Το έντομο εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο δυτικό ημισφαίριο το 2019, όταν έκανε την εμφάνισή του στον Κόλπο του Γκουαντάναμο.
Πρόκειται για το είδος Aedes vittatus, το οποίο έρχεται να προστεθεί στην λίστα των εντόμων που φέρουν και μπορούν να μεταδώσουν στον άνθρωπο ασθένειες που τον επηρεάζουν.
Σε αντίθεση με άλλα είδη, που είναι υπεύθυνα για την διασπορά 2-3 ασθενειών το καθένα (π.χ. του δάγκειου πυρετού, του κίτρινου πυρετού και της νόσου chikungunya), το είδος αυτό φαίνεται πως μπορεί να μεταδώσει σχεδόν όλες τις ασθένειες που είναι γνωστό πως μεταδίδονται από τα κουνούπια, με εξαίρεση την ελονοσία.
Το κουνούπι, με προέλευση από την Ιαπωνία και μεγάλο πληθυσμό στην Ινδία, θεωρείται πως μεταφέρθηκε στην Αμερική μέσω αυγών του που είχαν πιθανώς αφεθεί σε κάποιο εμπορικό πλοίο ή αεροσκάφος.
Η κλιματική αλλαγή, και η κατά συνέπεια χρονική επέκταση της θερμότερης περιόδου του χρόνου, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την εκτεταμένη αναπαραγωγή και επιβίωση του είδους, δημιουργώντας ανησυχία στους επιστήμονες.
Οι μεταδιδόμενες από τα κουνούπια ασθένειες είναι υπεύθυνες για τον θάνατο περίπου 1 εκατομμυρίου ανθρώπων κάθε χρόνο, ενώ με αυτές μολύνονται περίπου 700 εκατομμύρια ετησίως, δηλαδή ένας στους δέκα ανθρώπους.
Στον πόλεμο του Βιετνάμ, οι νεκροί από τις ασθένειες που μεταδίδονταν από τα κουνούπια ήταν περισσότεροι από τα απευθείας θύματα του πολέμου.
Ακόμη και σήμερα, 20 από τις 50 ασθένειες που πλήττουν περισσότερο τους στρατιώτες μεταδίδονται κατά βάση από το τσίμπημα εντόμου.
Παρά την εκτεταμένη χρήση εντομοκτόνων και την αποστράγγιση βάλτων κατά τον 20ό αιώνα, από το 1999 παρατηρείται στην Αμερική το ξέσπασμα νέων για την ήπειρο ασθενειών με κύριο φορέα μετάδοσης τα κουνούπια.
Πολλές από τις ασθένειες αυτές, όπως ο ιός του δυτικού Νείλου, κατάφεραν να φτάσουν ως την Ευρώπη και να απειλήσουν τη χώρα μας.
Άλλες, όπως ο δάγκειος πυρετός και ο ιός Ζίκα, γνώρισαν έκταση τόσο στη Βόρειο όσο και στην Νότιο Αμερική, με τον δεύτερο να ευθύνεται για τις πολυάριθμες γεννήσεις βρεφών με μικροκεφαλία σε χώρες όπως η Βραζιλία.
Οι ασθένειες αυτές υπήρχαν μεν 50 χρόνια πριν, αλλά δε γνώριζαν τόσο μεγάλη διάδοση, καθώς και οι πληθυσμοί των κουνουπιών που τις φέρουν ήταν περιορισμένοι.
Με το πρόσφατο παράδειγμα του κορωνοϊού, που επίσης φαίνεται πως μεταδόθηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο από ζώο, οι ειδικοί θέλουν να ενισχύσουν τις μεθόδους πρόληψης και περιορισμού τέτοιων ασθενειών.
Όπως συνέβη και με τον Covid-19, οι ασθένειες αυτές μπορούν να μετατραπούν ξαφνικά σε πανδημίες, προτού προλάβουν καν να αναγνωριστούν και περιοριστούν στην πρώτη τους εστία.
Έτσι, στην Αμερική έχει ενταθεί η έρευνα σχετικά με νέα είδη όπως το Aedes vittatus, προκειμένου να ελεγχθεί ο πληθυσμός του πριν να είναι πολύ αργά.
Με το κουνούπι να έχει ήδη εγκατασταθεί σε πολυάριθμες περιοχές του Νότου των ΗΠΑ και της Καραϊβικής, οι ψεκασμοί εναντίον του έχουν ήδη αρχίσει.
Καθώς όμως φαίνεται πως πρόκειται για ιδιαίτερα προσαρμοστικό είδος, οι επιστήμονες θεωρούν πως για την αντιμετώπισή του θα πρέπει πάνω απ’ όλα και οι απλοί πολίτες να είναι σε επιφυλακή.
Η ενσωμάτωση προληπτικών μέτρων στην καθημερινότητά μας (π.χ. ο καθαρισμός του κήπου, το άδειασμα δοχείων με λιμνάζοντα νερά κ.ά.) φαίνεται πως αποτελεί, σε μεγάλη κλίμακα, τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης οποιασδήποτε νέας απειλής.
ΠΗΓΗ: BBC – EleftherosTypos.gr
