Οι επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές των εφήβων μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία τους, όπως είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης από τον HIV, τον ιό του AIDS, καθώς και οι μη προγραμματισμένες κυήσεις. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ σχεδόν 870.000 κυήσεις αναφέρονται κάθε χρόνο από γυναίκες 15-19 ετών και σχεδόν 3 εκατομμύρια περιστατικά ΣΜΝ διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο σε άτομα ηλικίας 10-19 ετών. Άλλες στατιστικές αναλύσεις δείχνουν ότι περισσότερες από τις μισές λοιμώξεις από HIV εκδηλώνονται πριν από την ηλικία των 25 και είναι μια από τις βασικές αίτιες θανάτου των εφήβων.
Για τον λόγο αυτό γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια από ομάδες ψυχολόγων στην Αμερική, με σκοπό να σχεδιαστούν τα κατάλληλα προγράμματα παρέμβασης που θα βοηθήσουν τα νεαρά άτομα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχετικά με τη ληψη αποφάσεων και την επικοινωνία, ώστε να είναι πιο εύκολο γι’ αυτά να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και προστασίας.
Ο Αμερικάνικος Σύλλογος Ψυχολόγων, μάλιστα, στο πλαίσιο της προαγωγής αποτελεσματικών προγραμμάτων σεξουαλικής εκπαίδευσης και προγραμμάτων πρόληψης του HIV για τους εφήβους, προχώρησε στις παρακάτω συστάσεις:
• Τα προγράμματα για την πρόληψη της λοίμωξης από HIV και των άλλων ΣΜΝ που απευθύνονται στους νέους θα πρέπει να προσδιορίζουν ξεκάθαρα τις συμπεριφορές που πρέπει να αλλάξουν και να περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος σεξουαλικώς συμπεριφορών. Επίσης πρέπει να είναι προσβάσιμα και διαθέσιμα σε όλους του έφηβους ανεξαρτήτως φυλής, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης ή εθνικότητας. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποκλείονται ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες που τα έχουν περισσότερο ανάγκη, όπως είναι οι χρήστες ουσιών, οι ψυχικά ασθενείς, τα άτομα που εγκατέλειψαν το σχολείο, οι άστεγοι και οι μετανάστες. Τέλος, τα προγράμματα θα πρέπει να εστιάζουν στη μεγιστοποίηση των θετικών επιπτώσεων στην υγεία των εφήβων οι οποίες μάλιστα θα έχουν διάρκεια στο χρόνο.
• Μόνο τα προγράμματα των οποίων η αποτελεσματικότητα και η επάρκεια έχουν τεκμηριωθεί επιστημονικά θα πρέπει να τυγχάνουν ευρείας εφαρμογής.
• Τα νέα προγράμματα για την πρόληψη των ΣΜΝ θα πρέπει να δοκιμάζονται ως προς την αποτελεσματικότητα τους σε σύγκριση με αλλά των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει τεκμηριωθεί.
Με τη χρήση έγκυρων επιστημονικών μεθόδων, οι ψυχολόγοι έχουν αναπτύξει καινοτόμα προγράμματα συμπεριφορικής παρέμβασης για νέους, όπως είναι το διαδραστικό DVD που σχεδιάστηκε από το πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, το οποίο βοηθά όχι μόνο την ενημέρωση των εφήβων σχετικά με τα ΣΜΝ αλλά ενισχύει και την ικανότητα τους να επιλέγουν σωστά και να χρησιμοποιούν στρατηγικές που μειώνουν τον κίνδυνο. Επίσης σημαντικό είναι το Mpowerment Project, ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα πρόληψης της λοίμωξης από HIV που απευθύνεται σε ομοφυλοφίλους κι ετεροφυλόφιλους άνδρες 18-29 ετών.
Τα σχετικά ερευνητικά δεδομένα από το 1985 έως το 2000 δείχνουν ότι τα συμπεριφορικά προγράμματα παρέμβασης έχουν μειώσει την ηλικία της πρώτης σεξουαλικής επαφή και τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων, ενώ έχουν αυξήσει τη χρήση προφυλακτικού. Σε γενικές γραμμές είναι τεκμηριωμένο ότι παρέχουν προστασία απέναντι στα ΣΜΝ και τις μη προγραμματισμένες κυήσεις. Επιπρόσθετα οι συμμετέχοντες σε αυτά αναπτύσσουν καλύτερες δεξιότητες διεκδίκησης του ασφαλούς σεξ. Όλα αυτά τα ευρήματα είναι πολύ σημαντικά για τον σχεδιασμό όλο και πιο αποτελεσματικών προγραμμάτων για την προαγωγή του ασφαλούς σεξ στους εφήβους και την περιφρούρηση της υγείας και της απρόσκοπτης ανάπτυξης και ολοκλήρωσης της προσωπικότητάς τους.
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ.Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
Πηγή: zougla.gr
