συν/πλην έξι χρόνια. Πάντως, με βάση τις σημερινές τάσεις, η ανθρωπογενής μάζα αναμένεται να ξεπεράσει τους τρεις τερατόνους έως το 2040, δηλαδή τριπλάσια από τη βιομάζα.
