Νέο φορολογικό νομοσχέδιο: (α) Aπό την 1.1.2020 απαλλάσσονται τα ελληνικά νομικά πρόσωπα από τον φόρο υπεραξίας μεταβίβασης τίτλων συμμετοχής, υπό προϋποθέσεις. Μέχρι σήμερα τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται με 28%. (β) Από την 1.1.2020 μειώνεται ο συντελεστής φορολόγησης των μερισμάτων από 10% σε 5%. (γ) Από την 1.1.2019 ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής γίνεται 24%. Μέχρι σήμερα τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται με 28%. (δ) Μέχρι την 31.12.2022 απαλλάσσονται τα φυσικά πρόσωπα από την υπεραξία μεταβίβασης ακινήτων. (ε) Ο χρόνος παραγραφής των υποθέσεων φοροδιαφυγής για χρήσεις από 2012 και εφεξής περιορίζεται από τα 20 στα 10 έτη. (στ) Μέχρι τις 31.12.2019 δεν φορολογείται το ποσό της διαγραφής χρεών νομικών προσώπων προς πιστωτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού. (ζ) Η φορολόγηση δικαιωμάτων μετοχών (stock options) ως παροχή σε είδος επεκτείνεται και στα συγγενικά πρόσωπα εργαζομένων της επιχείρησης η οποία τα παρέχει, χωρίς καμία βελτίωση στον τρόπο φορολόγησής τους. (η) Θεσπίζεται εναλλακτικός τρόπος φορολόγησης μη κατοίκων Ελλάδος που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα με πληρωμή ετήσιου φόρου 100.000 ευρώ, εφόσον επενδύουν 500.000 ευρώ και δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος επί τουλάχιστον επτά έτη την τελευταία οκταετία.
Η Βουλγαρία και η Ουγγαρία θα είναι οι μόνες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση με προνομιακό φορολογικό καθεστώς για το φορολογικό έτος 2019 μετά τη μείωση του ελληνικού εταιρικού φόρου στο 24%. Ως χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς ορίζονται εκείνες που διαθέτουν εταιρικό συντελεστή ίσο ή μικρότερο από το 50% του συντελεστή φορολογίας στην Ελλάδα ή του 60% από το 2020 και μετά. Ετσι, η Ιρλανδία (12,5%) και η Κύπρος (12,5%) αφαιρούνται από τον κατάλογο αυτόν μόνο για το φορολογικό έτος 2019 και επανέρχονται από το 2020.
Η Λετονία και η Εσθονία άλλαξαν πρόσφατα τον παραδοσιακό τρόπο επιβολής του εταιρικού φόρου και αποφάσισαν αυτός να καταβάλλεται μόνο όταν τα εταιρικά κέρδη διανέμονται. Ειδικότερα, στις εν λόγω χώρες δεν επιβάλλεται εταιρικός φόρος εισοδήματος επί των κερδών των εταιρειών που εδρεύουν σε αυτές και σε μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπών εταιρειών, παρά μόνο όταν αυτά διανεμηθούν. Ως διανομή κερδών, πέρα από τη διανομή μερισμάτων και τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας, θεωρούνται, ενδεικτικά, οι δαπάνες που δεν σχετίζονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας, οι πληρωμές σε συνδεδεμένα μέρη όταν γι’ αυτές δεν τηρείται η αρχή των ίσων αποστάσεων, καθώς και οι δωρεές. Κατά τη διανομή, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 20% επί του διανεμόμενου ποσού, ενώ τα κέρδη που επενδύονται αντί να διανέμονται δεν φορολογούνται. Μήπως πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς το παράδειγμά τους;
Δεν εμπίπτουν στους κανόνες περί ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιρειών εταιρείες που ελέγχονται από την Ελλάδα και εδρεύουν σε χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με την προϋπόθεση ότι ασκούν ουσιαστική οικονομική δραστηριότητα (προσωπικό, εξοπλισμός, περιουσιακά στοιχεία και εγκαταστάσεις). Σε περίπτωση μη άσκησης ουσιαστικής οικονομικής δραστηριότητας, τα αδιανέμητα κέρδη της ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας φορολογούνται στην Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι ως ελεγχόμενη αλλοδαπή εταιρεία νοείται αυτή η οποία καταβάλλει εταιρικό φόρο σε άλλη χώρα, ο οποίος είναι μικρότερος από το μισό του εταιρικού φόρου που η ίδια θα όφειλε στην Ελλάδα, και το εισόδημά της προέρχεται, σε ποσοστό άνω του 30%, από παθητικά εισοδήματα (μερίσματα, υπεραξίες, τόκοι κ.λπ.).
Παθητικό εισόδημα που προέρχεται και από μη συνδεδεμένες επιχειρήσεις λαμβάνεται πλέον υπόψη για τον χαρακτηρισμό μιας εταιρείας ως «ελεγχόμενης αλλοδαπής εταιρείας». Ειδικότερα, με το προηγούμενο καθεστώς μια εταιρεία χαρακτηριζόταν ως τέτοια εφόσον, μεταξύ άλλων, το παθητικό εισόδημά της (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα κ.ά.) προερχόταν κατά 50% από συνδεδεμένα με αυτή πρόσωπα και αποτελούσε τουλάχιστον το 30% των συνολικών εισοδημάτων της.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2017, στη χώρα μας εδρεύουν 2.618 εταιρείες οι οποίες ελέγχονται από πρόσωπα εγκατεστημένα στην αλλοδαπή, με κυριότερες χώρες τις εξής πέντε (5): Κύπρος με 38,7% (1.012 επιχειρήσεις), Ηνωμένο Βασίλειο με 7,6% (200 επιχειρήσεις), Γερμανία με 6,2% (162 επιχειρήσεις), Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με 6,2% (162 επιχειρήσεις) και Ολλανδία με 6,1% (160 επιχειρήσεις).
Εξοντωτικά εξακολουθούν να παραμένουν τα πρόστιμα και οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής μετά το φορολογικό έτος 2013 σε περίπτωση ανακριβών δηλώσεων. Πιο συγκεκριμένα, επιβάλλονται (α) ποσοστό προστίμου 10% έως 50% του βεβαιωθέντος κύριου φόρου, (β) τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής 8,76% ετησίως. Ετσι, αν ο φορολογούμενος αποφασίσει να προσφύγει στα δικαστήρια αμφισβητώντας τη νομιμότητα επιβολής του φόρου, οι τόκοι μαζί με τα πρόστιμα σε κάποιες περιπτώσεις, σε βάθος πενταετίας, θα υπερβαίνουν κατά πολύ το μη δηλωθέν εισόδημα. Αντίθετα, σε περίπτωση έντοκης επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου στον φορολογούμενο, το Δημόσιο επιβαρύνεται με επιτόκιο 6%.
Πηγή: Grant Thornton
