Η διαπραγμάτευση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τους όρους αξιοποίησης του ευρωπαϊκού «σχεδίου Μάρσαλ» προβλέπεται σκληρή.
Με βάση «ορόσημα και στόχους», που θα συμφωνήσει εξαρχής με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα μπορεί να εκταμιεύει η Ελλάδα, όπως και οι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τις δόσεις του ευρωπαϊκού πακέτου για την ανάκαμψη από την υγειονομική κρίση.
Ολο και περισσότερες λεπτομέρειες για τους όρους και τις προϋποθέσεις αξιοποίησης του ευρωπαϊκού «σχεδίου Μάρσαλ», όπως ονομάστηκε, γίνονται σταδιακά γνωστές, αλλά η διαπραγμάτευση μεταξύ των κρατών-μελών μόλις χθες ξεκίνησε στο Ecofin και η μάχη προβλέπεται σκληρή. Ειδικά για την Ελλάδα, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, τα πιο σημαντικά στοιχεία φαίνεται να είναι τα εξής:
1. Δεν θα υπάρχει «ειδική μεταχείριση» λόγω μεταμνημονιακού καθεστώτος, όπως επέμεναν και χθες οι πληροφορίες από αρμόδιες πηγές. Θα υπάρχουν, ωστόσο, «ορόσημα και στόχοι», που θα συμφωνήσει, όπως και οι υπόλοιπες χώρες, με την Κομισιόν και τα οποία πρέπει να είναι συνεπή με τις «συστάσεις» προς τη χώρα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Με βάση την τήρηση αυτών θα εκταμιεύονται οι δόσεις. Δεδομένου ότι οι «συστάσεις» προς την Ελλάδα εμπεριέχουν, ουσιαστικά, τις κατευθύνσεις της ενισχυμένης εποπτείας, προφανώς οι μεταμνημονιακές δεσμεύσεις θα συνδέονται με το πακέτο.
2. Θα ενισχύονται δημόσιες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για την επιτάχυνση της ανάκαμψης, κάτι που δίνει ίσως περιθώρια ευελιξίας στην κυβέρνηση να διαπραγματευθεί τη χρηματοδότηση και κάποιων φοροελαφρύνσεων, με στόχο την τόνωση της ανάπτυξης. Κυρίως, όμως, πρέπει να έχουν «ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία», όπως αναφέρουν οι πηγές, δηλαδή να κατευθύνονται σε μεγάλο βαθμό στην πράσινη ανάπτυξη και στην ψηφιακή μετάβαση.
3. Τα χρονικά περιθώρια αξιοποίησης των πόρων είναι πολύ πιεστικά. Σε δύο χρόνια, έως το 2022 πρέπει να υποβάλει η κάθε χώρα σχέδια για το σύνολο του ποσού που θα της κατανεμηθεί, με μορφή επιχορήγησης, προκειμένου να το διασφαλίσει. Για τα δάνεια, θα υπάρχει χρόνος έως τον Δεκέμβριο του 2024, αλλά θα χρειαστεί να αποδείξει ότι χρειάζεται επιπλέον ποσά από τις δωρεάν επιχορηγήσεις. Για μια χώρα με παράδοση καθυστερήσεων στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, όπως η Ελλάδα, αυτό εκτιμάται ότι θα αποτελέσει πρόβλημα.
4. Το ακριβές ποσό που θα κατανεμηθεί σε κάθε χώρα δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη. Τα 32 δισ. για την Ελλάδα προσδιορίστηκαν με βάση μια «κλείδα» κατανομής που βασίζεται στον πληθυσμό, στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και στην ανεργία της προηγούμενης πενταετίας, με την οποία διαφωνούν κράτη-μέλη που θεωρούν ότι αδικούνται.
Οι χώρες αυτές, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, είναι η Δανία, η Ολλανδία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ιρλανδία, η Λιθουανία και η Ουγγαρία. Αρμόδιες πηγές αναγνωρίζουν ότι η κατανομή έχει μια διάσταση σύγκλισης ή αποτροπής των αποκλίσεων των οικονομιών. Οπως επισημαίνουν, διαφορετικά θα τεθεί σε κίνδυνο η ενιαία αγορά, αφού δεν θα υπάρχει ζήτηση για εξαγωγές. Προσθέτουν, επίσης, όμως ότι ακόμη και με διαφορετικά κριτήρια, που θα έδιναν μεγαλύτερο βάρος στο πλήγμα των οικονομιών από τον κορωνοϊό, αντί του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και της ανεργίας, πάλι οι ίδιες χώρες θα ήταν οι μεγάλοι ωφελημένοι: Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα.
