Λίθινη κατασκευή που περιλαμβάνει μια εστία όπου εντοπίστηκαν καμένα κομμάτια ψωμιού, τα οποία χρονολογούνται 14.000 χρόνια πριν.
Την παλαιότερη εκδοχή του ψωμιού, που χρονολογείται πριν από 14.000 χρόνια, ανακάλυψαν επιστήμονες σε ανασκαφή. Το ψωμί αυτό είχε τη γεύση που έχουν ψωμιά από πολύσπορες ποικιλίες, επισημαίνουν οι ειδικοί. Οι πρόγονοί μας πιθανώς χρησιμοποιούσαν το ψωμί για να το γεμίσουν με κρέας. Ετσι, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι, εκτός από το αρχαιότερο ψωμί, ήταν και το αρχαιότερο σάντουιτς. Το εύρημα, από τη Μαύρη Ερημο της Ιορδανίας, τοποθετεί τα πρώτα ίχνη του ψωμιού κατά 5.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Οι αρτοποιοί της Εποχής του Λίθου έφτιαχναν αλεύρι από άγριο σιτάρι και κριθάρι, το αναμείγνυαν με ρίζες άγριων φυτών, προσέθεταν νερό και το έψηναν. «Αυτό είναι το αρχαιότερο στοιχείο που διαθέτουμε για αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε κουζίνα, καθώς πρόκειται για ένα ανάμεικτο διατροφικό προϊόν», εξηγεί ο καθηγητής Ντόριαν Φούλερ του University College London. Το ψωμί για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν βασικό είδος της διατροφής μας. Αλλά λίγα είναι γνωστά για την προέλευση της παρασκευής του.
Μέχρι σήμερα, τα παλαιότερα ίχνη ψωμιού έχουν εντοπιστεί στην Τουρκία – πρόκειται για ευρήματα που χρονολογούνται 9.000 χρόνια πριν. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν δύο κτίρια, καθένα από τα οποία διέθετε μια μεγάλη λίθινη κυκλική εστία, στην οποία βρέθηκαν ίχνη καμένου ψωμιού. Tα δείγματα αναλύθηκαν μικροσκοπικά και αποκαλύφθηκαν ίχνη άλεσης, κοσκινίσματος και ζυμώματος.
Η δρ Αμάια Αραντζ – Οτέγκουι, του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, η οποία ανακάλυψε τα ίχνη του ψωμιού επισημαίνει ότι ήταν το τελευταίο πράγμα που περίμενε να βρει στον τόπο της ανασκαφής. «Το ψωμί είναι ένα ισχυρός κρίκος ανάμεσα στην παρελθοντική και στη σημερινή κουλτούρα του φαγητού. Μας ενώνει με τους προϊστορικούς προγόνους μας». Το ψωμί παρασκευαζόταν σε πολλά και διαφορετικά στάδια, ανάμεσα στα οποία «η άλεση των σιτηρών, έτσι ώστε να παραχθεί λεπτό αλεύρι, η ανάμειξη του αλευριού με το νερό, ώστε να γίνει η ζύμη, και στη συνέχεια το ψήσιμο της ζύμης πάνω στη ζεστή τέφρα μιας εστίας ή πάνω σε ζεστές πέτρες», εξηγεί η δρ Αμάια Αραντζ- Οτέγκουι.
Οι άνθρωποι που ζούσαν στην περιοχή εκείνη την εποχή ήταν τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί. Κυνηγούσαν γαζέλες και παγίδευαν μικρότερα ζώα, όπως λαγούς και πουλιά. Επίσης, συνέλεγαν καρπούς, φρούτα και άγρια σιτηρά.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το ψωμί παρασκευαζόταν όταν οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν για κάποια γιορτή. Αυτό συνέβαινε πριν από την έλευση της γεωργίας, οπότε οι πρόγονοί μας άρχισαν να καλλιεργούν σιτηρά και να έχουν ζώα. «Η σημασία αυτού του ψωμιού είναι πως δείχνει ότι κατέβαλαν προσπάθεια να φτιάξουν φαγητό που έχει διαφορετικά υλικά», δήλωσε ο καθηγητής Φούλερ. «Ετσι, η εκτέλεση κάποιας μορφής συνταγής υποδεικνύει ότι το ψωμί διαδραμάτιζε κάποιον ειδικό ρόλο. Αυτό, με τη σειρά του, υποδεικνύει ένα πιθανό κίνητρο, γιατί οι άνθρωποι αποφάσισαν να “εξημερώσουν” το σιτάρι και το κριθάρι, γιατί ήταν είδη που είχαν τη δική τους ξεχωριστή θέση όσον αφορά στα ειδικά φαγητά».
